جام‌جم بررسی كرده كه چرا بازار تولیدات بصری در آینده‌ای نه‌چندان دور می‌تواند به سرنوشت كتاب و نشر بدل شود
فرصتی که تهدید شد؟
این یك هشدار است؛ صنعت تولید فیلم و محصولات بصری در كشورمان با خطری جدی روبه‌روست. تهدید بزرگ را فناوری‌های نو فراهم كرده‌اند، اما بیشتر از هر چیز پای نابخردی و طمع در میان است. ماجرا از این قرار است كه طی سال‌های اخیر امكان مهمی به نام تلویزیون‌های اینترنتی یا IPTV ایجاد شده و در زیرمجموعه‌های این نوع تلویزیون‌ها، خدماتی به كابران ارائه می‌شود به نام VOD كه مخففVideo On Demand و به معنای برنامه ویدئویی درخواستی ضبط‌شده است. به زبان ساده‌تر، نرم‌افزارهایی در اختیار علاقه‌مندان به فیلم و سریال قرار گرفته كه از طریق آن می‌توانند فیلم تماشا كنند. مثل فیلیمو یا نماوا. این نرم‌افزارها در بیشتر كشورهای جهان ایجاد شده‌اند و به علاقه‌مندان صنایع بصری خدمات می‌دهند و برخی از آنها بسیار درآمدزا هستند اما در كشور ما خلأهای قانونی و نحوه بهره‌برداری از این نرم‌افزارها، شرایطی فراهم كرده كه می‌تواند در آینده نه‌چندان دور به صنعت تولیدات بصری و سینمایی ایران لطمه جدی وارد كند و همچنان كه امروز كتاب در ایران به تیراژ هزار نسخه رسیده، مثلا تعداد تماشاگران آثار سینمایی در اكران عمومی به كمتر از یك میلیون نفر برسد. در ادامه می‌خوانید كه چرا زنگ خطر به صدا درآمده و چطور فرآیند ویرانی صنعت تولیدات بصری آغاز شده است.
نرم‌افزارهای نمایش فیلم چه می‌كنند؟
از عمر VODها در ایران زمان زیادی نمی‌گذرد اما در همین مدت كوتاه رشد كرده و بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. نرم‌افزارهایی مانند فیلیمو، نماوا و تعداد زیادی از نرم‌افزارهای اشتراك فیلم و ویدئو. به عنوان نمونه فیلیمو از پلی‌استور 500 هزار بار دانلود شده و 500 هزار نفر از طریق بازار آن را دانلود كرده‌اند و نماوا نیز صد هزار دفعه از پلی‌استور دانلود شده و 200 هزار نفر آن را از نرم‌افزار بازار دریافت كرده‌اند.
نرم‌افزارهای VOD به كاربران این امكان را می‌دهند كه فیلم‌ها و سریال‌های مورد نظرشان را به صورت آنلاین تماشا كنند. تا اینجای ماجرا به نظر همه چیز عالی و منطقی است، به خصوص درباره فیلیمو كه تاكید كرده: «تمامی كالاها و خدمات این سایت، حسب مورد، دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوط هستند و فعالیت‌های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است» و نیز نماوا نیز متذكر شده: «خدمات ارائه شده، دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوط است و هرگونه بهره‌برداری و سوءاستفاده از محتوای نماوا، پیگرد قانونی دارد.»
مسأله اینجاست كه اگر VODها قوانین را رعایت نكنند یا به شیوه‌ای كه امروز برخی از آنها فعالیت دارند، مخاطب ایرانی می‌تواند با كمترین هزینه به تولیدات روز جهان دسترسی پیدا كند و برای همیشه قید سینمارفتن و فیلم دیدن را بزند.
همین حالا بسیاری از VODهای ایرانی مملو از آثار خارجی هستند كه در دسته‌بندی‌های مختلف به مخاطبان ارائه می‌شوند از فیلم‌های سینمایی تا مستند و آثار هالیوود و بالیوود و تولیدات آسیای شرقی. در این نرم‌افزارها به‌وضوح تعداد محصولات خارجی به‌مراتب بیشتر از تولیدات ایرانی است كه البته این موضوع تا حدی طبیعی به نظر می‌رسد، اما بعید است تمامی آثار خارجی مجوزهای لازم برای پخش را داشته باشند؛ مثلا سریال چرنوبیل كه یك ماه پیش در آمریكا و اروپا به نمایش درآمده یا کارتون دامبو كه محصول سال 2019 است و هر دو مورد در
VODهای ایرانی در دسترس قرار دارند!
نیازمند قوانین شفاف هستیم
مرتضی شایسته درباره فعالیت VODها در ایران به چند نكته مهم اشاره كرده است: نمایش فیلم‌های خارجی بدون مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، لطمه به تولیدات ملی، هرج و مرج در زمینه حرفه سینما و تولید سریال، ضرر و زیان هنگفت به بیت‌المال.
نكاتی كه شایسته به آنها اشاره كرده زنجیر‌وار به هم متصل هستند و دامنه گسترده‌ای دارند كه می‌توانند مشكلات درهم‌تنیده‌ای را موجب شوند و در نهایت سینمای ملی و صنعت تولیدات بصری را با خطر جدی مواجه كنند. از سخنگوی انجمن تهیه‌كنندگان مستقل سینمای ایران خواسته‌ایم درباره این مطالب توضیحات بیشتری ارائه كند.
چطور نمایش فیلم‌های خارجی در VODها می‌تواند مسأله‌ساز شود؟
اگر این فیلم‌ها بدون مجوز صاحبان و مالكان اثر به نمایش درآید، آنها به راحتی می‌توانند از این نرم‌افزارها یا به عبارتی از ایران در دادگاه‌های بین‌المللی شكایت كنند. اگرچه میزان خسارت در دادگاه‌های مختلف متفاوت است، اما معمولا خسارت‌های سنگینی در نظر گرفته می‌شود؛ بسته به این‌كه فیلم مورد نظر همزمان با اكران جهانی در VOD به نمایش درآمده یا بعد از آن یا مثلا چه جمعیتی از جهان ممكن است به اثر مورد نظر دسترسی پیدا كرده باشند و بسیاری عوامل دیگر، خسارت وارده مشخص می‌شود و ایران محكوم به پرداخت آن خواهد بود. از آنجا كه مقادیری از پول كشور در بانك‌های خارجی بلوكه شده، در چنین تخلف‌هایی ممكن است از همین پول‌های بلوكه‌شده برای پرداخت خسارت به صاحبان آثار سینمایی برداشت شود كه در واقع بیت‌المال است.
دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه تاتیری می‌تواند بر این مسأله داشته باشد؟
طبق قانون، فیلم‌ها و آثاری در VODها اجازه نمایش دارند كه پخش‌كننده، مجوز پخش آن را از مالك اثر گرفته باشد. اگر VODها بخواهند برای فیلم‌های خارجی مجوز وزارت ارشاد را بگیرند، ناچارند مجوز پخش را از پخش‌كننده یا مالك اثر دریافت كنند و در این صورت مالك اثر از آنها شكایت نخواهد كرد.
مثلا اگر قرار باشد یكی از محصولات شرکت برادران وارنر یا مثلا دیزنی یا واینستین روی فیلیمو یا نماوا یا دیگر VODهای ایرانی به نمایش درآید باید از این شرکت‌ها یا شرکت تولیدكننده فیلم مجوز بگیرند؟
بله همین طور است. البته كار دشواری هم نیست. تمام این شرکت‌ها در كشورهای منطقه مانند امارات نمایندگی دارند و می‌توان از آنها حق پخش در ایران را خرید.
كه البته بعید است به سادگی حق پخش این آثار به ایران فروخته شود. مثلا نمایش اثر بدون ممیزی می‌تواند یكی از موانع باشد یا به طور قطع نمی‌توان همزمان با اكران، حق نمایش آنها روی VOD را خریداری كرد. درست است؟
بله. هر اثری بعد از تولید فرآیند مشخصی را طی می‌كند. ابتدا در سینماهای جهان اكران می‌شود و بعد از تمام شدن اكران اثر،نوبت به عرضه روی DVD می‌رسد و احتمالا پخش روی VOD یكی از آخرین مراحل عرضه یك فیلم یا سریال است. بنابراین فیلم یا سریالی كه هنوز در مرحله اكران قرار دارد یا هنوز وارد شبكه نمایش خانگی نشده، نمی‌تواند روی VOD قرار بگیرد مگر این‌كه تخلفی صورت گرفته باشد.
به نظر می‌رسد درباره VOD با خلأ قانونی روبه‌رو نیستیم؟
در این مورد اطلاع دقیق ندارم، اما می‌دانم قوانین مربوط به نمایش فیلم‌های خارجی سال‌هاست مبهم مانده و متاسفانه قوانین ما در این زمینه به اندازه كافی دقیق و شفاف نیست. حالا شبكه‌های پخش اینترنتی هم اضافه شده و نیاز داریم قوانین شفاف‌تر و دقیق‌تری داشته باشیم و البته لازم است با توجه به رشد فناوری این قوانین به روز شوند. سال‌هاست با مسأله شفاف نبودن قوانین یا خلأهای قانونی نمایش فیلم خارجی دست به گریبان هستیم و متخلفان از حفره‌ها و خلأهای قانونی حسابی بهره‌برداری می‌كنند.
آیا ممكن است شبكه‌های VOD بتوانند با ایجاد فیلترینگ كاری كنند كه شرکتهای تولیدكننده فیلم از نمایش آثارشان در ایران مطلع نشوند؟
احتمالا بتوانند این كار را بكنند، اما شرکتهای فیلمسازی هم شبكه‌های گسترده‌ای در جهان دارند كه مدام اینترنت و تلویزیون‌های جهان را رصد می‌كنند و می‌توانند متخلفان را شناسایی كنند. در آن صورت به‌راحتی می‌توانند شكایت یا به اصطلاح ما را سو كنند.
این امكان برای فیلم‌های ایرانی هم وجود دارد كه در صورت نمایش بدون اجازه در سایر كشورها یا مثلا در شبكه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای، مورد پیگرد قانونی قرار بگیرند؟
بله. این اتفاق افتاده و ما پیگیری كرده‌ایم. البته بستگی دارد كه رایت اثر شما ثبت شده باشد یا نه. آقای نیك‌بین، خانم میلانی و نیز وكیل شركت ما بارها به دلیل پخش بدون مجوز فیلم‌هایی كه تولید كرده‌ایم از برخی شبكه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای شكایت كرده‌اند و موفق به دریافت خسارت شده‌ایم.
شما نمایش فیلم‌های خارجی در VODها را یك معضل جدی می‌دانید. فكر می‌كنید با شرایط فعلی چه اتفاقاتی ممكن است رخ بدهد؟
به اعتقاد من صنعت تولید فیلم در ایران با خطر جدی مواجه است. انجمن تهیه‌كنندگان مستقل سینمای ایران در این باره هشدار جدی می‌دهد و معتقدم اگر قرار باشد فیلم‌های خارجی را بدون حساب و كتاب نمایش بدهند، صنعت تولید فیلم در ایران با سر به زمین می‌خورد. البته منظور من همه VODهای فعال در ایران نیست و تعدادی از آنها درست و قانونمند عمل می‌كنند، اما نكته اینجاست كه در این زمینه هم تخلف داریم و هم نقض قوانین اجازه بروز تخلف را می‌دهد و باید اقدام جدی در این باره صورت بگیرد.
نرم‌افزارهای نمایش فیلم
چه تهدیدهایی ایجاد می‌كنند؟
خیلی پیشتر از آن‌كه كاربران ایرانی با VODها آشنا شوند، عملكرد و تاثیر این فناوری مورد توجه فعالان صنعت فیلم و سینما بوده و به‌خصوص سازمان صدا و سیما در این زمینه برنامه‌ریزی‌ها و مطالعات متعددی داشت و همین‌طور اقداماتی؛ چرا كه این سازمان به عنوان تولیدكننده بخش مهمی از صنایع بصری می‌توانست بسته به نوع مواجهه‌اش، از فناوری VOD متضرر شود یا بهره بگیرد.
همچنین در زمینه فعالیت تلویزیون‌های تعاملی و اشتراكی مثل VODها، قوانین وضع شده و یكی از دلایل ایجاد شورای‌عالی فضای مجازی، نظارت بر عملكرد همین دسته از فناوری‌هاست.
با همه اینها تصور كنید كه فیلمو و نما آوا یا یكی از نرم‌افزارهای VOD قوانین را رعایت نكند یا از خلأهای قانونی برای نمایش فیلم‌ها و سریال‌های روز خارجی بهره بگیرد. در این صورت كاربران می‌توانند به‌راحتی و با كمترین هزینه فیلم‌های روز جهان را تماشا كنند و نیازشان به صنایع فیلم و سرگرمی به همین ترتیب برطرف شود. مخاطبی كه بتواند مهم‌ترین فیلم‌های روز جهان را همزمان با اكران جهانی با كمترین هزینه تماشا كند، سراغی از سینمای ملی نخواهد گرفت و بدون تردید در چنین شرایطی تولیدات ایرانی به حاشیه رانده خواهند شد تا زمانی كه دیگر رقبتی برای تولید باقی نماند.
زنگ‌ها كی به صدا درآمدند؟
فعالان عرصه سینما و حتی مدیران رسانه ملی بارها به عملكرد برخی از VODها اعتراض كرده‌اند و پای مراجع قضایی نیز به این موضوع باز شده است، اما آخرین مورد به مصاحبه مرتضی شایسته، تهیه‌كننده سینما با خبرگزاری ایسنا مربوط است. شایسته به عنوان سخنگوی انجمن تهیه‌كنندگان مستقل سینمای ایران به ایسنا گفت: متأسفانه اخیرا شبكه‌های VOD ایرانی دست به تخلف‌های آشكار می‌زنند. این تخلفات نه‌تنها خلاف قانون است بلكه باعث ضرر و زیان هنگفت به بیت المال نیز خواهد شد؛ چرا كه با توجه به بلوكه بودن دارایی‌های ایران در صورت تأیید مراجع قضایی بین‌المللی، این وجوه به نفع شاكی خارجی می‌تواند ضبط شود.
او ادامه داد: این مؤسسات برای نمایش این فیلم‌ها یا سریال‌های خارجی از وزارت فرهنگ و ارشاد ایران مجوز و پروانه نمایش دریافت نمی‌كنند.
وی بیان كرد: هیأت مدیره انجمن اعتقاد دارد كه چنین روش‌هایی باعث هرج و مرج در زمینه حرفه سینما و تولید سریال خواهد شد و عملا به سینمای ایران نیز از طریق رقابت غیر‌مشروع لطمه جدی وارد خواهد ساخت. از سوی دیگر مؤسسات «ویدئو - رسانه» نیز به تدریج از میدان خارج خواهند شد. سخنگوی انجمن تهیه‌كنندگان مستقل اظهار امیدواری كرد مسؤولان با توجه به اهمیت مساله، به موضوع ورود كرده و از این سوءاستفاده كه به زیان كشور، مردم و خانواده سینمای ایران است جلوگیری كنند.
برای اطلاع از جزئیات بیشتر سراغ خود شایسته رفتیم.
از عمر VODها در ایران زمان زیادی نمی‌گذرد اما در همین مدت كوتاه رشد كرده و بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. نرم‌افزارهایی مانند فیلیمو، نماوا و تعداد زیادی از نرم‌افزارهای اشتراك فیلم و ویدئو. به عنوان نمونه فیلیمو از پلی‌استور 500 هزار بار دانلود شده و 500 هزار نفر از طریق بازار آن را دانلود كرده‌اند و نماوا نیز صد هزار دفعه از پلی‌استور دانلود شده و 200 هزار نفر آن را از نرم‌افزار بازار دریافت كرده‌اند.
نرم‌افزارهای VOD به كاربران این امكان را می‌دهند كه فیلم‌ها و سریال‌های مورد نظرشان را به صورت آنلاین تماشا كنند. تا اینجای ماجرا به نظر همه چیز عالی و منطقی است، به خصوص درباره فیلیمو كه تاكید كرده: «تمامی كالاها و خدمات این سایت، حسب مورد، دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوط هستند و فعالیت‌های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است» و نیز نماوا نیز متذكر شده: «خدمات ارائه شده، دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوط است و هرگونه بهره‌برداری و سوءاستفاده از محتوای نماوا، پیگرد قانونی دارد.»
مسأله اینجاست كه اگر VODها قوانین را رعایت نكنند یا به شیوه‌ای كه امروز برخی از آنها فعالیت دارند، مخاطب ایرانی می‌تواند با كمترین هزینه به تولیدات روز جهان دسترسی پیدا كند و برای همیشه قید سینمارفتن و فیلم دیدن را بزند.
همین حالا بسیاری از VODهای ایرانی مملو از آثار خارجی هستند كه در دسته‌بندی‌های مختلف به مخاطبان ارائه می‌شوند از فیلم‌های سینمایی تا مستند و آثار هالیوود و بالیوود و تولیدات آسیای شرقی. در این نرم‌افزارها به‌وضوح تعداد محصولات خارجی به‌مراتب بیشتر از تولیدات ایرانی است كه البته این موضوع تا حدی طبیعی به نظر می‌رسد، اما بعید است تمامی آثار خارجی مجوزهای لازم برای پخش را داشته باشند؛ مثلا سریال چرنوبیل كه یك ماه پیش در آمریكا و اروپا به نمایش درآمده یا کارتون دامبو كه محصول سال 2019 است و هر دو مورد در
VODهای ایرانی در دسترس قرار دارند!
نیازمند قوانین شفاف هستیم
مرتضی شایسته درباره فعالیت VODها در ایران به چند نكته مهم اشاره كرده است: نمایش فیلم‌های خارجی بدون مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، لطمه به تولیدات ملی، هرج و مرج در زمینه حرفه سینما و تولید سریال، ضرر و زیان هنگفت به بیت‌المال.
نكاتی كه شایسته به آنها اشاره كرده زنجیر‌وار به هم متصل هستند و دامنه گسترده‌ای دارند كه می‌توانند مشكلات درهم‌تنیده‌ای را موجب شوند و در نهایت سینمای ملی و صنعت تولیدات بصری را با خطر جدی مواجه كنند. از سخنگوی انجمن تهیه‌كنندگان مستقل سینمای ایران خواسته‌ایم درباره این مطالب توضیحات بیشتری ارائه كند.
چطور نمایش فیلم‌های خارجی در VODها می‌تواند مسأله‌ساز شود؟
اگر این فیلم‌ها بدون مجوز صاحبان و مالكان اثر به نمایش درآید، آنها به راحتی می‌توانند از این نرم‌افزارها یا به عبارتی از ایران در دادگاه‌های بین‌المللی شكایت كنند. اگرچه میزان خسارت در دادگاه‌های مختلف متفاوت است، اما معمولا خسارت‌های سنگینی در نظر گرفته می‌شود؛ بسته به این‌كه فیلم مورد نظر همزمان با اكران جهانی در VOD به نمایش درآمده یا بعد از آن یا مثلا چه جمعیتی از جهان ممكن است به اثر مورد نظر دسترسی پیدا كرده باشند و بسیاری عوامل دیگر، خسارت وارده مشخص می‌شود و ایران محكوم به پرداخت آن خواهد بود. از آنجا كه مقادیری از پول كشور در بانك‌های خارجی بلوكه شده، در چنین تخلف‌هایی ممكن است از همین پول‌های بلوكه‌شده برای پرداخت خسارت به صاحبان آثار سینمایی برداشت شود كه در واقع بیت‌المال است.
دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه تاتیری می‌تواند بر این مسأله داشته باشد؟
طبق قانون، فیلم‌ها و آثاری در VODها اجازه نمایش دارند كه پخش‌كننده، مجوز پخش آن را از مالك اثر گرفته باشد. اگر VODها بخواهند برای فیلم‌های خارجی مجوز وزارت ارشاد را بگیرند، ناچارند مجوز پخش را از پخش‌كننده یا مالك اثر دریافت كنند و در این صورت مالك اثر از آنها شكایت نخواهد كرد.
مثلا اگر قرار باشد یكی از محصولات شرکت برادران وارنر یا مثلا دیزنی یا واینستین روی فیلیمو یا نماوا یا دیگر VODهای ایرانی به نمایش درآید باید از این شرکت‌ها یا شرکت تولیدكننده فیلم مجوز بگیرند؟
بله همین طور است. البته كار دشواری هم نیست. تمام این شرکت‌ها در كشورهای منطقه مانند امارات نمایندگی دارند و می‌توان از آنها حق پخش در ایران را خرید.
كه البته بعید است به سادگی حق پخش این آثار به ایران فروخته شود. مثلا نمایش اثر بدون ممیزی می‌تواند یكی از موانع باشد یا به طور قطع نمی‌توان همزمان با اكران، حق نمایش آنها روی VOD را خریداری كرد. درست است؟
بله. هر اثری بعد از تولید فرآیند مشخصی را طی می‌كند. ابتدا در سینماهای جهان اكران می‌شود و بعد از تمام شدن اكران اثر،نوبت به عرضه روی DVD می‌رسد و احتمالا پخش روی VOD یكی از آخرین مراحل عرضه یك فیلم یا سریال است. بنابراین فیلم یا سریالی كه هنوز در مرحله اكران قرار دارد یا هنوز وارد شبكه نمایش خانگی نشده، نمی‌تواند روی VOD قرار بگیرد مگر این‌كه تخلفی صورت گرفته باشد.
به نظر می‌رسد درباره VOD با خلأ قانونی روبه‌رو نیستیم؟
در این مورد اطلاع دقیق ندارم، اما می‌دانم قوانین مربوط به نمایش فیلم‌های خارجی سال‌هاست مبهم مانده و متاسفانه قوانین ما در این زمینه به اندازه كافی دقیق و شفاف نیست. حالا شبكه‌های پخش اینترنتی هم اضافه شده و نیاز داریم قوانین شفاف‌تر و دقیق‌تری داشته باشیم و البته لازم است با توجه به رشد فناوری این قوانین به روز شوند. سال‌هاست با مسأله شفاف نبودن قوانین یا خلأهای قانونی نمایش فیلم خارجی دست به گریبان هستیم و متخلفان از حفره‌ها و خلأهای قانونی حسابی بهره‌برداری می‌كنند.
آیا ممكن است شبكه‌های VOD بتوانند با ایجاد فیلترینگ كاری كنند كه شرکتهای تولیدكننده فیلم از نمایش آثارشان در ایران مطلع نشوند؟
احتمالا بتوانند این كار را بكنند، اما شرکتهای فیلمسازی هم شبكه‌های گسترده‌ای در جهان دارند كه مدام اینترنت و تلویزیون‌های جهان را رصد می‌كنند و می‌توانند متخلفان را شناسایی كنند. در آن صورت به‌راحتی می‌توانند شكایت یا به اصطلاح ما را سو كنند.
این امكان برای فیلم‌های ایرانی هم وجود دارد كه در صورت نمایش بدون اجازه در سایر كشورها یا مثلا در شبكه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای، مورد پیگرد قانونی قرار بگیرند؟
بله. این اتفاق افتاده و ما پیگیری كرده‌ایم. البته بستگی دارد كه رایت اثر شما ثبت شده باشد یا نه. آقای نیك‌بین، خانم میلانی و نیز وكیل شركت ما بارها به دلیل پخش بدون مجوز فیلم‌هایی كه تولید كرده‌ایم از برخی شبكه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای شكایت كرده‌اند و موفق به دریافت خسارت شده‌ایم.
شما نمایش فیلم‌های خارجی در VODها را یك معضل جدی می‌دانید. فكر می‌كنید با شرایط فعلی چه اتفاقاتی ممكن است رخ بدهد؟
به اعتقاد من صنعت تولید فیلم در ایران با خطر جدی مواجه است. انجمن تهیه‌كنندگان مستقل سینمای ایران در این باره هشدار جدی می‌دهد و معتقدم اگر قرار باشد فیلم‌های خارجی را بدون حساب و كتاب نمایش بدهند، صنعت تولید فیلم در ایران با سر به زمین می‌خورد. البته منظور من همه VODهای فعال در ایران نیست و تعدادی از آنها درست و قانونمند عمل می‌كنند، اما نكته اینجاست كه در این زمینه هم تخلف داریم و هم نقض قوانین اجازه بروز تخلف را می‌دهد و باید اقدام جدی در این باره صورت بگیرد.
نرم‌افزارهای نمایش فیلم
چه تهدیدهایی ایجاد می‌كنند؟
خیلی پیشتر از آن‌كه كاربران ایرانی با VODها آشنا شوند، عملكرد و تاثیر این فناوری مورد توجه فعالان صنعت فیلم و سینما بوده و به‌خصوص سازمان صدا و سیما در این زمینه برنامه‌ریزی‌ها و مطالعات متعددی داشت و همین‌طور اقداماتی؛ چرا كه این سازمان به عنوان تولیدكننده بخش مهمی از صنایع بصری می‌توانست بسته به نوع مواجهه‌اش، از فناوری VOD متضرر شود یا بهره بگیرد.
همچنین در زمینه فعالیت تلویزیون‌های تعاملی و اشتراكی مثل VODها، قوانین وضع شده و یكی از دلایل ایجاد شورای‌عالی فضای مجازی، نظارت بر عملكرد همین دسته از فناوری‌هاست.
با همه اینها تصور كنید كه فیلمو و نما آوا یا یكی از نرم‌افزارهای VOD قوانین را رعایت نكند یا از خلأهای قانونی برای نمایش فیلم‌ها و سریال‌های روز خارجی بهره بگیرد. در این صورت كاربران می‌توانند به‌راحتی و با كمترین هزینه فیلم‌های روز جهان را تماشا كنند و نیازشان به صنایع فیلم و سرگرمی به همین ترتیب برطرف شود. مخاطبی كه بتواند مهم‌ترین فیلم‌های روز جهان را همزمان با اكران جهانی با كمترین هزینه تماشا كند، سراغی از سینمای ملی نخواهد گرفت و بدون تردید در چنین شرایطی تولیدات ایرانی به حاشیه رانده خواهند شد تا زمانی كه دیگر رقبتی برای تولید باقی نماند.
زنگ‌ها كی به صدا درآمدند؟
فعالان عرصه سینما و حتی مدیران رسانه ملی بارها به عملكرد برخی از VODها اعتراض كرده‌اند و پای مراجع قضایی نیز به این موضوع باز شده است، اما آخرین مورد به مصاحبه مرتضی شایسته، تهیه‌كننده سینما با خبرگزاری ایسنا مربوط است. شایسته به عنوان سخنگوی انجمن تهیه‌كنندگان مستقل سینمای ایران به ایسنا گفت: متأسفانه اخیرا شبكه‌های VOD ایرانی دست به تخلف‌های آشكار می‌زنند. این تخلفات نه‌تنها خلاف قانون است بلكه باعث ضرر و زیان هنگفت به بیت المال نیز خواهد شد؛ چرا كه با توجه به بلوكه بودن دارایی‌های ایران در صورت تأیید مراجع قضایی بین‌المللی، این وجوه به نفع شاكی خارجی می‌تواند ضبط شود.
او ادامه داد: این مؤسسات برای نمایش این فیلم‌ها یا سریال‌های خارجی از وزارت فرهنگ و ارشاد ایران مجوز و پروانه نمایش دریافت نمی‌كنند.
وی بیان كرد: هیأت مدیره انجمن اعتقاد دارد كه چنین روش‌هایی باعث هرج و مرج در زمینه حرفه سینما و تولید سریال خواهد شد و عملا به سینمای ایران نیز از طریق رقابت غیر‌مشروع لطمه جدی وارد خواهد ساخت. از سوی دیگر مؤسسات «ویدئو - رسانه» نیز به تدریج از میدان خارج خواهند شد. سخنگوی انجمن تهیه‌كنندگان مستقل اظهار امیدواری كرد مسؤولان با توجه به اهمیت مساله، به موضوع ورود كرده و از این سوءاستفاده كه به زیان كشور، مردم و خانواده سینمای ایران است جلوگیری كنند.
برای اطلاع از جزئیات بیشتر سراغ خود شایسته رفتیم.
