تصویرسازی از ایران در ویكی‌پدیا

تصویرسازی از ایران در ویكی‌پدیا


 ویكی‌پدیا ششمین وب‌سایت محبوب در جهان است. این وب‌سایت سریع‌ترین راه برای یافتن پاسخ بسیاری از سؤالات است. گرچه در مورد اغلب موضوعات می‌توان منابع تخصصی‌تری را در اینترنت پیدا كرد، با این حال بسیاری از كاربران مراجعه به آن را ترجیح می‌دهند. برای مثال در سال‌های اخیر ویكی‌پدیا به مهم‌ترین رسانه فارسی زبان از حیث تولید محتوا در فضای وب تبدیل شده است. امری كه بررسی دقیق مزایا و معایب آن توسط دست‌اندركاران و مجامع دانشگاهی در داخل كشور را می‌طلبد.
 نام ویكی‌پدیا واژه‌ای تركیبی است که از دو واژه «ویكی» به معنای وبگاه مشاركتی و و انسایكلوپدیا (دانشنامه یا دایره‌المعارف) گرفته شده است. هدف ویكی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یك دانشنامه آزاد به تمامی زبان‌های زنده دنیاست كه محتوای آن تقریبا به ۳۰۰زبان دنیا منتشر می‌شود.
 قدر مسلم با توجه به این‌كه در جست‌وجوی كلمات و عبارات مختلف در موتورهای جست‌وجو، صفحه ویكی‌پدیای مرتبط با آن در صدر نتایج قرار می‌گیرد، اهمیت آن واضح است. هنگامی كه یك مقاله درباره موضوعی در ویكی‌پدیا نوشته می‌شود شمار بازدیدكنندگان و خوانندگان آن در طول زمان بیش از دیگر سایت‌ها و رسانه‌هاست.
ابتكار ویكی‌پدیا كه آن را به بزرگ‌ترین دایره‌المعارف آنلاین دنیا تبدیل كرده است، ایجاد دسترسی همگانی به تمامی افرادی است كه می‌توانند با ایجاد حساب كاربری در تولید، تكمیل و بهبود محتوا مشاركت كنند و به ویرایش نوشتارهای موجود در آن بپردازند. البته این نوشتارها و ویرایش‌ها باید مطابق با اساسنامه ویكی‌پدیا باشند؛ معیارهایی كه در مواردی به دلیل بی‌طرف نبودن ویراستاران ارشد نقض هم می‌شود و البته طبیعی است به دلیل نبود برنامه‌ریزی در داخل كشور برای بهره‌برداری از این فرصت یا لااقل خنثی‌سازی مطالب نامعتبر، محتواهایی توسط كاربران درباره ایران در آن تولید خواهد شد كه چندان محلی از واقعیت نداشته باشد.
با این‌حال با یك فعالیت مدون و برنامه‌ریزی شده در این پلتفرم از سوی نهادهای مرتبط با دیپلماسی عمومی و فرهنگی در كشور می‌توان با توجه به مزیت رایگان بودن و عدم نیاز هزینه‌های زیرساختی جهت تولید، انتشار و توزیع محتوا، اطلاعات صحیح و لا‌اقل غیرمغرضانه‌ای را در خصوص كلید واژه‌های فرهنگی، تاریخی، سیاسی و اجتماعی مرتبط به زبان‌های مختلف ارائه داد.
لذا پیشنهاد می‌شود:
 بسیاری از كشورها با توجه به درك اهمیت راهبردی ویكی‌پدیا اقدام به راه اندازی تشكیلات متنوعی (حتی در سطح بنیاد ملی) برای آموزش و تسهیل فعالیت داوطلبان در این سایت كرده‌اند. بنا براین باید اقداماتی از قبیل آگاهی‌بخشی، آموزش و به‌كارگیری، در این حوزه ذیل سیاست‌های بالادستی در سطح ملی با مشاركت گروه‌های فعال و مردم نهاد در سطح كشور انجام شود.
 ضرورت دارد بنیادهای دایره‌المعارف، ایران‌شناسی و مراكز دانشگاهی، ترجمه تولیدات و دانشنامه‌های تولید شده در داخل كشور را به‌صورت هدفمند در دسترس مخاطبان این دایره‌المعارف قرار دهند.
با ظرفیت دانشجویان و دانش آموختگان دانشكده‌های زبان‌های خارجی در سطح كشور و برگزاری دوره‌های تخصصی تولید و انتشار محتوا در ویكی‌پدیا می‌توان در كنار فعالیت‌های داوطلبانه، كارآفرینی تخصصی ایجاد كرد و بسیاری از اطلاعات موثق فرهنگی، تاریخی، گردشگری، اجتماعی و سیاسی را در كلید واژه‌های مرتبط در اختیار مخاطبان جهانی قرار داد.
 همچنین دانشجویان رشته‌های خبرنگاری و ارتباطات بین‌الملل نیز می‌توانند به عنوان ویراستار متخصص در ویكی‌پدیا آموزش دیده و به‌كار گرفته شوند. در صورت قرار دادن مطالب معتبر، بسیاری از محتویات ایجاد شده در ویكی‌پدیا می‌تواند به مرجع خبرنگاران در كشورهای مختلف جهان جهت تولید خبر در مورد ایران تبدیل شوند.
 در صورت برنامه‌ریزی مناسب پروژه‌های فرعی ویكی از قبیل ویكی سفر، ویكی نبشته، ویكی گفتاورد... نیز می‌توانند به منبع مناسبی برای تولید و انتشار محتوا و ارجاع‌دهی تبدیل شود.