روز گذشته خبرگزاری شینهوا به نقل از سخنگوی ناوگان دریایی چین تایید كرد كه یك ناو هواپیمابر چینی در تنگه تایوان تردد داشته است، اما گفت مسؤولیت آن تحقیق علمی بوده است ! این درحالی بود كه وزارت دفاع تایوان گفته بود یك ناو هواپیمابر چینی از منطقه‌ای حساس كه كشتی‌های آمریكا و ژاپنی هم آن را رصد كردند، گذشته است. یك سخنگوی وزارت دفاع چین دیروز پس از دیدار مقام‌های ارتش چین و آمریكا در حاشیه گفت‌وگوهای دفاعی در بانكوك تاكید كرد،‌ پكن هیچ‌گونه تحولات مرتبط با استقلال تایوان را تحمل نمی‌كند و از ایالات متحده خواست تا با این مساله برخورد مناسبی داشته باشد. چین از آمریكا خواست در دریای چین جنوبی قدرت‌نمایی نكرده و از ایجاد تردیدهای جدید بر سر تایوان خودداری كند. وی فنگی، وزیر دفاع چین كه پشت درهای بسته با مارك اسپر همتای آمریكایی خود دیدار داشت، گفت از آمریكا خواسته است تا از قدرت‌نمایی در دریای چین جنوبی خودداری كرده و تنش‌ها در دریای چین جنوبی را تحریك و تشدید نكند. ایالات متحده هنوز واكنشی به رزمایش دیروز پكن نداشته، اما همواره چین را به نظامی‌سازی دریای چین جنوبی متهم می‌كند. مارك اسپر نیز یكشنبه گفت، پكن مرتبا به ارعاب و ترساندن برای پیشبرد اهداف استراتژیك خود در این منطقه متوسل می‌شود.
تشدید تنش‌ها
چند روز پیش دو فروند ناو جنگی غول‌پیكر آمریكا از تنگه تایوان عبور كردند. تنگه تایوان كه ۱۸۰ كیلومتر وسعت دارد، جزیره تایوان را از سرزمین اصلی چین جدا می‌كند. یكی از این ناوها موسوم به یواس‌اس چنسلور برای نهمین‌بار از این تنگه عبور می‌كرد. این ناو جنگی دارای سیستم موشك‌انداز هدایت‌شونده بود. پكن این اقدامات را در مجموع تحریك‌آمیز توصیف كرد. اخیرا آمریكا تعداد ورود و خروج ناوهای خود را به این تنگه استراتژیك كه حیاط خلوت پكن محسوب می‌شود، افزایش داده است. تایوان از این اقدامات به عنوان نشانه‌ای از حمایت روز‌افزون استقبال می‌كند. آمریكا این اقدام را عملیاتی «روتین» توصیف كرده است. واشنگتن در بیانیه‌ای گفت، نیروی دریایی آمریكا این اقدام را در راستای تعهد ایالات متحده به حمل و نقل آزاد در آب‌های بین‌المللی و آزادی عبور و مرور دریایی انجام داده و این اقدام تداوم می‌یابد. چین اما با محكوم كردن این اقدامات تلاش می‌كند با برگزاری رزمایش‌های نظامی متقابل در برابر آمریكایی‌ها زورآزمایی كند. تحركات اخیر نظامی آمریكا و چین در تنگه تایوان حكایت از تشدید تنش‌ها بر سر این منطقه دارد.
ریشه‌های مشكل
چین، منطقه تایوان را كه در سال 1949 میلادی در پایان جنگ داخلی از این كشور جدا شد، همچنان بر اساس قانون «اصل چین واحد» بخشی از خاك خود می‌داند. مقام‌های چین و تایوان در 1992 میلادی به توافق رسیدند هر اقدامی در این منطقه و در روابط طرفین بر اساس اصل «چین واحد» باشد. بر اساس این اصل، چین و تایوان به یك كشور كه همان سرزمین مادری است تعلق دارند. از این رو هر كشوری كه دارای روابط رسمی با پكن است حق ندارد با مقام‌های تایوانی ملاقات كند، اما از زمانی كه تسای اینگ ون در سال 94 به عنوان اولین زن تایوانی از حزب حاكم دموكراتیك ترقی‌خواه به ریاست‌جمهوری تایوان برگزیده شد، روابط دو سوی تنگه تایوان (چین و تایوان) رو به تیرگی نهاد. زیرا حزب تسای اینگ از نظر چین، دارای دیدگاه‌های استقلال‌طلبانه است و بخش‌هایی از اساسنامه آن از استقلال و منفك شدن تایوان از چین حمایت می‌كند. تایوان، با نام رسمی جمهوری چین (یا چین تایپه، چین ملی و فُرمُز )، كشوری در شرق آسیاست كه از جزایر تایوان، پنگهو، كینمن، ماتسو و تعدادی جزیره كوچك دیگر تشكیل می‌شود. این كشور از راه دریا از غرب با جمهوری خلق چین، از شمال شرق با ژاپن و از جنوب با فیلیپین همسایه است.
با این حال ریشه مشكلات كنونی را باید به تصویب قانونی در كنگره آمریكا مرتبط دانست كه برای نخستین بار از فروش میلیون‌ها دلار تسلیحات نظامی به تایوان حمایت كرد. مقام‌های چینی می‌گویند: واشنگتن با این كار سیاست‌های مداخله‌گرانه‌ای را در منطقه دنبال می‌كند. فروش ۶۶فروند هواپیمای جنگنده F ــ 16V به تایوان خشم شدید پكن را به دنبال داشت. آمریكا هیچ رابطه رسمی با تایوان ندارد، اما پنتاگون می‌گوید از سال 2010 تا كنون 15 میلیارد دلار اسلحه به این جزیره فروخته است.
آماده‌ایم برای جنگ
چین می‌گوید در صورت ادامه تحركات آمریكا و تمایل تایوان به اعلام استقلال حاضر است برای مقابله با این تحركات وارد جنگ شود. وو‌كیان، سخنگوی وزارت دفاع چین با تاكید بر این‌كه استقلال تایوان، موضوعی مرده است، می‌گوید: «پكن بیشترین تلاش خود را برای اتحاد صلح‌آمیز با تایوان به كار خواهد بست.» وی با هشدار به آمریكا گفته است چنانچه آمریكا بخواهد با اقدامات خود استقلال تایوان را هدف قرار دهد، آماده جنگ خواهد بود. ارتش چین نیز گفته است قاطعانه خواهد كوشید با تمام كسانی كه «جرات دارند» برای جدایی تایوان از چین تلاش كنند، مقابله خواهد كرد. كارشناسان می‌گویند دولت‌های آمریكا از سال ۱۹۷۹ به بعد، به طور رسمی خود را متعهد به سیاست چین واحد معرفی كرده و بر این سیاست پایبند بوده‌اند. اما با ورود ترامپ به كاخ سفید، موج تازه‌ای از كشمكش‌های سیاسی و اقتصادی بین چین و آمریكا شكل گرفت كه طی دوسال گذشته به شدت اوج گرفته است. مساله فروش میلیاردها دلار سلاح به تایوان و عبور و مرور تحریك‌آمیز ناوهای آمریكایی از تنگه تایوان چینی‌ها را به‌شدت خشمگین ساخته است. در این میان تحولات هنگ‌كنگ نیز بر تایوان اثر گذاشته و تمایلات استقلال‌طلبانه را در بین آنها تشدید كرده است.