محمدرضا باهنر در گفتوگو با جامجم:
مجلس، ریلگذار مسیر حرکت کشور است
در آستانه انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای با محمدرضا باهنر، یکی از چهرههای با سابقه در عرصه نمایندگی گفتو گو کردهایم. باهنر هفت دوره نماینده مجلس بوده و پس از مجلس نهم تصمیم گرفت با پارلمان خدا حافظی کند. او در این گفتوگو از نقش و اهمیت مجلس در اقتدار کشور گفته و البته تاکید دارد مجلس برای نشان دادن قدرت خود لزوما نباید در مقابل دولت بایستد بلکه باید دستگاه اجرایی را در مسیر صحیح هدایت کند.
رهبر انقلاب، یکی از مولفههای قدرت را مجلس قوی دانستهاند. به اعتقاد شما که یکی از باسابقهترین چهرههای کشور در فعالیت پارلمانی هستید، مجلس قوی چطور میتواند کشور را قدرتمند کند؟
مجلس شورای اسلامی در نظام جمهوری اسلامی، در راس امور است و در مراجعه به اصول متعدد قانون اساسی، کاملا این مساله از نظر حقوقی حس میشود که مجلس شورای اسلامی تهیهکننده نقشه راه آینده کشور است و دولت موظف است در آن راهی حرکت کند که مجلس شورای اسلامی تصمیم میگیرد. البته مجلس هم باید راه را با توجه به امکانات موجود، ترسیم کند تا دولت بتواند با اراده جدی در آن راه حرکت کند. بنابراین مجلس قوی به صورت عملی در ساختن ایران قوی بسیار موثر است.
آیا میتوان گفت یکی از لازمههای فعالیت قدرتمند دولت، وجود مجلس قوی است؟
بله زیرا قانون برنامه توسعه پنج ساله، قانون بودجه کشور، وظایف وزارتخانهها، رای اعتماد به اعضای کابینه، مطالبه برنامه از وزرا و رصد کردن وزارتخانهها، بسیاری از این مسائل در ید قدرت مجلس است. مهم این است که مجلس بتواند از این اختیارات خوب و درست استفاده کند. البته لازم نیست مجلس برای پیشبرد کار، مرتب مقابل دولت بایستد. بلکه باید دولت را به جلو هل بدهد. باید دولت را کمک کند و در جاهایی که نیاز است به دولت تشر بزند که کار را درست، عاقلانه و مدبرانه جلو ببرند. مجلس باید مانع از این شود که بخشهای اجرایی احساس خستگی و برخی از بخشها را رها کنند. ما الان مشکلات فراوانی در سطح جامعه داریم. مشکل تورم داریم، مساله عدم تعادل بودجه عمومی دولت را داریم، مساله بیکاری را داریم و از آن طرف نشاندادهایم در مورد مسائلی که متمرکز شدهایم توانستهایم اوج بگیریم و پرشهای اساسی انجام دهیم. از جمله این مسائل میتوان به سازندگی، دفاع از اقتدار کشور، حضور مقتدرانه در منطقه و کمک به ملتهای مستضعف، حفاظت از مرزهای کشور و ایجاد جزیره امن در منطقه پرآشوب اشاره کرد. مجلس در تمام این موارد میتواند کمک کند و از طرفی میتواند نقاط ضعف دولت را با پیگیری مستمر و تصویب قوانین خوب و با نظارت بر حسن اجرای قوانین و تصویب قوانین راهگشا رفع کند.
خلاصه اینکه مجلس با شعار نمیتواند مملکت را اداره کند بلکه باید با برنامه و با تدبیر و علم و آیندهپژوهی، کشور را روی ریلی بیندازد که مثل بخشهای فناوری و دفاعی، در سایر حوزهها نیز پیشرفت و ترقی را به صورت واقعی تجربه کنیم.
با توجه به تجربه حضور در چند دوره مجلس، کدام دورهها را قویتر ارزیابی میکنید و تحلیلتان از عملکرد مجلس دهم چیست؟
هر کدام از مجالس در موقعیت زمانی خاصی بودند و کارهای متفاوتی انجام دادند. برای هر کدام از آنها میتوان نقاط ضعف و قوتی پیدا کرد.
مجلس اول تلاش کرد خط امام را از خط لیبرالها و کسانی که واداده و اهل سازش بودند جدا کند و حتی طرح عدمکفایت اولین رئیسجمهور ایران در این مجلس امضا شد.
مجلس دوم، سوم و حتی نیمی از مجلس چهارم، به دنبال حمایت از مساله دفاع جانانه بسیجیها، ارتشیها و سپاهیها بودند و به معنی واقعی از رزمندگان در جنگ حمایت کردند.
حضرت امام هم آن زمان، جنگ و دفاع از مرزهای کشور را در راس امور دانستند و این مجالس به خوبی توانستند حمایت کنند و به عنوان یک کارپرداز و پشتیبان، نیروهای مسلح و دولت را حمایت کردند.
مجلس چهارم و پنجم، دوره سازندگی بود. شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد جنگ 8 ساله، هزار میلیارد دلار به زیربناهای کشور ایران خسارت وارد کرده است. در دوران سازندگی، نیمی از مجلس سوم، مجلس چهارم و مجلس پنجم، توانستند به دولت در بازسازی خرابیهای ناشی از جنگ کمک کنند.
مجلس ششم هم بالاخره معایب و مشکلاتی داشت.
در مجالس هفتم، هشتم و نهم سعی کردیم دولتها را کمک کنیم و کار را جلو ببریم. البته دولتها برخی اوقات کند میروند، بعضی وقتها اصطکاک دارند، بعضی وقتها هماهنگ نمیشوند و بعضی وقتها حرف و حدیثهایی بهوجود میآید.
مجلس دهم هم متاسفانه نتوانست خیلی قوی ظاهر شود که البته خیلی ربطی به نمایندهها نداشت. مجلس دهم، یک فراکسیون اکثریت قدرتمند نداشت و نتوانست تصمیمات خود را جلو ببرد و نظارت جدی که باید بر عملکرد دولت داشته باشد انجام دهد که امیدواریم در مجلس یازدهم همه نقاط قوت مجالس ده گانه گذشته را داشته باشد و نقاط ضعف آنها را نیز نداشته باشد.
حضور آگاهانه مردم در انتخابات چقدر در اقتدار کشور موثر است؟
مساله انتخابات و حضور مردم در انتخابات یک بعد مهم قضیه است زیرا در هر صورت کشورهای خارجی و آنها که متخاصم هستند با جدیت مساله میزان حضور مردم پای صندوق رای را پیگیری میکنند و تحلیلشان که تحلیل درستی هم هست این است که تا وقتی مردم پشت سر نظام هستند و در این صحنهها حضور مییابند ایران قوی است و نمیشود به آن نزدیک شد. البته این حرف را ابراز و اعلام نمیکنند اما میبینیم که همه تلاش خودشان را معطوف به این کردهاند که ملت را از نظام جدا کنند و حتی در این تحریمهای خشن و ضد حقوق بشری که به ما تحمیل کردهاند بارها اعلام کردهاند میخواهند ملت ایران را به ستوه بیاورند تا از نظام جدا شوند. اما تا به حال هیچیک از خوابهای بیربط آنها تعبیر نشده و نخواهد شد و اتفاقا خیلی وقتها اقدامات آنها تاثیر معکوس میگذارد و مردم وقتی احساس میکنند فشار ظالمانهای از بیرون به نظام تحمیل شده است به میدان میآیند و سینه سپر میکنند و خیلی وقتها شاهد بودهایم که تهدیدات دشمن تبدیل به فرصت شده است. از آنجا که میشود این موضوع را حس کرد همین مساله انتخابات است که به لطف خداوند مردم ما به آن رشد عقلی و سیاسی و تحلیلی رسیدهاند که عملکرد مجلس، دولت و کارگزاران اگرچه برایشان مهم است و نسبت به آن حساس هستند اما عملکرد اینها را از اصل نظام جدا میکنند و حتی کسانی که از مجلس، دولت و کارگزاران ناراضی هستند میدانند حضور در انتخابات، تقویت کلیت نظام و مایوس کردن دشمنان نظام است. بنابراین انتخاباتی که پیش رو داریم هم اصل آن مایه تقویت نظام است و هم نوع انتخاب میتواند مجلس قوی را سامان دهد که این مجلس قوی، اقتدار نظام را افزایش دهد.
مجلس قوی دو بعد دارد. یکی تراکم حضور مردم پای صندوقهای رای و دیگری نوع انتخاب. مردم باید حضور گسترده پای صندوقهای رای داشته باشند و افراد قدرتمند، مدبر، با برنامه ، مدیران جهادی و این تیپ افراد را انتخاب کنند تا نمایندگان پس از رایی که از مردم گرفتند بتوانند واقعا قدرتمند و مدبرانه در صحنه اداره کشور حاضر شود.
رهبر انقلاب، یکی از مولفههای قدرت را مجلس قوی دانستهاند. به اعتقاد شما که یکی از باسابقهترین چهرههای کشور در فعالیت پارلمانی هستید، مجلس قوی چطور میتواند کشور را قدرتمند کند؟
مجلس شورای اسلامی در نظام جمهوری اسلامی، در راس امور است و در مراجعه به اصول متعدد قانون اساسی، کاملا این مساله از نظر حقوقی حس میشود که مجلس شورای اسلامی تهیهکننده نقشه راه آینده کشور است و دولت موظف است در آن راهی حرکت کند که مجلس شورای اسلامی تصمیم میگیرد. البته مجلس هم باید راه را با توجه به امکانات موجود، ترسیم کند تا دولت بتواند با اراده جدی در آن راه حرکت کند. بنابراین مجلس قوی به صورت عملی در ساختن ایران قوی بسیار موثر است.
آیا میتوان گفت یکی از لازمههای فعالیت قدرتمند دولت، وجود مجلس قوی است؟
بله زیرا قانون برنامه توسعه پنج ساله، قانون بودجه کشور، وظایف وزارتخانهها، رای اعتماد به اعضای کابینه، مطالبه برنامه از وزرا و رصد کردن وزارتخانهها، بسیاری از این مسائل در ید قدرت مجلس است. مهم این است که مجلس بتواند از این اختیارات خوب و درست استفاده کند. البته لازم نیست مجلس برای پیشبرد کار، مرتب مقابل دولت بایستد. بلکه باید دولت را به جلو هل بدهد. باید دولت را کمک کند و در جاهایی که نیاز است به دولت تشر بزند که کار را درست، عاقلانه و مدبرانه جلو ببرند. مجلس باید مانع از این شود که بخشهای اجرایی احساس خستگی و برخی از بخشها را رها کنند. ما الان مشکلات فراوانی در سطح جامعه داریم. مشکل تورم داریم، مساله عدم تعادل بودجه عمومی دولت را داریم، مساله بیکاری را داریم و از آن طرف نشاندادهایم در مورد مسائلی که متمرکز شدهایم توانستهایم اوج بگیریم و پرشهای اساسی انجام دهیم. از جمله این مسائل میتوان به سازندگی، دفاع از اقتدار کشور، حضور مقتدرانه در منطقه و کمک به ملتهای مستضعف، حفاظت از مرزهای کشور و ایجاد جزیره امن در منطقه پرآشوب اشاره کرد. مجلس در تمام این موارد میتواند کمک کند و از طرفی میتواند نقاط ضعف دولت را با پیگیری مستمر و تصویب قوانین خوب و با نظارت بر حسن اجرای قوانین و تصویب قوانین راهگشا رفع کند.
خلاصه اینکه مجلس با شعار نمیتواند مملکت را اداره کند بلکه باید با برنامه و با تدبیر و علم و آیندهپژوهی، کشور را روی ریلی بیندازد که مثل بخشهای فناوری و دفاعی، در سایر حوزهها نیز پیشرفت و ترقی را به صورت واقعی تجربه کنیم.
با توجه به تجربه حضور در چند دوره مجلس، کدام دورهها را قویتر ارزیابی میکنید و تحلیلتان از عملکرد مجلس دهم چیست؟
هر کدام از مجالس در موقعیت زمانی خاصی بودند و کارهای متفاوتی انجام دادند. برای هر کدام از آنها میتوان نقاط ضعف و قوتی پیدا کرد.
مجلس اول تلاش کرد خط امام را از خط لیبرالها و کسانی که واداده و اهل سازش بودند جدا کند و حتی طرح عدمکفایت اولین رئیسجمهور ایران در این مجلس امضا شد.
مجلس دوم، سوم و حتی نیمی از مجلس چهارم، به دنبال حمایت از مساله دفاع جانانه بسیجیها، ارتشیها و سپاهیها بودند و به معنی واقعی از رزمندگان در جنگ حمایت کردند.
حضرت امام هم آن زمان، جنگ و دفاع از مرزهای کشور را در راس امور دانستند و این مجالس به خوبی توانستند حمایت کنند و به عنوان یک کارپرداز و پشتیبان، نیروهای مسلح و دولت را حمایت کردند.
مجلس چهارم و پنجم، دوره سازندگی بود. شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد جنگ 8 ساله، هزار میلیارد دلار به زیربناهای کشور ایران خسارت وارد کرده است. در دوران سازندگی، نیمی از مجلس سوم، مجلس چهارم و مجلس پنجم، توانستند به دولت در بازسازی خرابیهای ناشی از جنگ کمک کنند.
مجلس ششم هم بالاخره معایب و مشکلاتی داشت.
در مجالس هفتم، هشتم و نهم سعی کردیم دولتها را کمک کنیم و کار را جلو ببریم. البته دولتها برخی اوقات کند میروند، بعضی وقتها اصطکاک دارند، بعضی وقتها هماهنگ نمیشوند و بعضی وقتها حرف و حدیثهایی بهوجود میآید.
مجلس دهم هم متاسفانه نتوانست خیلی قوی ظاهر شود که البته خیلی ربطی به نمایندهها نداشت. مجلس دهم، یک فراکسیون اکثریت قدرتمند نداشت و نتوانست تصمیمات خود را جلو ببرد و نظارت جدی که باید بر عملکرد دولت داشته باشد انجام دهد که امیدواریم در مجلس یازدهم همه نقاط قوت مجالس ده گانه گذشته را داشته باشد و نقاط ضعف آنها را نیز نداشته باشد.
حضور آگاهانه مردم در انتخابات چقدر در اقتدار کشور موثر است؟
مساله انتخابات و حضور مردم در انتخابات یک بعد مهم قضیه است زیرا در هر صورت کشورهای خارجی و آنها که متخاصم هستند با جدیت مساله میزان حضور مردم پای صندوق رای را پیگیری میکنند و تحلیلشان که تحلیل درستی هم هست این است که تا وقتی مردم پشت سر نظام هستند و در این صحنهها حضور مییابند ایران قوی است و نمیشود به آن نزدیک شد. البته این حرف را ابراز و اعلام نمیکنند اما میبینیم که همه تلاش خودشان را معطوف به این کردهاند که ملت را از نظام جدا کنند و حتی در این تحریمهای خشن و ضد حقوق بشری که به ما تحمیل کردهاند بارها اعلام کردهاند میخواهند ملت ایران را به ستوه بیاورند تا از نظام جدا شوند. اما تا به حال هیچیک از خوابهای بیربط آنها تعبیر نشده و نخواهد شد و اتفاقا خیلی وقتها اقدامات آنها تاثیر معکوس میگذارد و مردم وقتی احساس میکنند فشار ظالمانهای از بیرون به نظام تحمیل شده است به میدان میآیند و سینه سپر میکنند و خیلی وقتها شاهد بودهایم که تهدیدات دشمن تبدیل به فرصت شده است. از آنجا که میشود این موضوع را حس کرد همین مساله انتخابات است که به لطف خداوند مردم ما به آن رشد عقلی و سیاسی و تحلیلی رسیدهاند که عملکرد مجلس، دولت و کارگزاران اگرچه برایشان مهم است و نسبت به آن حساس هستند اما عملکرد اینها را از اصل نظام جدا میکنند و حتی کسانی که از مجلس، دولت و کارگزاران ناراضی هستند میدانند حضور در انتخابات، تقویت کلیت نظام و مایوس کردن دشمنان نظام است. بنابراین انتخاباتی که پیش رو داریم هم اصل آن مایه تقویت نظام است و هم نوع انتخاب میتواند مجلس قوی را سامان دهد که این مجلس قوی، اقتدار نظام را افزایش دهد.
مجلس قوی دو بعد دارد. یکی تراکم حضور مردم پای صندوقهای رای و دیگری نوع انتخاب. مردم باید حضور گسترده پای صندوقهای رای داشته باشند و افراد قدرتمند، مدبر، با برنامه ، مدیران جهادی و این تیپ افراد را انتخاب کنند تا نمایندگان پس از رایی که از مردم گرفتند بتوانند واقعا قدرتمند و مدبرانه در صحنه اداره کشور حاضر شود.
