شرکت دانشبنیان «مشاوران توسعه آینده» برای حفظ تجارب و دانش سازمانها سامانه جامع مؤثری را در اختیار حدود 200 سازمان مختلف قرار داده است
راهکار دانشبنیان مدیریت دانش سازمانها
معمولا اطلاعات و تجربهها در سازمانها با پایان دوران همکاری پرسنل از بین میرود و نمیتوان روی این راهکارهای قدیمی برای رفع مسائل تکیه کرد. اما پیادهسازی یک سیستم جامع که بتواند درس آموختههای افراد و تیمهای کاری را در خود ثبت کند، از جمله کارهایی است که شرکت «مشاوران توسعه آینده» در کشورمان پایهگذاری کرده است. این شرکت با قابلیتهایی که دارد به سازمانها در پیادهسازی راهحلهای مدیریت دانش کمک میکند. تولد شرکت دانشبنیان «مشاوران توسعه آینده» همزمان با نیازی اتفاق افتاد که در سازمانهای ایرانی تحت عنوان «مدیریت دانش» احساس میشد. این سازمانها در اوایل دهه 80 برای اولین بار احساس کردند که سازمان در بحث تکرار خطاها، عدم وجود حافظه سازمانی و از دست رفتن خبرگان، بدون ثبت درسآموختههای آنها با مشکلاتی مواجهاست. در آن زمان، مدیریت دانش صرفا یک موضوع علمی در سطح دانشگاههای کشور بود و راهحل متناسبی برای آن به سازمانها به صورت اجرایی پیشنهاد نمیشد.
نظافتی که در حال حاضر عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی است به جامجم میگوید: «توانستیم نخستین نرمافزار نسخه ایرانی مدیریت دانش را تحت عنوان mtashare توسعه دهیم که به پایه شکلگیری کسبوکار شرکت مشاوران توسعه آینده تبدیل شد. پس از آن، راهحلهایی را برای فرهنگ سازمانی مدیریت دانش، ساختار مدیریت دانش و ایجاد حافظه سازمانی ارائه کردیم که در حال حاضر، تعداد راهحلهایی که به سازمانهای ایرانی ارائه دادهایم به حدود ۳۰ راهحل میرسد. هم اکنون نیز تیمی متشکل از ۳۰ دانشآموخته برتر دانشگاهها در مشاوران با مدیریت مهندس امیر خسروانی از دانشآموختگان قدیمی دانشگاه پلیتکنیک بهتوسعه این راهحلها میپردازند.»
سازمانها و کاربری مدیریت دانش در آنها
سازمانهایی که در 10 حوزه اصلی کسبوکاری کشور قرار میگیرند شامل نفت و گاز، صنایع معدنی، فناوری اطلاعات، بانکداری، بهداشت و درمان، دانشگاهی و پژوهشی و غیره، همگی با این مسأله روبرو هستند که در سازمانها، راهحلها و پیشنهادهای زیادی از سوی پرسنل ارائه میشود اما این راهحلها و تجربهها تنها در ذهن پرسنل باقی میماند و با جابهجایی افراد به دلایل مختلف، عملا نمیتوانند این گنجینههای دانش را جبران کنند و نتیجه این میشود که سازمانهای ما دچار بیحافظگی دانشی و فراموشی سازمانی هستند و رشد پلکانی برای آنها اتفاق نمیافتد. مدیریت دانش با ایجاد چرخهای از خلق، کسب، تبادل و بهکارگیری دانش این سرمایه بیبدیل را در سازمانها بیش از پیش اثربخش و بهرهور میکند؛ حال چه در صنایع تولیدی، چه پروژهمحور و چه در صنایع خدماتی یا کسبوکارها باشند. در 15 سالی که از عمر این شرکت دانشبنیان و فعالیت آن در شرکتهای ایرانی میگذرد، مشاوران توانسته در تمامی این 10 رشته کسبوکار کشور نتایج بسیار خوبی از بازگشت سرمایه ناشی از پیادهسازی مدیریت دانش را به دست آورد. در این میان برخی از سازمانها بیشتر تمرکز خود را روی مستندسازی تجربه خبرگان و ثبت آنها به صورت چاپ کتابچههای دانشی یا فایلهای چند رسانهای دانشی گذاشتهاند و برخی نیز بیشتر به دنبال ایجاد زیرساختهای نرمافزاری مدیریت دانش و شبکههای دانشی در سازمانها بودهاند. بعضی هم به دنبال ایجاد شبکههای دانشی بین زیرمجموعههای هلدینگهای خود بودهاند و برخی دیگر هم با استفاده از راهحلهای مدیریت دانش، افقهای پیشرفت و توسعه کسبوکار را شناسایی و شکافهای دانشی را شناخته و بهسمت دانشهایی حرکت کردهاند که بتوانند پایه توسعه حرفهای آنها باشد. مجموعه این اتفاقات باعث شده که در حال حاضر نزدیک 200 سازمان ایرانی نمونههای موفقی در زمینه پیادهسازی مدیریت دانش را در خود ایجاد کنند و نتایج خوبی را به مجامع ملی و بینالمللی ارائه دهند. مشاوران توسعه آینده در دوران کرونا در سال ۱۳۹۹ که سازمانها بیش از گذشته به فکر ارتباط دانشی پرسنل خود در زمان دورکاری بودهاند، شاهد افزایش حدود ۲۵۰ درصدی در فروش محصولات دانشبنیان خود بوده است.
ایجاد حافظه سازمانی
بازیابی گنجینهای رها شده
از مزایای بهکارگیری راهحلهای مدیریت دانش میتوان به ایجاد انجمنهای خبرگی در سازمانها، مستندسازی تجارب خبرگان، تحلیل شکاف دانشی، تدوین استراتژیهای مدیریت دانش و غیره اشاره کرد که همگی در این راستا حرکت میکنند که ما سازمانها را صرفا به عنوان مجموعهای از سرمایههای فیزیکی نبینیم، بلکه درسآموختهها و تجربههای فردی و سازمانی درون سازمانها را یکی از مهمترین سرمایهها در نظر گرفته و برای آن برنامهای داشته باشیم که به راحتی از دست نرود و پایه رقابتی با رقبا باشد. به گفته نظافتی، نرمافزار مدیریت دانش فقط 30 درصد از فعالیتها و خدمات حوزه مدیریت دانش را تشکیل میدهد. بسیاری از فعالیتها و خدمات باید در سازمانها انجام شود تا فرهنگ ارائه دانش و استفاده دوباره از دانش در این شرکتها بهوجود بیاید. براساس برنامه اصلاح نظام اداری، تمام سازمانهای ایرانی که با دولت در ارتباط هستند، مکلف به پیادهسازی فرآیند مدیریت دانش هستند. حافظه دانشی سازمان ها گنجینهای است که اگر شناسایی و بازیابی شود زمینه ساز ورود ما به عصری نوین خواهد شد. سازمانهای متقاضی برای استفاده از خدمات میتوانند از طریق ایمیل با این شرکت ارتباط برقرار کرده و نیاز خود را مطرح کنند تا با آنها تماس گرفته شود. طبیعتا هزینه استفاده از نرمافزار و استفاده از خدمات مدیریت دانش کاملا به نوع سازمانها بستگی دارد.