امروز سالروز درگذشت علامه محمد قزوینی است
با بهترین مصحح دیوان حافظ آشنا شوید
امسال سالروز درگذشت حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) - كه گزارشی درباره این شخصیت عظیمالشأن تاریخ اسلام در همین صفحه خواهید خواند - مصادف شد با سالمرگ یكی از مدفونین در بارگاه او؛ شخصیتی كه فرهنگ و ادبیات ما تا همیشه ایام به او مدیون خواهد بود. كسی كه امروز در صحن شاهعبدالعظیم در كنار ابوالفتوح رازی آرمیده است و علامه محمد قزوینی نام دارد. در عظمت قزوینی همین بس كه بعد از گذشت سالهای دراز و ارائه تصحیحهای متعدد به اهتمام اشخاص متنوع از دیوان حافظ شیراز، همچنان به اعتقاد اكثریت كارشناسان و ادیبان صاحبنظر، دیوان حافظ به تصحیح قزوینی و قاسم غنی بهترین نسخه دیوان خواجه است. به همین علت است كه اگر همین الان سری به كتابخانهتان بزنید و دیوان حافظی را كه در خانه دارید بررسی كنید، متوجه خواهید شد ناخودآگاه نسخه تصحیح غنی و قزوینی را در اختیار دارید،چراكه این تصحیح آنقدر مشهور و پرطرفدار شد كه بعد از مدتی بیشتر ناشران تصمیم گرفتند نسخهای كه میخواهند از دیوان حافظ چاپ كنند، تصحیح قزوینی و غنی باشد. ایرج افشار از دلدادگان محمد قزوینی بود و در راستای شناساندن او كارهای بسیاری كرد و مقالات متعدد نوشت. یكی از این نمونهها انتشار كتاب «یادداشتهای قزوینی» است كه یادداشتهای ایشان را در خلال پژوهشهایش شامل میشود و بسیار ارزشمند است. علاوه بر این، كتاب «مسائل پاریسیه» شامل یادداشتهای علامه از دوره دوم اقامتش در پاریس نیز با همت افشار منتشر شد. افشار در یكی از مهمترین آثارش؛نادرهكاران درمورد قزوینی چنین مینویسد: «قزوینی مرد درست و پاك و بیغلوغشی بود. برای كار ناكرده مزد پذیرفتن را گناه میدانست. بعضی نكتهها در باب زندگانی خصوصی و روحیات و اخلاق انسانی او به دست میآید كه برگزیدگی و بزرگواری او را نیك نمایان میكند. ازجمله چند ورق هست كه در آنها سیاهه عواید خود كه اغلب همان «حقوق ماهانه» است به ترتیب نوشته و توضیحاتی تمام در باب هریك داده است:
۷ فروردین ۱۳۲۳- امشب 2000تومانی را كه اسفند گذشته از طرف وزارت دربار برای من فرستاده بودند به آقای علاء كه امشب در منزل ایشان مهمان بودم شخصا و حضورا و یدا به ید پس دادم، یعنی چكی از خودم به همان مبلغ 2000تومان به ایشان دادم. چون هرچه فكر كردم این چندروزه دیدم از عهده آن كار برنمیآیم.»