مدیر جوان دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما از تلاش برای تولید بستههای موسیقایی ویژه برای انتخابات میگوید
از بازی تاج و تخت تا حجت اشرفزاده
پای ملودی معروف بازی تاج و تخت هم دیگر باز شده بود به شبکههای تلویزیون. گاهی میدیدی برنامههای مختلف از موسیقیهای خارجی یا داخلی نامرتبط با محتوایی که مدنظر داشتند، بهره میبردند و خب، این کمی نامتعارف و نامانوس به نظر میرسید. دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما، مدتی است این آسیب را رصد و شناسایی کرده و درصدد رفع آن برآمده است.
حالا دقیقا دو سال است محمدمهدی نراقیان، به این دفتر پا گذاشته و از آن رو که جوان است، ایدههای نو در سر دارد و برای اجرایشان هم از پا نمینشیند. او و همکارانش در دفتر موسیقی و سرود، بستهای ویژه برای پخش در برنامههای مختلف شبکههای تلویزیون تدارک دیدهاند که متناسب با روح و فضای این روزها باشد که منتهی به برگزاری انتخابات ریاستجمهوری است. اولین قطعهای که از این بسته به گوش رسید، ارکسترال بود که هنگام پخش صحنه ورود نامزدها به محل برگزاری مناظره شنیدیم. با نراقیان درباره تولیدات جدید دفتر موسیقی و سرود به گفتوگو نشستهایم.
ظاهرا شما در دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما، بستهای موسیقایی ویژه روزهای انتخابات تدارک دیدهاید. ماجرا چیست؟
مدتی است در حال آسیبشناسی موسیقیهایی هستیم که شبکههای مختلف تلویزیون در روزهای تبلیغات انتخاباتی و برگزاری انتخابات، با برپایی راهپیماییها پخش میکنند. پیش از این، در این بزنگاهها، شبکهها یا از موسیقیهای ایرانی قدیمی -که البته متناسب با این حال و هوا بودند- استفاده میکردند یا از برخی موسیقیهای خارجی.
از مورد اول میتوان به موسیقی فیلم «ترن» اشاره کرد و از مورد دوم به موسیقی سریال خارجی «بازی تاج و تخت». آسیب پخش موسیقیهایی از دسته اول این بود که پخش چندین و چند باره اینها در همه این سالها خستهکننده و تکراری شده بود و آسیب دسته دوم نیز این بود که به لحاظ محتوا با حال و هوای انتخاباتی یا فضای حماسی راهپیماییهای ما همخوانی نداشت. پخش این موسیقیها همواره حاشیههایی هم به دنبال داشت. امسال با نزدیکشدن به روزهای تبلیغات نامزدها و نیز روز برگزاری انتخابات ریاستجمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستا، ما اجرای طرحی را آغاز کردیم که طی آن، موسیقی متناسب جدید تولید کنیم.
قطعاتی که در برنامههای مختلف سازمان برای انتخابات از جمله مناظرهها پخش شود و همچنین روز رایگیری را هم پوشش دهد. ابتدا پروسه مطالعه را آغاز و موارد مشابه و استانداردهای مختلف را بررسی کردیم. در نهایت مجموعهای از هشت قطعه موسیقی ارکسترال با زمان نزدیک به 40دقیقه ضبط شده است. ارکستر البته با سازهای ایرانی هم همراه است و تکنوازی در قطعات اصلی به عهده ساز سنتور و عود است.
در پخش مناظره اول، یکی از این قطعات در لحظه ورود نامزدها به استودیو رونمایی شد. همه این قطعات را از هفته گذشته در اختیار شبکهها قرار دادهایم که به مرور در حال پخش هستند.
ما با توجه به ساختارهای موسیقی خودمان و عادتها و ذائقههای موسیقاییمان محتوای موسیقی را بیشتر از شعر قطعات درک و دریافت میکنیم. اینکه شما خواستهاید با موسیقی بیکلام، محتوایی را نمایندگی کنید، به نظر میرسد انتخاب مسیری سختتر است؟
بله، به نظر میرسد کار سختتری باشد. اما خب همانطور که گفتم، ما میخواستیم آن بخش از نیاز به تولید موسیقی بیکلام را در سازمان پاسخ بدهیم. ما در کنار هویت بصری، به هویت موسیقایی جدیدی برای ایام انتخابات نیاز داشتیم که پیش از این به آن توجه نشده بود.
یعنی هیچیک از این قطعات با کلام همراه نیست؟
نه، این هشت قطعه، بدون کلام هستند. یک خط ملودی اصلی را میشود در همه آنها دنبال کرد که هر بار تم تغییر میکند. به عبارت دیگر، بستر ملودیک این هشت قطعه، یکی است. لحن ایرانی دارد و مبتنی است بر تحرک و امید. البته جز این هشت قطعه بیکلام، چند اثر با خواننده هم تولید کردهایم.
قطعات باکلام از آنگونهاند که ما به عنوان سرودهای ملی میشناسیم یا مضامینی آشکارا مرتبط با انتخابات را هم شامل میشود؟
نه، کار جدیدی با ادبیات انتخاباتی در این آثار نکردیم. ملی و میهنی محسوب میشوند. جدای از قطعاتی که تولید کردهایم، مثلا اثری است با خوانندگی حجتاشرفزاده و گرشا رضایی که همین روزها آماده پخش میشود. چند کار دیگر هم کردهایم. گلچینی از آثار ملی- میهنی قبلی را به صورت هفتگی فرستادیم برای شبکهها. پنج قطعه نماآهنگ جدید نیز بر اساس تصانیف قدیمی تولید کردهایم. این نماآهنگها ترکیبی است، به این صورت که اگر سرود «ای ایران» را مدنظر داشتهایم، نماآهنگ با صدای غلامحسین بنان آغاز میشود و به محمد معتمدی میرسد. منطق بصری این نماآهنگها هم مختلف است. گاه با تصاویر همخوانی مردم همراه است و گاه با دیگر موارد. اینها هم از ابتدای هفته آینده پخش میشوند.
اخیرا حاشیههایی بر سر اصالت سرود ملی پیش آمد. شما در مرکز موسیقی، نظارتی برای سنجش اصالت آثار دارید؟
ما با طیف بزرگی از هنرمندان موسیقی همکاری میکنیم و تاکنون چنین مشکلی پیش نیامده است. روال کار ما اینگونه است که شبکهها قطعات را برای نظارت میفرستند به دفتر ما. روی قطعات کلاسیک حساسیت چندانی به خرج نمیدهیم جز اینکه حتما باید از صاحبان آثار اجازه گرفته باشیم.