هدف از شایعهسازی درباره مضر بودن واكسنها چیست؟
نگاهی به آمار و ارقام نشان میدهد امید به زندگی ایرانیها در یك قرن اخیر رشد چشمگیری داشته است. در شرایطی كه این عدد در سال 1347 به حدود 49 سال میرسید. اما حالا با گذشت بیش از نیمقرن این عدد در مورد مردان ایرانی به بالای 75 سال و در مورد زنان ایرانی به بالای 79 سال سن رسیده است. این روندی است كه در مورد بسیاری ازكشورهای جهان میبینیم و خوشبختانه در كشور ما نیز شیب پیشرفت قابلتوجهی داشته است. بخشی از این پیشرفت و افزایش طول عمر ناشی از گسترش بهداشت و اجرای دقیق برنامههای واكسیناسیون در كشور است.
واكسن را باید از بزرگترین و شگفتانگیزترین ابداعات بشر در طول تاریخ دانست. آنقدر شگفتانگیز كه خیلیها نمیتوانند اثربخشی عظیم آن بر ارتقای سلامت بشر را باور كنند. سالهاست شكاكان و گروههای زیادی در دنیا مدعی بیاثربودن واكسنها هستند. بسیاری از همین شكاكان كه امروز كارایی واكسنها را زیر سوال میبرند، خود در كودكی انواع واكسنها را زدهاند و حالا با طرح ادعاهای غیرعلمی، سلامت كودكان خود و دیگر اعضای خانواده و بهطور كلی سلامت افرادی كه توانایی جستوجو در منابع و امكان مطالعه به قدر كافی ندارند را به خطر میاندازند.
بسیاری از این افراد نسبت به ماهیت واكسنها و بیخطر بودن آنها مشكوكند یا اصولا احتمال بروز دستكاری و تقلب در تولید واكسن را ممكن میدانند. گروهی دیگر نیز معمولا با خواندن مطالب منتشرشده از سوی جریانهای ضدواكسن در فضای وب و شبكههای مجازی نسبت به اثربخشی واكسنها دچار تردید شدهاند. این افراد كه معمولا به نظریه توطئه اعتقاد دارند و غالبا در حوزه پزشكی و ژنتیك تخصصی ندارند، با انتشار اطلاعات غلط، ساختگی و مندرآوردی از طریق شبكههای اجتماعی و وبلاگها باعث میشوند روند واكسیناسیون در جهان به كندی پیش برود. به این ترتیب، در شرایطی که زمان عامل تعیینكننده مهمی در كنترل همهگیری است، باید وقت زیادی صرف متقاعدسازی غیرمتخصصان برای تزریق واكسن شود.
كافی است به تاریخ نگاه كنیم؛ به كمتر از یك قرن پیش كه هر خانواده باید تعداد كودكان زیادی متولد میكرد تا با درنظر گرفتن احتمال بالا برای تلف شدن چند نفر از آنها بر اثر ابتلا به آبله، وبا، طاعون، كزاز و... شانسی برای ادامه نسل خود قائل باشد. به تجربه ریشهكنشدن بیماریهایی نظیر فلج اطفال، آبله و... نگاه كنیم. به ماجرای مایهكوبی آبله و رنجی كه میرزا تقیخان امیركبیر در مواجهه با جهالت عوام و بیاعتمادیشان به اثربخشی واكسن آبله كشید. به اعتقاد همه متخصصان جهان اگر امروز راهكاری برای عبور از عالمگیری كووید-19 وجود داشته باشد، تزریق واكسن و ایجاد مصونیت در بیش از 70 درصد جمعیت كشورهاست. هر چه این عدد به صددرصد نزدیك شود، شانسمان برای عبور از دوران همهگیری كرونا بیشتر خواهد بود. با به بازارآمدن واكسنهای ایرانی امیدوار باشیم بهعبور هرچه مطمئنتر از توفان كرونا. این تنها راه نجات ما از عالمگیری فعلی كووید-19 در نبرد با شایعات شكاكان است.