اصول پیشگیری از سوختگی كودك

گفت و گو بادكتر بهنام ثبوتی، فوق‌تخصص عفونی كودكان

اصول پیشگیری از سوختگی كودك

شایع‌ترین‭ ‬علل‭ ‬آسیب‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬سوختگی‭ ‬در‭ ‬كودكان‭ ‬چه‭ ‬هستند‌؟

‭ ‬شایع‌ترین‭ ‬علت‭ ‬آسیب‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬سوختگی‭ ‬در‭ ‬كودكان‭ ‬مایعات‭ ‬داغ‭ ‬است‌‭. ‬بعد‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬سوختگی‭ ‬الكتریكی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬سوم‭ ‬سوختگی‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬انفجار‭ ‬یا‭ ‬حوادث‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬موجب‭ ‬سوختگی‌های‭ ‬استنشاقی‭ ‬می‌شود‭. ‬حضور‭ ‬در‭ ‬آشپزخانه‭ ‬و‭ ‬وجود‭ ‬چای‭ ‬و‭ ‬غذای‭ ‬داغ‭ ‬در‭ ‬آشپزخانه‭ ‬برای‭ ‬كودك‭ ‬خطر‭ ‬ایجاد‭ ‬می‌كند‭. ‬حتی‭ ‬دیده‭ ‬شده‭ ‬كودك‭ ‬فر‭ ‬گاز‭ ‬را‭ ‬روشن‭ ‬كرده‭ ‬و‭ ‬مشكل‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آورده‭ ‬است‭.‬

سوختگی‭ ‬استنشاقی،‭ ‬بدترین‭ ‬فرم‭ ‬سوختگی‭ ‬در‭ ‬اطفال‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬محیط‭ ‬بسته‭ ‬و‭  ‬با‭ ‬استنشاق‭ ‬دود‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬آتش‌سوزی‭ ‬ایجاد‭ ‬می‌شود‭. ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬كودكان‭ ‬كه‭ ‬دچار‭ ‬آسیب‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬آتش‭ ‬می‌شوند،‭ ‬به‭ ‬علت‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬ژل‭ ‬آتش‭ ‬زن‭ ‬برای‭ ‬كباب‭ ‬درست‭ ‬كردن‭ ‬و‭ ‬پخش‭ ‬ناگهانی‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬زغال‭ ‬آسیب‭ ‬می‌بینند‭.‬

آیا‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬سیب‌زمینی‭ ‬و‭ ‬خمیردندان‭ ‬در‭ ‬سوختگی‭ ‬درست‭ ‬است؟

خیر‭! ‬كمكی‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬بهبود‭ ‬زخم‭ ‬نمی‌كند‭. ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬عسل‭ ‬در‭ ‬سوختگی‭ ‬درجه‭ ‬یك‭ ‬و‭ ‬درجه‭ ‬دو‭ ‬سطحی‭ ‬انجام‭ ‬می‌شود‭. ‬در‭ ‬مركز‭ ‬تحقیقات‭ ‬دانشگاه‭ ‬علوم‭ ‬پزشكی‭ ‬ایران‭ ‬هم‭ ‬عسل‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬موارد‭ ‬سوختگی‭ ‬درجه‭ ‬یك‭ ‬و‭ ‬دو‭ ‬سطحی‭ ‬استفاده‭ ‬می‌كنند‭.‬

اقدامات‭ ‬موثر‭ ‬هنگام‭ ‬سوختگی‭ ‬كدام‭ ‬است؟

در‭ ‬مورد‭ ‬سوختگی‭ ‬با‭ ‬مایعات‭ ‬داغ،‭ ‬شست‌وشو‭ ‬با‭ ‬آب‭ ‬ولرم،‭ ‬نه‭ ‬یخ‭ ‬توصیه‭ ‬می‌شود‭. ‬یخ‭ ‬در‭ ‬محل‭ ‬سوختگی‭ ‬به‭ ‬علت‭ ‬انقباض‭ ‬عروقی،‭ ‬آسیب‭ ‬بافتی‭ ‬را‭ ‬تشدید‭ ‬می‌كند‭. ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬آسیب‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬آتش‌سوزی‭ ‬باید‭ ‬لباس‭ ‬مصدوم‭ ‬خارج‭ ‬شود‭. ‬اگر‭ ‬كودك‭ ‬النگو‭ ‬یا‭ ‬گوشواره‭ ‬دارد‭ ‬باید‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬خارج‭ ‬كرد‭. ‬معمولا‭ ‬درمان‭ ‬سوختگی‭ ‬در‭ ‬اطفال‭ ‬یا‭ ‬بزرگسالان‭ ‬برحسب‭ ‬شدت‭ ‬سوختگی‭ ‬كه‭ ‬درجه‭ ‬یك،‭ ‬دو،‭ ‬سه‭ ‬یا‭ ‬چهار‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬و‭ ‬میزان‭ ‬عوارض‭ ‬آینده‭ ‬‭ ‬متفاوت‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬تیم‭ ‬پزشكی‭ ‬تصمیم‌گیری‭ ‬می‌كند‭. ‬عمق‭ ‬واقعی‭ ‬سوختگی‭ ‬روز‭ ‬سوم‭ ‬یا‭ ‬چهارم‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬آسیب‭ ‬مشخص‭ ‬می‌شود‭. ‬سوختگی‭ ‬10‭ ‬درصد‭ ‬در‭ ‬بیمارستان،‭ ‬سرپایی‭ ‬درمان‭ ‬می‌شود‭. ‬پیشگیری‭ ‬در‭ ‬سوختگی،‭ ‬مقدم‭ ‬بر‭ ‬درمان‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬سال‌های‭ ‬اخیر‭ ‬به‭ ‬علت‭ ‬گسترش‭ ‬آموزش‭ ‬به‭ ‬خانواده‌ها‭ ‬و‭ ‬توجه‭ ‬والدین‭ ‬به‭ ‬كودك،‭ ‬میزان‭ ‬حوادث‭ ‬كمتر‭ ‬
شده‭ ‬است،‭ ‬اما‭ ‬آموزش‌ها‭ ‬نباید‭ ‬منوط‭ ‬به‭ ‬حوالی‭ ‬اسفند‭ ‬باشد‭.‬

در‭ ‬زمینه‭ ‬سوختگی‭ ‬در‭ ‬تهران‭ ‬ما‭ ‬بیمارستان‭ ‬شهید‭ ‬مطهری‭ ‬را‭ ‬داریم‭. ‬همچنین‭ ‬بیمارستانی‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬كن‭ (‬همت‭ ‬غرب‭) ‬درحال‭ ‬تاسیس‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬می‌تواند‭ ‬به‭ ‬مردم‭ ‬خدمات‭ ‬ارائه‭ ‬كند‭.‬

آیا‭ ‬می‌توان‭ ‬هنگام‭ ‬سوختگی‭ ‬ازپماد‌های‭ ‬موضعی‭ ‬استفاده‭ ‬كرد؟

درسوختگی‭ ‬درجه‭ ‬یك‭ ‬و‭ ‬درجه‭ ‬دو‭ ‬سطحی‭ ‬می‌توان‭ ‬استفاده‭ ‬كرد،‭ ‬اما‭ ‬در‭ ‬سوختگی‭ ‬درجه‭ ‬دو‭ ‬عمقی‭ ‬و‭ ‬درجه‭ ‬سه‭ ‬و‭ ‬چهار‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬مراكز‭ ‬تخصصی‭ ‬مراجعه‭ ‬شود‭.‬


​​​​​​​