ایرانگردی با هنر ایرانی
همه ما بارها كلماتی درباره هنرهای بومی هر یك از استان‌های كشور پهناورمان شنیده‌ایم، اما شاید شنیده‌هایمان در حد یك نام باشد و اطلاعات زیادی درباره افرادی كه در این عرصه زحمت می‌كشند، نداشته باشیم. به همین دلیل داوود سماواتی یار در قالب یك مجموعه دیدنی مستند دست‌آفریده‌ها را با موضوع صنایع‌دستی و هنرهای سنتی تهیه كرده است. او با ساخت این مستند تلاش داشته مخاطبان را با هنرهایی آشنا كند كه در كشور با مشقت زیاد و بعد از سال‌های متمادی همچنان تداوم پیدا كرده است، اما شناخت زیادی درباره‌اش نداریم. یكی دیگر از حسن‌های این مجموعه، شیوه روایت مستندسازان است كه از زاویه‌ای به هنرهای سنتی و صنایع‌دستی نگاه كرده‌اند كه تماشای آن برای مخاطبان جذاب باشد و از دیدن آن لذت ببرند. ضمن این‌كه بینندگان می‌توانند به‌واسطه این مجموعه با قاب‌هایی زیبا كه تصویرگر هنر این دسته از هنرمندان است آشنا شوند.
فصل اول این مستند در گروه مستند شبكه یك تولید شد و بعد از اقبال مخاطبان فصل دوم این مجموعه هم با موضوع تولید كالای ایرانی و حمایت از آن برای گروه خانواده شبكه‌دو تهیه و روانه آنتن شد كه پخش آن به‌تازگی تمام شده است. این تهیه كننده در نظر دارد سری سوم این مجموعه را برای همین گروه از شبكه دو آماده كند. به همین بهانه با سماواتی گفت‌وگو كرده‌ایم.
داوود سماواتی یار، تهیه‌كننده مجموعه مستند دست آفریده‌ها با اشاره به اهداف تولید این اثر به جام‌جم گفت: دست‌آفریده‌ها عنوان مجموعه فیلم‌های مستندی است كه به موضوع صنایع دستی و هنرهای سنتی می‌پردازد. مجموعه‌ای كه به تولید، اقتصاد مقاومتی و كالای ایرانی كه تمام اجزای آن رنگ وبوی ایرانی دارد و پر از فرهنگ و هنر و خلاقیت ذهنی است در قالب مستندهایی از نوع مستند محض، مستند داستانی، مستند روایی و مستند شاعرانه پرداخته و روایت می‌شود. وی ادامه داد: در سری اول كه در ٢٠ قسمت ٢٠دقیقه‌ای توسط پنج فیلمساز طراحی و تولید شد به چهره‌هایی كه نشان مهر اصالت داشتند و هنر آنها در دو استان فارس، اصفهان و كاشان بود، پرداخته شد كه بارها از شبكه اول سیما در گروه مستند پخش شد، اما در سری دوم كه با ١٤ فیلمساز در 30 قسمت ٢٠ دقیقه‌ای طراحی و اجرا شد به موضوع تولید كالای ایرانی و لزوم حمایت از آن، خانواده مولد و انتقال دو تجربه نسل دیروز و امروز در یك قاب در هشت استان، قم، همدان، كرمانشاه، اردبیل، قزوین، كردستان، گلستان و چهارمحال و بختیاری در گروه خانواده شبكه دوی سیما تولید و پخش شد. البته پخش این مجموعه به‌تازگی تمام و هر دو فصل آن بارها از شبكه مستند بازپخش شده است.
جوانان جویای كار
این تهیه‌كننده درباره ساخت فصل سوم این مجموعه توضیح داد: سری سوم این مجموعه در مرحله پیش‌تولید قرار دارد و اردیبهشت سال آینده كلید زده می‌شود. در این فصل به موضوع نوگرایی در صنایع دستی می‌پردازیم كه در ٣٠ قسمت ٢٠ دقیقه‌ای در گروه خانواده شبكه دوم سیما تولید می‌شود. قرار است با ٢٠ فیلمساز، كار در مسیر تولید و ضبط قرار گیرد. هدف من از تولید سری اول، دوم و سوم این مجموعه به تصویر كشیدن هنر و تجربه ارزشمند این هنرمندان و بازخوانی آثار این عزیزان بوده است.
وی ادامه داد: نسل امروز با امكانات بسیار كم و با سرمایه‌گذاری كم می‌تواند این هنر- صنعت را دنبال كند. به نظر من یكی از جلوه‌های بارز اقتصاد مقاومتی در صنایع‌دستی‌مان جلوه پیدا كرده است. امسال سال حمایت از كالای ایرانی است، چه كالایی با ارزش‌تر از صنایع‌دستی‌مان است؟ توجه به امر تولید یكی دیگر از اهداف من در این پروژه است. با سرمایه‌گذاری درست، جوانان بسیار زیادی را كه جویای كار هستند، می‌توان از این راه مشغول كار كرد. در صنایع‌دستی، هنر، زیبایی،فرهنگ و تمدن و ارزش‌های ملی و دینی دیروز و امروز را می‌توان دید.
فیلمسازانی متفاوت
سماواتی یار در پاسخ به این كه وقتی ساخت یك برنامه به فصل‌های دو، سه وة می‌رسد، كار سختی هست؛ چون به غیراز حفظ مخاطب قبلی باید مخاطب جدید را هم حفظ كنید. درباره تولید فصل دوم و این‌كه فصل سوم هم در مرحله پیش تولید است، وی گفت: بله، تولید سری دوم به مراتب برایم دشوارتر بود، چرا كه من در سری دوم دایره تجربه خود را گسترده تر كردم و برای نخستین بار از ١٤فیلمساز دعوت به همكاری كردم، فیلمسازانی از چهار دهه سنی متفاوت که از دهه ١٣٣٠تا١٣٦٠بودند.
وی عنوان كرد: از فیلمسازان جوانی استفاده كردم كه خیلی تجربه فیلمسازی نداشتند اما تحصیلات آنها سینمایی بود و در كارنامه كاری خود كارهای زیادی نداشتند. البته خیلی ریسك بود كه این افراد در كنار فیلمسازان خیلی حرفه‌ای مشغول تجربه باشند. خدارا شكر می‌كنم كه در تجربه دوم توانستم هم مخاطبان را راضی نگه دارم وهم سفارش‌دهندگان را. این تهیه‌كننده درباره بازخوردهای این مجموعه توضیح داد: خیلی خوب بود. این مجموعه از شنبه تا سه‌شنبه ساعت٢١ پخش می‌شد. با این‌كه در آن زمان، سریال شبكه سه هم روی آنتن می‌رفت، اما من از طریق پیامك‌ها متوجه شدم مخاطبان این مجموعه را دنبال می‌كنند. همچنین تماس‌های تلفنی با روابط عمومی سازمان صدا‌و سیما نشان می‌داد هم مخاطبان عام این مجموعه را می‌دیدند و هم مخاطبان خاص.
امتداد دهنده تجربه نسل دیروز
سماواتی یار درباره تفاوت فصل دوم و سوم توضیح داد: محتوای فصل دوم، خانواده مولد و رابطه نسل دیروز و امروز در یك قاب بود. اما در فصل سوم، ما به موضوع نوگرایی در صنایع‌دستی و هنرهای سنتی می‌پردازیم، نسل امروزی كه با تحصیلات خود در رشته صنایع‌دستی یا پژوهش هنر با گرایش صنایع‌دستی تا سطح عالی می‌تواند امتداددهنده تجربه نسل دیروز باشد با این تفاوت كه نسل امروز مباحث آكادمیك و تجربه و خلاقیت شخصی خود را نیز به تجربه سنتی و فشرده نسل دیروز اضافه می‌كنم.
این تهیه‌كننده در پایان ادامه داد: ما تلاش می‌كنیم از طریق این مستند به مخاطبان شناخت بدهیم و اگر علاقه‌مند هنرهای سنتی شدند در این مسیر حركت كنند.
قصد داریم فصل سوم این مستند را با 20 فیلمساز تولید كنیم. این مجموعه با سرمایه‌گذاری مشترك معاونت صنایع‌دستی و شبكه دوی سیما در دست تولید است.
