رئیس سازمان بسیج سازندگی كشور می‌گوید اوضاع در مناطق سیل‌زده نه گل و بلبل است نه تیره و تار
باز هم آماده نبودیم
همیشه از زلزله می‌ترسیدیم، از این‌كه وقتی پلك‌هایمان سنگین شد ناغافل سر برسد و هست و نیست‌مان را ببرد و بزند‌مان به زمین گرم ولی این بار زلزله نیامد اما سیل پایش را ماهرانه گذاشت جای پای زلزله، با همان زشتی‌ها و خرابی‌ها و افسوس‌ها. از گلستان و مازندران بگوییم كه پیشقراول سیل‌زدگی بودند یا از لرستان كه سیل همه كار با آن كرد یا از خوزستان كه حسابی تب سیل دارد و دلهره غرق شدن؟ از هركدام‌شان كه بگوییم پر از تلخی است، یك تلخی بهاری كه خانه‌تكانی‌های مردم را بی‌ثمر كرد و لبخندهای نوروزی‌شان را شست و به جایش اشك و غم نشاند.
سیل با سه تكه از جانِ ایران كاری كرد كه حالا ما قلم به دست‌ها برخلاف عادت دیرین، امروز درباره كشته‌های جاده‌ای نمی‌نویسیم، حتی آمار رسمی تلفات و تصادفات جاده‌ای از هفته اول تعطیلات به این سو به‌روز نشده از بس كه همه چیز تحت‌الشعاع سیل بوده و هست. این كه پلیس گزارش داد تا چهارم فروردین 170 نفر در جاده‌ها آن هم در دم كشته شده‌اند و 3750 نفر نیز صدمه دیده‌اند گرچه عددش از تلفات سیل به مراتب بزرگ‌تر بود ولی اثرش آن‌قدر نبود كه برای كسی مهم باشد؛ حتما سِر شده‌ایم در این بحث. حتی خبرهای امیدواركننده حوزه تصادفات به چشم كسی نیامد وقتی دبیركل شورای‌عالی ترافیك كشور خبر داد كه تا 14 فروردین 98 آمار كشته‌های تصادفات درون شهری 18 درصد از مدت مشابه سال قبل كمتر شد و به 40 نفر كاهش یافت. حالا نگاه‌ها همه به آمار كشته‌های سیل است، آماری كه لاجرم رو به فزونی است و دیروز رئیس اورژانس كشور گفت كه سیل جان70 نفر را گرفته و 791نفر را مصدوم و 45 نفر را بستری كرده است.
اما حكایت آنهایی كه زنده مانده‌اند حكایتی به تلخی مرگِ جانباختگان و صدمه دیدن مجروحان است؛ ظاهرشدن‌شان با قایق‌های پارویی در خیابان‌ها، پناه‌گرفتن‌شان روی پشت‌بام‌ها، زل زدن‌شان به آسمان كه بالگردها كی می‌رسند و تلاش بی‌وقفه‌شان برای پس زدن لایه‌های ضخیم گل و لای برای لوله كردن فرشی، نجات تلویزیونی، دیگی، كاسه‌ای و حتی آلبوم عكسی.
سیل از نمای نزدیك
در گلستان و لرستان مخصوصا در پلدختر و معمولان كه اسم‌شان این روزها سر زبان‌هاست جدال با گل‌و‌لای جدی است، در خوزستان هم هرچه هست جدال با آب گل‌آلود است كه ناخوانده آمده تا پشت در خانه‌های مردم و چشم به چشم اموال‌شان دوخته. مدیرعامل سد كرخه دیروز گفت كه رهاسازی آب این سد مردم را در شرایط سختی قرار داده و بخش‌های پایین‌دست كرخه را دچار به‌هم‌ریختگی كرده. در شوش ده روستا در محاصره آب است و 300 نفر از اهالی روستای زیر آب رفته بامدژ در واگن‌های قطار زندگی می‌كنند كه در آنها نه خوراك به اندازه كافی خورده می‌شود و نه وسایل بهداشتی مهیاست. شهر گوریه نیز در محاصره آب است. در اهواز اما به گفته رئیس شورای شهرش بیش از 50 نقطه شهر گرفتار پس‌زدگی فاضلاب است و در دشت آزادگان بیشتر زمین‌های كشاورزی مغلوب سیل شده و از‌بین رفته‌اند. با این حال جهادی‌های حاضر در مناطق سیل‌زده می‌گویند اوضاع خوزستان از گلستان به‌ویژه از لرستان و مخصوصا از پلدختر و معمولان به مراتب بهتر است. خوزستان هرچند كه مشكل دارد ولی خوبی‌اش این است كه لااقل جاده‌هایش باز است و رفت و آمد در آنها جریان دارد ولی در معمولان و پلدختر لرستان بسته بودن راه‌های اصلی و فرعی و روستایی هنوز مبارز می‌طلبد. در این منطقه وضع به حدی بد است كه اسماعیل نجار رئیس سازمان مدیریت بحران كشور بعید دانسته كه راه اصلی پلدختر و خرم‌آباد امكان ترمیم داشته باشد و روح‌ا... حسینی، یكی از جهادگران قرارگاه امام رضا(ع) به ما می‌گوید جاده اصلی معمولان كه كاملا نابود شده دیگر جاده بشو نخواهد شد.
جاده‌ای كه مردم باز كردند
در بخش‌هایی از گمیشان و آق‌قلای استان گلستان كه مردم هنوز پاروزنان در خیابان‌های آب‌گرفته می‌آیند و می‌روند این امیدواری وجود دارد كه با فروكش كردن آب سیلاب، چشم مردم دوباره به جمال خیابان‌های آسفالته شهر روشن شود و زندگی دوباره جریان بگیرد. البته مسكنی، مسؤول قرارگاه جهادی امام رضا(ع) به ما می‌گوید مشكل این است كه ساختمان‌هایی كه 20 روز زیرشان آب خزیده از پایه سست شوند و به زودی فروبریزند همچنان كه برخی خانه‌ها هم اكنون درحال ریزش است. این خطر می‌تواند خانه‌های در محاصره سیل استان خوزستان را نیز تهدید كند اگر هرچه زودتر فكری به حال این آب‌های عاصی نشود. اما حكایت در لرستان و شهرهای بحران‌زده پلدختر و معمولان حكایت جدی‌تری است. به روایت شاهدان عینی و حاضران میدان، راه‌های مواصلاتی این مناطق یا كاملا از بین رفته یا زیر انبوهی از آورده‌های سیلاب مدفون شده، جایی كه به روایت شاهدان، بیشتر از مسؤولان خود مردم هستند كه با دست خالی یا به كمك گروه‌های جهادی و با اندك تجهیزات برای بازگشایی راه‌ها تلاش می‌كنند. روایت روح‌ا... حسینی از قرارگاه جهادی امام رضا(ع) مربوط است به روز پنجشنبه كه بالاخره راه ارتباطی شهر محاصره شده معمولان باز شد، راهی قدیمی كه به گفته او مردم منطقه از بخشداری می‌خواستند لودری دراختیارشان بگذارد تا بازش كنند، ولی بخشداری نه منظور مردم از راه قدیمی را درك می‌كرد و نه وقعی به خواسته شان می‌گذاشت. ماجرا این طور شد كه این گروه جهادی دنباله اشارات مردم محلی را گرفتند، ازطریق كوه و از سمت منطقه ویسیان خودشان را با هشت ساعت پیاده‌روی به راه قدیمی رساندند و با كمك مردم كه تراكتورهای‌شان را پای كار آورده بودند بعد از چند ساعت تلاش و تقلا راه را باز كردند و مردم معمولان را از حبس درآوردند. این جهادگر می‌گوید 114 روستای بخش معمولان تبدیل به نقطه كور شده كه چون گروه‌های امدادی حاضر در منطقه بیشتر به فكر توزیع اقلام امدادی میان مردم هستند بازگشایی راه‌ها به كندی انجام می‌شود.
امكاناتی كه هست و مصرف نمی‌شود
هم جالب بود و هم غم‌انگیز وقتی مسؤول قرارگاه جهادی امام رضا(ع)به ما می‌گفت درسیل اخیر بسیاری ازمسؤولان با این فاجعه طبیعی سلفی گرفتند؛ درست مثل خیلی از مردم با فاجعه‌ای مثل پلاسكو یا حتی خود سیل. منظورش این بود كه خیلی از مسؤولان آمده بودند تماشا و خودی نشان‌دادن به جای این‌كه كاری بكنند و آستینی بالا بزنند.
او دل خوشی از ستاد مدیریت بحران هم نداشت و می‌گفت عملا برای مداخله در بحران كاری نكرد و می‌گفت همین‌ها مردم را عصبی می‌كند. مسكنی حتی گفت خبر دارد برخی دستگاه‌های دولتی تجهیزات دارند ولی پای كار نمی‌آورند و برخی مسؤولان نه اختیار و نه جرات استفاده از تجهیزات را دارند و عده‌ای از آنها پیش خود دو دوتا چهارتا می‌كنند كه اگر كامیون و لودر و بیل مكانیكی‌شان را به كار بیندازند پول بنزین آن را چطور جور كنند.
محمد زهرایی، رئیس سازمان بسیج سازندگی كشور اما درگفت‌وگو با ما گرچه با زبانی نرم‌تر صحبت می‌كرد و می‌گفت كه اوضاع نه كاملا گل و بلبل است و نه كاملا سیاه و تیره و تار ولی بازهم به كاستی‌های مسؤولانه اشاره داشت. او می‌گفت فراگیری سیلاب وسیع است و حجم تخریب‌ها بالا، این كه همزمان درچند استان اتفاق افتاده نیز مزید برعلت است و سال‌ها دست‌اندازی به طبیعت و برخی بدسلیقگی‌ها درساخت جاده‌ها و پل‌ها بدون پیش بینی برای آینده مزیدتر. با این حال به گفته او ما مواجهه با بحران را بلد نیستیم؛ مثلا نمی‌دانیم خروجی سد را كی باز كنیم، مسیر انحرافی برای آب سیلاب را چه زمانی بسازیم، اصلا جو روانی را چطور مدیریت كنیم و مردم را برای همراهی با تیم‌های امدادی چطور آماده كنیم. رئیس سازمان بسیج سازندگی كشورمی گوید همه اینها باعث شده حجم آسیب‌ها و تخریب‌ها به‌خصوص دراستان لرستان گسترده باشد و درشهرهای گرفتار سیل این استان از درخت شكسته بلوط گرفته تا بیش از یك متر گل و لای درخانه‌های مردم جولان دهد.
یغمای كمك‌های امدادی
دیروز خبر رسید محموله كمك‌های بشردوستانه كویت به كشورمان رسیده، محموله‌ای حاوی ادوات جست‌وجوی مفقودان، پمپ‌های بزرگ برای كشیدن آب و اقلام دارویی و غذایی. حتما محموله‌های خارجی دیگری هم در راه است و این به‌جز كمك‌های قابل توجه مردمی است که از روزهای اولیه وقوع سیل به سیل‌زده‌گان رسید. جهادگران حاضر درمیدان می‌گویند اقلام امدادی درمناطق سیل زده كم نیست، ولی به علت ضعف درتوزیع حتی ممكن است به دست اهلش نرسد یا عده‌ای كه زوری و توانی دارند بیشتر بگیرند و دیگران كمتر و محدودتر. مسؤول قرارگاه جهادی امام رضا(ع) از تجربه شخصی اش می‌گوید كه دیده بالگردها در منطقه معمولان اقلام امدادی را روی تپه‌های اطراف می‌انداخته‌اند و كسانی كه قوای جسمی بیشتری داشته و توان راهپیمایی داشته‌اند یا موتورسیكلتی در اختیارشان بوده خودشان را به منطقه می‌رسانده‌اند و بیشتر از دیگران از آذوقه‌ها و چادرها برمی‌داشته‌اند. مسكنی می‌گوید حتی كسانی را دیده كه اصلا سیل‌زده نبوده‌اند ولی به‌واسطه سیستم ناكارآمد توزیع، بهره‌ای از امكانات برده‌اند و اقلام امدادی را به‌ناحق تصاحب كرده‌اند. رئیس سازمان بسیج سازندگی كشور هم تایید كرد برخی كوتاهی‌ها وجود دارد، ولی این كوتاهی‌ها را به همه مسؤولان نسبت نداد و گفت این كوتاهی‌ها جمعی نیست. مسؤولان باید خودشان خبر داشته باشند كه اوضاع توزیع اقلام امدادی، بهداشتی و زیستی در مناطق سیل زده از چه قرار است، چون خیلی دیر ولی استاندار لرستان خبرداد برای سیل‌زدگان كارت شناسایی صادر خواهد شد تا بدانیم چه كسی سیل‌زده است و باید خدمات بگیرد.
اما حكایت آنهایی كه زنده مانده‌اند حكایتی به تلخی مرگِ جانباختگان و صدمه دیدن مجروحان است؛ ظاهرشدن‌شان با قایق‌های پارویی در خیابان‌ها، پناه‌گرفتن‌شان روی پشت‌بام‌ها، زل زدن‌شان به آسمان كه بالگردها كی می‌رسند و تلاش بی‌وقفه‌شان برای پس زدن لایه‌های ضخیم گل و لای برای لوله كردن فرشی، نجات تلویزیونی، دیگی، كاسه‌ای و حتی آلبوم عكسی.
سیل از نمای نزدیك
در گلستان و لرستان مخصوصا در پلدختر و معمولان كه اسم‌شان این روزها سر زبان‌هاست جدال با گل‌و‌لای جدی است، در خوزستان هم هرچه هست جدال با آب گل‌آلود است كه ناخوانده آمده تا پشت در خانه‌های مردم و چشم به چشم اموال‌شان دوخته. مدیرعامل سد كرخه دیروز گفت كه رهاسازی آب این سد مردم را در شرایط سختی قرار داده و بخش‌های پایین‌دست كرخه را دچار به‌هم‌ریختگی كرده. در شوش ده روستا در محاصره آب است و 300 نفر از اهالی روستای زیر آب رفته بامدژ در واگن‌های قطار زندگی می‌كنند كه در آنها نه خوراك به اندازه كافی خورده می‌شود و نه وسایل بهداشتی مهیاست. شهر گوریه نیز در محاصره آب است. در اهواز اما به گفته رئیس شورای شهرش بیش از 50 نقطه شهر گرفتار پس‌زدگی فاضلاب است و در دشت آزادگان بیشتر زمین‌های كشاورزی مغلوب سیل شده و از‌بین رفته‌اند. با این حال جهادی‌های حاضر در مناطق سیل‌زده می‌گویند اوضاع خوزستان از گلستان به‌ویژه از لرستان و مخصوصا از پلدختر و معمولان به مراتب بهتر است. خوزستان هرچند كه مشكل دارد ولی خوبی‌اش این است كه لااقل جاده‌هایش باز است و رفت و آمد در آنها جریان دارد ولی در معمولان و پلدختر لرستان بسته بودن راه‌های اصلی و فرعی و روستایی هنوز مبارز می‌طلبد. در این منطقه وضع به حدی بد است كه اسماعیل نجار رئیس سازمان مدیریت بحران كشور بعید دانسته كه راه اصلی پلدختر و خرم‌آباد امكان ترمیم داشته باشد و روح‌ا... حسینی، یكی از جهادگران قرارگاه امام رضا(ع) به ما می‌گوید جاده اصلی معمولان كه كاملا نابود شده دیگر جاده بشو نخواهد شد.
جاده‌ای كه مردم باز كردند
در بخش‌هایی از گمیشان و آق‌قلای استان گلستان كه مردم هنوز پاروزنان در خیابان‌های آب‌گرفته می‌آیند و می‌روند این امیدواری وجود دارد كه با فروكش كردن آب سیلاب، چشم مردم دوباره به جمال خیابان‌های آسفالته شهر روشن شود و زندگی دوباره جریان بگیرد. البته مسكنی، مسؤول قرارگاه جهادی امام رضا(ع) به ما می‌گوید مشكل این است كه ساختمان‌هایی كه 20 روز زیرشان آب خزیده از پایه سست شوند و به زودی فروبریزند همچنان كه برخی خانه‌ها هم اكنون درحال ریزش است. این خطر می‌تواند خانه‌های در محاصره سیل استان خوزستان را نیز تهدید كند اگر هرچه زودتر فكری به حال این آب‌های عاصی نشود. اما حكایت در لرستان و شهرهای بحران‌زده پلدختر و معمولان حكایت جدی‌تری است. به روایت شاهدان عینی و حاضران میدان، راه‌های مواصلاتی این مناطق یا كاملا از بین رفته یا زیر انبوهی از آورده‌های سیلاب مدفون شده، جایی كه به روایت شاهدان، بیشتر از مسؤولان خود مردم هستند كه با دست خالی یا به كمك گروه‌های جهادی و با اندك تجهیزات برای بازگشایی راه‌ها تلاش می‌كنند. روایت روح‌ا... حسینی از قرارگاه جهادی امام رضا(ع) مربوط است به روز پنجشنبه كه بالاخره راه ارتباطی شهر محاصره شده معمولان باز شد، راهی قدیمی كه به گفته او مردم منطقه از بخشداری می‌خواستند لودری دراختیارشان بگذارد تا بازش كنند، ولی بخشداری نه منظور مردم از راه قدیمی را درك می‌كرد و نه وقعی به خواسته شان می‌گذاشت. ماجرا این طور شد كه این گروه جهادی دنباله اشارات مردم محلی را گرفتند، ازطریق كوه و از سمت منطقه ویسیان خودشان را با هشت ساعت پیاده‌روی به راه قدیمی رساندند و با كمك مردم كه تراكتورهای‌شان را پای كار آورده بودند بعد از چند ساعت تلاش و تقلا راه را باز كردند و مردم معمولان را از حبس درآوردند. این جهادگر می‌گوید 114 روستای بخش معمولان تبدیل به نقطه كور شده كه چون گروه‌های امدادی حاضر در منطقه بیشتر به فكر توزیع اقلام امدادی میان مردم هستند بازگشایی راه‌ها به كندی انجام می‌شود.
امكاناتی كه هست و مصرف نمی‌شود
هم جالب بود و هم غم‌انگیز وقتی مسؤول قرارگاه جهادی امام رضا(ع)به ما می‌گفت درسیل اخیر بسیاری ازمسؤولان با این فاجعه طبیعی سلفی گرفتند؛ درست مثل خیلی از مردم با فاجعه‌ای مثل پلاسكو یا حتی خود سیل. منظورش این بود كه خیلی از مسؤولان آمده بودند تماشا و خودی نشان‌دادن به جای این‌كه كاری بكنند و آستینی بالا بزنند.
او دل خوشی از ستاد مدیریت بحران هم نداشت و می‌گفت عملا برای مداخله در بحران كاری نكرد و می‌گفت همین‌ها مردم را عصبی می‌كند. مسكنی حتی گفت خبر دارد برخی دستگاه‌های دولتی تجهیزات دارند ولی پای كار نمی‌آورند و برخی مسؤولان نه اختیار و نه جرات استفاده از تجهیزات را دارند و عده‌ای از آنها پیش خود دو دوتا چهارتا می‌كنند كه اگر كامیون و لودر و بیل مكانیكی‌شان را به كار بیندازند پول بنزین آن را چطور جور كنند.
محمد زهرایی، رئیس سازمان بسیج سازندگی كشور اما درگفت‌وگو با ما گرچه با زبانی نرم‌تر صحبت می‌كرد و می‌گفت كه اوضاع نه كاملا گل و بلبل است و نه كاملا سیاه و تیره و تار ولی بازهم به كاستی‌های مسؤولانه اشاره داشت. او می‌گفت فراگیری سیلاب وسیع است و حجم تخریب‌ها بالا، این كه همزمان درچند استان اتفاق افتاده نیز مزید برعلت است و سال‌ها دست‌اندازی به طبیعت و برخی بدسلیقگی‌ها درساخت جاده‌ها و پل‌ها بدون پیش بینی برای آینده مزیدتر. با این حال به گفته او ما مواجهه با بحران را بلد نیستیم؛ مثلا نمی‌دانیم خروجی سد را كی باز كنیم، مسیر انحرافی برای آب سیلاب را چه زمانی بسازیم، اصلا جو روانی را چطور مدیریت كنیم و مردم را برای همراهی با تیم‌های امدادی چطور آماده كنیم. رئیس سازمان بسیج سازندگی كشورمی گوید همه اینها باعث شده حجم آسیب‌ها و تخریب‌ها به‌خصوص دراستان لرستان گسترده باشد و درشهرهای گرفتار سیل این استان از درخت شكسته بلوط گرفته تا بیش از یك متر گل و لای درخانه‌های مردم جولان دهد.
یغمای كمك‌های امدادی
دیروز خبر رسید محموله كمك‌های بشردوستانه كویت به كشورمان رسیده، محموله‌ای حاوی ادوات جست‌وجوی مفقودان، پمپ‌های بزرگ برای كشیدن آب و اقلام دارویی و غذایی. حتما محموله‌های خارجی دیگری هم در راه است و این به‌جز كمك‌های قابل توجه مردمی است که از روزهای اولیه وقوع سیل به سیل‌زده‌گان رسید. جهادگران حاضر درمیدان می‌گویند اقلام امدادی درمناطق سیل زده كم نیست، ولی به علت ضعف درتوزیع حتی ممكن است به دست اهلش نرسد یا عده‌ای كه زوری و توانی دارند بیشتر بگیرند و دیگران كمتر و محدودتر. مسؤول قرارگاه جهادی امام رضا(ع) از تجربه شخصی اش می‌گوید كه دیده بالگردها در منطقه معمولان اقلام امدادی را روی تپه‌های اطراف می‌انداخته‌اند و كسانی كه قوای جسمی بیشتری داشته و توان راهپیمایی داشته‌اند یا موتورسیكلتی در اختیارشان بوده خودشان را به منطقه می‌رسانده‌اند و بیشتر از دیگران از آذوقه‌ها و چادرها برمی‌داشته‌اند. مسكنی می‌گوید حتی كسانی را دیده كه اصلا سیل‌زده نبوده‌اند ولی به‌واسطه سیستم ناكارآمد توزیع، بهره‌ای از امكانات برده‌اند و اقلام امدادی را به‌ناحق تصاحب كرده‌اند. رئیس سازمان بسیج سازندگی كشور هم تایید كرد برخی كوتاهی‌ها وجود دارد، ولی این كوتاهی‌ها را به همه مسؤولان نسبت نداد و گفت این كوتاهی‌ها جمعی نیست. مسؤولان باید خودشان خبر داشته باشند كه اوضاع توزیع اقلام امدادی، بهداشتی و زیستی در مناطق سیل زده از چه قرار است، چون خیلی دیر ولی استاندار لرستان خبرداد برای سیل‌زدگان كارت شناسایی صادر خواهد شد تا بدانیم چه كسی سیل‌زده است و باید خدمات بگیرد.
ضمیمه نوجوانه
تیتر خبرها
