سازوكارهای بازار متشكل ارزی به‌طور اصولی مبتنی بر عرضه و تقاضای ارزهای مختلف و ماهیت آنها از نقدی گرفته تا نوع حواله و محل تحویل آن است، ولی مهم‌تر از همه نحوه انجام آن توسط مجری كه می‌تواند بانك مركزی یا سازمان بورس باشد، خواهد بود.
ویژگی‌های بازار را هم نیاز است از مجری طرح سؤال كرد چراكه هرنوع دستكاری در شكل‌گیری بازار می‌تواند ویژگی‌های آن را دچار تغییر ساختاری نماید.
در هر حال اگر این بازار وسعت لازم را داشته باشد و دارای حجم تبادل مناسب باشد، قیمت‌های خرید و فروش را به هم نزدیك كرده و اطمینان خاطری برای عرضه‌كنندگان ارز و متقاضیان خواهد بود كه می‌توانند ارز را به قیمتی كه در لحظه صحیح است مورد معامله قرار دهند؛ البته شرط اصلی موفقیت این بازار تعطیل شدن
هر نوع قیمت و بازارهای مصنوعی و دستوری خواهد بود و این یعنی تك‌نرخی و واقعی شدن قیمت ارز.
قبلا هم گفته‌ایم بازار متشكل ارزی دارای هر اسمی كه باشد تنها در یك صورت بازار واقعی خواهد بود و آن‌هم این‌كه قیمت در آن واقعی و واحد باشد؛ بنابراین اگر منظور از بازار متشكل، برانداختن انواع قیمت‌های قبلی و تعریف یك قیمت واقعی یا نزدیك به واقعیت باشد، باید گفت كه این تصمیم، تصمیمی مبارك و نافع و قدمی در جهت اصلاح ساختارهای اقتصادی كشور است و البته این در صورتی است كه درباره قیمت‌های غیر واقعی كالاها و خدمات دیگر هم بررسی و اصلاح به عمل آید.
نكته دیگر این‌كه اگر مراد از تصویب این نوع مقررات، تقویت پول ملی یا جلوگیری از سرعت تضعیف آن باشد، در قدم اول باید از كاهش نرخ تورم و بهره حمایت شود كه آن‌هم البته برمی‌گردد به جلوگیری از افزایش حجم نقدینگی.
بازار متشكل الزاما موجب حذف صرافان و دلالان نمی‌شود، فقط باعث می‌شود سودجویان نتوانند به منافع مصرف‌كنندگان آسیب وارد كنند. این بازار البته اگر رعایت كامل نكات فنی را بنماید و به مبانی علم اقتصاد احترام بگذارد، در هر شرایطی می‌تواند توازن و تعادل را در بازار ارز حفظ كند. البته به شرطی كه این اسم نیز مانند سایر اسامی كه تاكنون به بازار ارز داده‌اند، فقط
تزیینی نباشد.
سال‌هاست اغلب كارشناسان از چندنرخی بودن‌ها گله می‌كنند، مسؤولان هم وعده‌های دیر و زود برای تك‌نرخی شدن ارز می‌دهند. سؤال اینجاست كه چه كسی یا كسانی با ارز چندنرخی موافقند؟
سال‌هاست هر مقاله‌ای كه راجع به ارز می‌خوانیم، از چند نرخی بودن انتقاد می‌كنند، مسؤولان هم كه در سخنرانی‌های خودشان اغلب وعده تك‌نرخی شدن ارز را سرلوحه شعارهایشان قرار می‌دهند، هر سمیناری كه برگزار می‌شود چند نرخی بودن ارز را عامل فساد و رانت و دشمن رونق تولید می‌خوانند، پس مدافعان چند نرخی بودن ارز چه كسانی هستند؟ پیر، جوان، كارشناس، مسؤول، كاسب، تاجر، تولیدكننده و مصرف‌كننده همه با چند نرخی بودن مخالفند، پس چه كسانی هستند كه نزدیك به چهار دهه (‌جز مقطع كوتاهی بین سال ۸۲ و ۸۹) ارز را چند نرخی نگه داشتند؟
چرا آقایانی كه موافق چند نرخی بودن هستند، تشریف نمی‌آورند دلایل خود را اعلام بفرمایند یا مناظره و بحث كنند و دلایل خود را بگویند. شاید ما را هم
قانع كردند.