گفته می‌شود ماشین‌های راهسازی با مجوز محیط‌زیست در حریم آبی پناهگاه حیات‌وحش میانکاله مشغول جاده‌سازی هستند
غرش کامیون‌ها در آشوراده
روزی كه اجرای طرح گردشگری در جزیره خلوت و زیبای آشوراده به تصویب رسید؛ همان جزیره بكری كه هنوز دست تخریبگر آدمی به زیستگاه فوك خزری و پناهگاه حیات وحشش نرسیده و آسمان پرندگانش را ناامن نكرده، فعالان و دوستداران محیط زیستی جزیره فكر چنین روزی را می‌كردند. فكر روزی كه یك طرح ساده گردشگری! به طرحی عظیم و مخرب تبدیل شود و اولین نشانه‌اش هم سروصدای ماشین‌های سنگین در جزیره باشد كه به عنوان اولین گام و برای ساخت جاده‌ای در دل بكرترین جزیره ایرانی و امن‌ترین زیستگاه پرندگان مهاجر و حیات وحش به‌راه افتاده‌اند. بولدوزرهای پرسروصدا، اسفندماه خواب پرندگان مهاجر را آشفته كردند و البته چندی بعد سروصدایشان با واكنش و مخالفت شدید فعالان محیط زیستی خوابید، اما هر لحظه بیم بیدار شدن و غرش‌های دوباره‌شان در جزیره و برهم زدن امنیت و آسایش ساكنان بی‌زبان آشوراده می‌رود...
طرح گردشگری آشوراده از همان چند سال پیش و ابتدای مطرح شدن، با واكنش‌ها و مخالفت‌های زیادی همراه بود؛ از یك سو متولیان گردشگری با تاكید بر درآمدزا بودن و توریستی كردن جزیره، روی اجرای طرح اصرار داشتند و از سوی دیگر مخالفت‌های كارشناسان و سازمان محیط زیست مانع تصویب طرح می‌شد؛ اما درنهایت و متاسفانه مثل بسیاری دیگر از طرح‌های غیركارشناسی شده كشورمان، زور بخش خصوصی و متولیان گردشگری! و موافقان اجرای طرح چربید و سازمان محیط زیست تسلیم شد اما به شرطی و شروطی؛ شروطی كه مجریان را ملزم می‌كرد درچارچوب قوانین محیط زیست عمل كنند و طرحشان به تخریب جزیره و زیستگاه‌های گیاهی و جانوری اش منجر نشود و ملاحظه جامعه محلی و بكر بودن جزیره را بكند. تصاویر نامه‌ها و امضاها و موافقت‌ها و صفحات مختلف طرح كه یكی یكی منتشر شد یا به عبارتی لو رفت، چیزی خلاف همه تعهدات مشاهده شد؛ ظاهرا نه‌تنها صحبت از یك طرح سبك و محلی گردشگری نبود كه قرار به ساخت یك شهر گردشگری در جزیره كوچك گذاشته شده بود؛ شهری با هتل، رستوران، شهربازی و ...
قلب آشوراده به تپش افتاد
مخالفت و واكنش شدید محیط زیستی‌ها دوباره كتمان طرح را به دنبال داشت تا روزهای آخر اسفند كه غرش ماشین‌های راهسازی برای احداث یك جاده در کنار اسکله بندر ترکمن و ساحل كم‌عمق جزیره، آرامش آن را برهم زد و جانوران را از پناهگاهشان بیرون كشید و پرندگان را از آسمان جزیره فراری داد.
فرزاد علیزاده، عضو ستاد مردمی نجات آشوراده در این باره به جام‌جم می‌گوید: در آخرین روزهای اسفند باخبر شدیم كه سازمان همیاری شهرداری‌ها كه پیمانكار و مجری طرح گردشگری آشوراده است، مشغول احداث جاده‌ای دقیقا در كنار بندر تركمن است؛ جایی كه در سال‌های اخیر آب به‌شدت عقب‌نشینی كرده و حدود 700 تا 800 متر از محل موج‌شكن‌ها عقب‌تر رفته است. جایی كه الان به گل نشسته و همین باعث شده بیل‌های ماشین‌ها هم در گل و لای گیر كند و حركت‌شان متوقف شود.
همه بی‌خبرند!
علیزاده می‌گوید حتی محیط زیست گلستان هم از فعالیت ماشین‌های راهسازی بی‌اطلاع بود و در نهایت پیگیری‌های ما باعث اخطار قانونی اداره محیط زیست به پیمانكار و توقف كار و نشان دادن مجوز رسمی می‌شود كه متاسفانه پیمانكار مجوز داشته و آن را رو می‌كند.
همه اینها در حالی است كه پیش از این حمید ظهرابی، معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست هم درباره احداث جاده در حریم پناهگاه حیات وحش میانكاله در گفت‌وگو با مهر مدعی شده بود كه بدون هماهنگی و مجوز سازمان محیط زیست بوده، حال آن‌كه براساس آنچه علیزاده به ما می‌گوید ظاهرامدیركل سابق محیط زیست گلستان در زمان ریاستش این مجوز را صادر كرده بود.
با اذن محیط‌زیست!
غم‌انگیزتر این‌كه اجرای طرح به مطالعات ارزیابی نیاز دارد و حریم آبی تالاب جزو پناهگاه حیات وحش میانكاله محسوب می‌شود و مدیران استانی و كشوری محیط زیست ادعا كرده بودند كه پیمانكار اطلاعی از این موارد نداشته وگرنه دست به احداث جاده بدون مجوز و ارزیابی محیط زیستی نمی‌زده.
درحالی كه در نامه‌ای كه عبدوس، مدیركل وقت حفاظت محیط زیست استان گلستان به پیمانكار داده، چند اولویت برشمرده شده كه در اولویت چهارم این نامه به این پیمانكار اجازه داده در حریم آبی تالاب جاده‌ای احداث كند و در همین بند چهارم اشاره شده كه «حریم آبی خلیج گرگان در محدوده پناهگاه حیات وحش میانكاله قرار دارد» و این یعنی پیمانكار می‌دانسته كه این محدوده در حریم پناهگاه است و طرحی كه آغاز می‌كند طرح گردشگری آشوراده است.
علیزاده به ما می‌گوید: اولین ایراد به خود مجری طرح است كه صلاحیت اجرای طرح گردشگری در جزیره را ندارد، زیرا براساس قانون باید شركت پیمانكار و مجری در سوابقش اجرای طرح‌های محیط زیستی داشته باشد كه سازمان شهرداری‌ها چنین سابقه‌ای ندارد و بی‌دقتی و بی‌توجهی‌اش در ساخت جاده در دل پناهگاه حیات‌وحش هم خود نشانگر این امر است و دومین ایراد به مدیران استانی و كشوری محیط زیست است كه ضمن اطلاع از حساسیت محیط زیستی جزیره، مجوز هرگونه عملیات مخرب عمرانی در دل آن را به پیمانكار داده‌اند.
همچنان نگرانیم
عضو ستاد مردمی نجات آشوراده اما همچنان نگران ماشین‌های بزرگ راهسازی است كه در گوشه‌ای از خط ساحلی بندر ترکمن پارك كرده و احتمالا منتظر فرصتی برای از سرگیری احداث جاده اند؛ جاده‌ای که مسافران را به پلاژهای ساحلی می‌رساند و قرار است پس از جاده، در آب‌های كم‌عمق جزیره و در زیستگاه فوك خزری و محل تخم‌ریزی آبزیان و پناهگاه پرندگان ساخته شود.
علیزاده می‌گوید همین حالا هم محدوده تالاب خلیج گرگان به‌وسیله جاده در حال ساخت، دوپاره شده و محیط زیست خلیج گرگان درحال تخریب و تغییر است، حال آن‌كه در ضوابط مشاركت و سرمایه‌گذاری طرح‌های گردشگری آشوراده قید شده از جمله مواردی كه باعث قطع همكاری می‌شود دخالت در اكوسیستم و تغییر و تخریب آن است.
این فعال محیط زیستی تاكید می‌كند بیكار نخواهند نشست و كوتاهی و قصور دستگاه‌های نظارتی و بویژه محیط زیست كه متولی اصلی حفاظت از جزیره است را از طریق قانونی پیگیری می‌كنند و در همین راستا در دادسرای كاركنان دولت از عیسی كلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، عبدوس مدیركل وقت اداره محیط زیست گلستان و جلالوندی، معاون ارزیابی سازمان شكایت كرده‌اند و در حال رسیدگی است.
قلب آشوراده به تپش افتاد
مخالفت و واكنش شدید محیط زیستی‌ها دوباره كتمان طرح را به دنبال داشت تا روزهای آخر اسفند كه غرش ماشین‌های راهسازی برای احداث یك جاده در کنار اسکله بندر ترکمن و ساحل كم‌عمق جزیره، آرامش آن را برهم زد و جانوران را از پناهگاهشان بیرون كشید و پرندگان را از آسمان جزیره فراری داد.
فرزاد علیزاده، عضو ستاد مردمی نجات آشوراده در این باره به جام‌جم می‌گوید: در آخرین روزهای اسفند باخبر شدیم كه سازمان همیاری شهرداری‌ها كه پیمانكار و مجری طرح گردشگری آشوراده است، مشغول احداث جاده‌ای دقیقا در كنار بندر تركمن است؛ جایی كه در سال‌های اخیر آب به‌شدت عقب‌نشینی كرده و حدود 700 تا 800 متر از محل موج‌شكن‌ها عقب‌تر رفته است. جایی كه الان به گل نشسته و همین باعث شده بیل‌های ماشین‌ها هم در گل و لای گیر كند و حركت‌شان متوقف شود.
همه بی‌خبرند!
علیزاده می‌گوید حتی محیط زیست گلستان هم از فعالیت ماشین‌های راهسازی بی‌اطلاع بود و در نهایت پیگیری‌های ما باعث اخطار قانونی اداره محیط زیست به پیمانكار و توقف كار و نشان دادن مجوز رسمی می‌شود كه متاسفانه پیمانكار مجوز داشته و آن را رو می‌كند.
همه اینها در حالی است كه پیش از این حمید ظهرابی، معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست هم درباره احداث جاده در حریم پناهگاه حیات وحش میانكاله در گفت‌وگو با مهر مدعی شده بود كه بدون هماهنگی و مجوز سازمان محیط زیست بوده، حال آن‌كه براساس آنچه علیزاده به ما می‌گوید ظاهرامدیركل سابق محیط زیست گلستان در زمان ریاستش این مجوز را صادر كرده بود.
با اذن محیط‌زیست!
غم‌انگیزتر این‌كه اجرای طرح به مطالعات ارزیابی نیاز دارد و حریم آبی تالاب جزو پناهگاه حیات وحش میانكاله محسوب می‌شود و مدیران استانی و كشوری محیط زیست ادعا كرده بودند كه پیمانكار اطلاعی از این موارد نداشته وگرنه دست به احداث جاده بدون مجوز و ارزیابی محیط زیستی نمی‌زده.
درحالی كه در نامه‌ای كه عبدوس، مدیركل وقت حفاظت محیط زیست استان گلستان به پیمانكار داده، چند اولویت برشمرده شده كه در اولویت چهارم این نامه به این پیمانكار اجازه داده در حریم آبی تالاب جاده‌ای احداث كند و در همین بند چهارم اشاره شده كه «حریم آبی خلیج گرگان در محدوده پناهگاه حیات وحش میانكاله قرار دارد» و این یعنی پیمانكار می‌دانسته كه این محدوده در حریم پناهگاه است و طرحی كه آغاز می‌كند طرح گردشگری آشوراده است.
علیزاده به ما می‌گوید: اولین ایراد به خود مجری طرح است كه صلاحیت اجرای طرح گردشگری در جزیره را ندارد، زیرا براساس قانون باید شركت پیمانكار و مجری در سوابقش اجرای طرح‌های محیط زیستی داشته باشد كه سازمان شهرداری‌ها چنین سابقه‌ای ندارد و بی‌دقتی و بی‌توجهی‌اش در ساخت جاده در دل پناهگاه حیات‌وحش هم خود نشانگر این امر است و دومین ایراد به مدیران استانی و كشوری محیط زیست است كه ضمن اطلاع از حساسیت محیط زیستی جزیره، مجوز هرگونه عملیات مخرب عمرانی در دل آن را به پیمانكار داده‌اند.
همچنان نگرانیم
عضو ستاد مردمی نجات آشوراده اما همچنان نگران ماشین‌های بزرگ راهسازی است كه در گوشه‌ای از خط ساحلی بندر ترکمن پارك كرده و احتمالا منتظر فرصتی برای از سرگیری احداث جاده اند؛ جاده‌ای که مسافران را به پلاژهای ساحلی می‌رساند و قرار است پس از جاده، در آب‌های كم‌عمق جزیره و در زیستگاه فوك خزری و محل تخم‌ریزی آبزیان و پناهگاه پرندگان ساخته شود.
علیزاده می‌گوید همین حالا هم محدوده تالاب خلیج گرگان به‌وسیله جاده در حال ساخت، دوپاره شده و محیط زیست خلیج گرگان درحال تخریب و تغییر است، حال آن‌كه در ضوابط مشاركت و سرمایه‌گذاری طرح‌های گردشگری آشوراده قید شده از جمله مواردی كه باعث قطع همكاری می‌شود دخالت در اكوسیستم و تغییر و تخریب آن است.
این فعال محیط زیستی تاكید می‌كند بیكار نخواهند نشست و كوتاهی و قصور دستگاه‌های نظارتی و بویژه محیط زیست كه متولی اصلی حفاظت از جزیره است را از طریق قانونی پیگیری می‌كنند و در همین راستا در دادسرای كاركنان دولت از عیسی كلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، عبدوس مدیركل وقت اداره محیط زیست گلستان و جلالوندی، معاون ارزیابی سازمان شكایت كرده‌اند و در حال رسیدگی است.
