حاج آقا! هلا ل ماه را با تراز بنایی رویت میكنید؟!
این شوخی بسیاری از كاربران فضای مجازی با تصویر روحانی اهل نجومی به نام حجتالاسلام والمسلمین محسن مقدسزاده بود كه در این تصویری كه در یك ماه گذشته بارها در فضای مجازی دیده شد، كاربران دربارهاش گفتوگو كردهاند. حتی دكتر فیروز نادری، مدیر ایرانی سابق بخش اكتشافات منظومه شمسی ناسا نیز آن را در صفحه شخصی خود در فضای مجازی بازنشر كرد و به طعنه گفت: بهتر نیست با تلسكوپ به دنبال هلال باشیم؟!
واقعیت این است كه حاج آقا در این تصویر اتفاقا كار درستی میكنند! یكی از شیوههای آسانی كه نگارنده و دیگر همكارانم در دورههای آموزش رؤیت هلال به طلاب و دیگر علاقهمندان آموزش میدادیم این بود كه در صورت دسترسی نداشتن به تلسكوپهای رباتیك پیشرفته، از سادهترین وسایل پیرامون خود برای پیدا كردن موقعیت هلال ماه در آسمان استفاده كنید. یكی از این وسایل تراز بنایی است كه اگر در رصدگاه مرتفعی باشید یا جایی باشید كه تشخیص خط افق برایتان دشوار باشد بسیار كارایی دارد، زیرا رصدگران هلال ماه پس از پیداكردن خط افق، موقعیت زاویهای هلال ماه را در آسمان لحظه به لحظه معلوم كرده و از اینجا به بعد است كه با دوربین دوچشمی یا یك تلسكوپ ساده به جستوجوی هلال ماه در موقعیت محاسبه شده در آسمان اقدام میكنند.
مسلما دكتر نادری به عنوان یكی از موفقترین مدیران و دانشمندان ایرانی در عرصه جهانی هیچ وقت به صورت جدی هلال ماه را بدون در اختیارداشتن تجهیزات پیشرفته رصد نكرده است. وقتی رسانه ملی تا به امروز فرآیند رؤیت هلال را از یك رصدگاه به صورت نمونه به صورت زنده برای مردم پخش نكرده است، شهرداریها هیچ وقت امكانات برای رؤیت دسته جمعی هلال برای عموم فراهم نكردهاند و مستندهای تلویزیونی خاصی از فرآیند رؤیت هلال در سینماها یا رسانه ملی پخش نشده است، چه انتظاری میشود داشت كه مردم از دیدن این عكس تعجب نكنند.
رصدگران هلال ماه در سراسر ایران برخلاف شایعاتی كه در فضای مجازی منتشر میشود، معمولا با ابزارهای شخصی ساده در سكوت و به دور از هیاهو در آغاز هر ماه قمری نسبت به رؤیت هلال ماه اقدام میكنند. در این شرایط استفاده از هر وسیلهای كه به یافتن موقعیت ماه در افق كمك كرده و درست هم كار كند، بیاشكال است. اتفاقا تراز بنایی از دقیقترین ابزارها برای رسیدن به این هدف است!