وقتی كوچك‌تر، زیباست

وقتی كوچك‌تر، زیباست


در سال 1973، فردی به نام ارنست فردریك شوماخر، ایده‌ای با عنوان «كوچك زیباست» را برای دنیای اقتصاد مطرح كرد. این ایده او بسیار معروف هم شد. در واقع اصل كلام این متفكر آن بود كه چرا اقتصاد و فناوری در غرب، به سمت «بزرگ‌تر و بهتر» بودن در حال حركت است. او در واقع، نیازهای واقعی انسان را مد نظر قرار داد؛ نه نیازهای كاذب. معتقد بود كه باید سبكی جدید از توسعه را مدنظر داشته باشیم كه به این نیازهای واقعی توجه داشته و از سوی دیگر، با حداقل ابزار به سرانجام برسند.
حالا كاری به این نظریه و بحث و بسط آن نداشته و نداریم. نكته ما اصل كلام آن است. این‌كه چرا ما انسان‌ها تصور می‌كنیم هر چیزی كه بیشتر باشد، بهتر است؟ چرا فكر می‌كنیم هرچقدر بیشتر پول و پیشرفت و توسعه و رفاه داشته باشیم، بهتر است؟ این ایده، موجب در هم شكستگی روانی انسان‌ها می‌شود. چرا كه هر چقدر بیشتر كار می‌كنند، این تلاش برای آنها رضایت‌بخش و راضی‌كننده نخواهد بود. مدام در حال مقایسه خود با بزرگ‌تر از خود هستند؛ به همین دلیل هیچ گاه به فراغت بال واقعی دست نمی‌یابند.
روان‌شناسان معتقدند كه در عصر شلوغ امروزی، باید از روش محدودیت استفاده كنیم. این‌كه تصور نكنیم در طول روز، می‌توانیم هر چقدر بیشتر كار انجام بدهیم. بلكه باید بدانیم زمان، انرژی و توان ما محدود است؛ پس باید تعداد محدودی كار انجام بدهیم؛ ولی كارهایی مهم و اساسی. به همین نسبت در مصرف نیز باید چنین ایده‌ای را پیش رو داشته باشیم. این‌كه قرار نیست بیشتر و بیشتر داشته باشیم؛ بلكه باید محدودیت ایجاد كنیم؛ تعدادی محدودتر، ولی بهتر داشته باشیم. در این صورت می‌توانیم به فراغت برسیم.
وقتی باور داشته باشیم كه كوچك زیباست، در آن صورت این توهم ذهنی در ما شكسته خواهد شد كه باید بیشتر و بیشتر داشته باشیم. این نگاه، نگاهی انسانی به مصرف و تولید و توسعه است. قرار نیست خودمان را ویران كنیم تا بهتر زندگی كنیم. روزی روزگاری، پادشاه مقدونیه موفق شد كه رومی‌ها را، كه ابرقدرت آن روزها محسوب می‌شدند، شكست بدهد. این پیروزی را به او تبریك گفتند. در پاسخ گفت كه با یك پیروزی دیگر از این نوع، كارمان تمام است. چرا چنین حرفی را مطرح كرد؟ چون یك‌سوم سربازانش را در این پیروزی از دست داد. پیش‌بینی او درست از آب در آمد و در مبارزه بعدی، شكست سختی خورد. در زندگی نیز، ما باید به یاد داشته باشیم كه توسعه و رفاه فردی و خانوادگی را به چه قیمتی به دست می‌آوریم! شاید با یك پیشرفت دیگر از این نوع، كارمان ساخته بشود.
ایمان بیاوریم كه كوچك‌تر، زیباتر است.