قضیه تحریم كاربران ایرانی توسط گودریدز آنطور نیست كه این روزها گفته میشود
گودریدز علیه ایرانیها؟!
چند روزی است كه غیرفعال كردن حساب كاربری كاربران ایرانی در شبكه اجتماعی گودریدز نقل محافل شده است. اینكه یك شبكه اجتماعی ویژه كتاب و كتابخوانی كه در سراسر جهان هم بیش از 20 میلیون كاربر دارد، تصمیم گرفته در خود را روی كاربران ایرانی ببندد و آنها را از فعالیتشان محروم كند. همین هم شد كه ما رفتیم پی این مساله كه ببینیم این خبر در واقعیت چقدر شبیه آن چیزی است که شایعه شده است. اجمالا همین را بگوییم كه این قضیه هم درست است هم درست نیست. یعنی حداقلش آنكه قضیه به آن شكلی نیست كه همه فکر می کنند. همین اول موضوع را روشن كنیم. قضیه به تحریمها و شركت آمازون بازمیگردد، همان برند معروف و بزرگ آمریكایی كه همیشه جایی در میان برندهای برتر دنیا دارد. جناب آمازون از چند سال قبل رفت زیر پر و بال گودریدز را گرفت و با خرید این برند جوان فرهنگی، آن را به عنوان بخشی از مجموعه خود معرفی كرد. اینها هم به این معناست كه مالك اصلی گودریدز، آمازون است. برای همین هم هست كه شما میتوانید با حساب كاربری آمازون هم وارد این شبكه اجتماعی شوید. هرچند خرید و فروش از آمازون برای كاربران ایرانی فراهم نیست.
قبل از ورود به جزئیات، این را همینجا بگوییم كه گودریدز تا لحظه تنظیم این گزارش كه ساعت 14 و 10 دقیقه سهشنبه 28 خرداد باشد هنوز هیچ خبر و بیانیه رسمی در مورد اعمال محدودیت برای كاربران ایرانی منتشر نكرده است. ما با دنبال كردن بعضی شواهد و قرائنی كه درباره این كار وجود داشت و با بررسی متن ایمیلی كه از طرف گودریدز برای یكی از كاربران فرستاده شده و حساب كاربریاش غیرفعال شده به فرضیهای رسیدیم كه احتمال میدهیم به واقعیت نزدیك باشد. البته برای مسؤولان اصلی آمازون هم ایمیل زده و اصل قضیه را جویا شدهایم ولی هنوز پاسخی به ایمیل ما ندادهاند. روی همین حساب هم حاصل كندوكاوهایمان را در این گزارش با شما به اشتراك میگذاریم. ورود به شبكه گودریدز با استفاده از حساب كاربری آمازون به این معناست كه حساب كاربری آمازون و حساب كاربری گودریدز میتوانند به هم لینك شوند. همانگونه كه همین امكان برای كاربران گوگل و گودریدز فراهم است. شما میتوانید با حساب كاربری گودریدز در آمازون حضور داشته و احتمالا خرید و فروش و خدمات آمازون استفاده كنید. ظاهرا مشكل دقیقا از همینجا آغاز میشود. آمازون به دلیل آنكه تحت قوانین و مقررات وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریكا فعالیت میكند از ارائه خدمات به كاربران ایرانی خودداری میكند. دلیل این كار هم همان تحریمها و محدودیتهای همیشگی است كه آمریكاییها علیه ایرانیها اعمال كرده و میكنند.
لینك نكنید؛ خطرناك است!
حالا كاربری پیدا شده و حساب كاربری گودریدز و آمازونش را به هم لینك كرده. كاری كه امكان حضور او را در آمازون فراهم میكند و این سوراخ شاید جایی باشد برای دور زدن تحریمها و اینجاست كه ایمیل غیرفعال كردن حساب كاربری برای كاربر مورد نظر ارسال میشود. گودریدز در ایمیلی كه برای یكی از كاربران غیرفعال شده فرستاده، آورده است: «ما حساب كاربری شما را از طرف آمازون غیرفعال كردیم.» گودریدز در ادامه به خط مشیهای آمازون درباره فعالیت با كشورها و جوامعی كه نامشان در لیست تحریمها وجود دارد اشاره كرده و در نهایت هم متذكر میشود كه «متوجه شدیم نام شما در لیست كشورهایی وجود دارد كه از ارائه خدمات به آنها معذوریم.»
این شواهد و قرائن در كنار هم یعنی اینكه اگر حساب آمازون دارید و علاوه بر خریدهای باحساب و كتاب یا بیحساب و كتاب، اهل مطالعه هم هستید و در گودریدز هم اكانت دارید و این دو حساب كاربریتان به هم لینك شدهاند باید انتظارش را بكشید كه هر آن ایمیل بلاكشدگی در گودریدز برای شما هم ارسال شود. اگر هم مانند ما و خیلی دیگر از فرهنگدوستان و فرهیختگان از آمازون بهرهای نبردهاید و صرفا در گودریدز بالا و پایین میروید و با دیگر اعضای كتابخوار و كتابخوان حشر و نشر دارید، به احتمال زیاد اتفاقی برایتان نخواهد افتاد.
كتابخوارهای بیحاشیه
گودریدز برخلاف دیگر شبكههای اجتماعی مانند توییتر و اینستاگرام یا پیامرسانهایی مانند تلگرام و امثالهم كه رویدادها را درون خودشان خلق كرده و هر روز حاشیه جدیدی تولید میكنند، یك شبكه اجتماعی كمحاشیه است. تعداد زیادی كتابخوان و كتابخوار كه دور هم جمع شده و كتابهایی كه خواندهاند را به اشتراك گذشته و درباره آنها حرف میزنند. شاید یكی از دلیل كمحاشیه بودن این شبكه هم همین باشد كه اصولا جماعتی كه در گودریدز بالا و پایین میروند، جماعتی هستند كه چندان دل به مطالب خز و خیل دیگر شبكههای اجتماعی نبستهاند و شبكه اجتماعی بهماهو شبكه اجتماعی برایشان اصالت ندارد. مضاف بر اینكه اصولا كسانی كه دل به كتاب دادهاند و با كتاب سر و كله میزنند و حشر و نشر دارند كمتر اهل هیجانهای زودگذر و سطحی هستند. همه اینها در كنار هم باعث میشود گودریدز یكفضای آرام و بدون حاشیه باشد. گودریدز اما در ایران فیلتر است. حواشی و اتفاقاتی كه سال 88 رخ داد، دامن این شبكه اجتماعی را هم گرفت و از آن زمان تا الان فیلتر شده و امكان دسترسی به آن فراهم نیست. با این حال با استفاده از بعضی از پروتكلهای جدید وب میتوان بدون استفاده از فیلترشكن هم به آن دسترسی پیدا كرد.
گودریدز در اندروید
به جز بحث تحریم كاربران ایرانی در گودریدز یك مسیر دیگر برای چك این مقوله، اطلاع پیداكردن از نحوه تعامل این نشان تجاری با فروشگاههای اندرویدی ایرانی مانند كافهبازار است. اپگودریدز هرچند چندان محبوب نیست اما در فروشگاه كافهبازار در دسترس بوده و امكان نصب آن فراهم است و حدود ده هزار ایرانی هم این اپ را روی دستگاههای اندرویدیشان، نصب کردهاند. با این حساب موضوع تحریم ایرانیها توسط گودریدز تقریبا مشابه همین فرآیندی است كه در گزارش ذكر كردیم.