حالا که تابستان است و هوا بسیار گرم چه گلهایی را میتوان شربت كرد تا با نوشیدن شان جگرمان خنک شود؟
گل بزن!
مرداد است و هُرم گرما و هركس دنبال راه حلی برای خنكی. یكی از این راه حلها مصرف نوشیدنیهای خنك است. خوشبختانه دوباره دارد مثل قدیمها استفاده از نوشیدنیهای سنتی در سبد مصرف خانوادهها و حتی كافه و رستورانها جای خود را پیدا میكند و خیلیها نوشیدن انواع شربتهای خانگی و گیاهی را به نوشیدنیهای صنعتی ترجیح میدهند. امروز میخواهیم برویم سراغ گلهایی كه میتوان با آنها شربت ساخت. در گذشته، گلهای خوراكی زیادی در آشپزی برای طعم و مزهدار كردن غذاها، برای رنگدهی و تزئین و همچنین در طب سنتی به خاطر خواص درمانیشان به كار رفتهاند. تنوع این گلها زیاد است و شامل گیاهان دارویی، علفهای هرز بهاره، گیاهان زینتی، سبزیها و شكوفههای درختان میوه میشود. گل محمدی، گل بنفشه، بیدمشك، بهارنارنج، نسترن، زعفران، گل گاوزبان و گل ختمی یا پنیرك از گلهایی هستند كه میتوان در تهیه شربت از آنها استفاده كرد.
بهار كه فصل گل محمدی است میتوان شربت گل محمدی تهیه كرد. برای این كار گلبرگهای تازه گلمحمدی را جدا كنید و در یك قابلمه بریزید.
آب جوشیده را سریع روی آنها خالی كنید طوری كه روی گلها را بپوشاند. سرعت عمل بالا به حفظ عطر گل كمك میكند. بعد در قابلمه را دم كنی قرار دهید و بگذارید یك روز بماند تا عطر و بوی گل خارج نشود.
فردا عصاره گلها وارد آب شده و میتوانید آنها را آبكش كنید. موقع آبكش كردن فقط آنها را از صافی رد كنید. اصلا با دست فشارشان ندهید چون باعث بد رنگی شربت میشود. عصاره به دست آمده را روی گاز بگذارید، شكر را داخل آن بریزید و صبر كنید تا قوام بیاید.
بعضیها قبل از برداشتن شربت از روی حرارت چند قطره
جوهر لیمو به آن اضافه میكنند و بعضی دیگر بعد از خاموش كردن گاز چند قطره آب لیموترش تازه در آن میچكانند. رنگ شربت در حالت طبیعی روشنتر از شربت آلبالو و تیرهتر از توت فرنگی و تقریبا
گل بهی است.
شربت بیدمشك
درختان بیدمشك جزو اولین درختان بهاری هستند كه شكوفه میكنند؛ طوری كه در خانوادههای آذربایجانی بهخصوص ارومیهای در روزهای اول بهار، گرفتن عرق بیدمشك مرسوم است كه هم خواص دارویی دارد و هم یك نوشیدنی معطر برای تابستان است. عرق بیدمشك گزینه خوبی برای استفاده از خواص بیدمشك است، اما بعضیها به خاطر رگ تلخ آن از فهرست مصرف حذفش میكنند. شربت بیدمشك یكی از راههای كاهش تلخی آن است.
درست كردن شهد را همه بلدید. به میزان لازم شكر و آب را با هم مخلوط كنید و بگذارید روی حرارت ملایم تا شربت قوام بیاید. بعد آن را داخل شیشه بریزید و در یخچال نگهداری كنید. هر وقت خواستید شربت بیدمشك درست كنید مقداری از عرق بیدمشك را به شهد اضافه كرده و مصرف كنید. با این روش عطر بیدمشك كاملا حفظ میشود. بعضیها ممكن است بعد از قوام آمدن شربت، عرق بیدمشك را داخل آن بریزند با این كار شربت بعد از سرد شدن، غلیظ میشود اما بوی بیدمشك آن خیلی نخواهد بود.
نكته: میشود به این شربت، عسل، گلاب، نعنا، تخم شربتی، خاكشیر، بهار نارنج، زعفران و خیلی چیزهای دیگر اضافه كرد. همه اینها بستگی به ذائقه شما دارد اما ممكن است طعم خاص بیدمشك را از دست بدهید.
شربت گل بنفشه
درست كردن این شربت بسیار راحت است. مواد لازم برای آن گل بنفشه، شكر و آب است. نسبت شكر و گل هم دو به یك است كه بستگی به ذائقهتان میتوانید آن را كم و زیاد كنید. گل بنفشه و شكر را با هم آسیاب كنید. پودر بهدست آمده را در آب سرد بریزید و بههم بزنید تا رنگ پس بدهد. آب گرمرنگ گلها را خیلی زود از بین میبرد. شربت الان آماده است. برای یكدستی و شفافیتش میتوانید آن را با یك توری خیلی ریز هم صاف كنید.
چند نكته: رنگ این شربت آبی است كه كمكم تحت تاثیر دمای محیط كم رنگ میشود. بنابراین بهتر است تازه تازه درست شود. اگر دوست داشتید چند قطره گلاب یا عرق بیدمشك هم به آن اضافه كنید. همچنین برای داشتن تنوع رنگ میتوانید چند قطره آبلیمو در شربت بچكانید تا رنگ آن ارغوانی
شود.
روش بالا یك دستور مصرف ساده و خانگی است. در طب سنتی روشهای مختلفی برای تهیه این شربت وجود دارد.
شربت ختمی یا گل پنیرك
این روزها ساخت انواع شربتهای رنگی طبیعی با گل پنیرك مرسوم شده برای این كار آن را نیم ساعت در آب سرد بخیسانید تا رنگ پس دهد. بعد آن را از صافی رد كنید. عصاره پنیرك را داخل لیوانها بریزید و به آنها شربت بیدمشك اضافه كنید. اگر عصاره را كم بریزید آبی كمرنگ میشود و اگر زیاد بریزید آبی كاربنی. اگر یك قاشق آبلیمو به شربت آبی پررنگ اضافه كنید صورتی تیره و اگردر آبی كم رنگ بریزید صورتی
كمرنگ میشود.
در یك حالت خاص هم اگر عصاره پنیرك را با كمی شربت زعفران مخلوط كنید سبز میشود. در آخر هم میتوانید به همه لیوانها یك قاشق تخم شربتی خیس خورده اضافه كنید.
شربت بهار نارنج
بهار نارنج شكوفه یا گل درخت نارنج است كه در بهار سبز میشود و با آن شربت و مربا تهیه میكنند. یك رگه تلخ دارد كه معمولا خوشایند نیست و قبل از مصرف باید گرفته شود.
با استفاده از عرق بهار نارنج: برای اینكار اول باید شكر، آب و عرق بهارنارنج را در ظرفی بریزید و روی حرارت قرار دهید تا بجوشد. حدود ده دقیقه قبل از قوام آمدن شربت، آبلیموی تازه را به آن اضافه كنید و اجازه دهید تا ده دقیقه دیگر بجوشد. وقتی شربت قوام آمد (كمی رقیقتر از شربت مربا شد) آن را از روی حرارت بردارید. بعد از خنك شدن آن را در یخچال بگذارید. البته تا قبل از آمدن فصل گرما میشود آن را در جای خنكی مثل زیر زمین هم نگهداری كرد. نسبت شكر و عرق بهارنارنج دو به یك است. برای این نسبت یك قاشق سوپخوری آبلیمو هم كافی است.
روش اول بسیار سادهتر از روش دوم است ولی به دلیل وجود رگ تلخ ممكن است عدهای آن را نپسندند.
شربت گل گاو زبان
این شربت برای همه كاربرد دارد و مخصوص فصل بهار است. میشود آن را با شربتهای دیگر مخلوط
و میل كرد.
یكی از راههای مصرف آن به این شرح است: 50 گرم گل گاوزبان خشك (ساقه و برگهای گل هم در خاصیت مثل خود گل است) + 25 گرم بادرنجبویه + چند عرق گیاهی(عرق گل گاو زبان یا عرق بیدمشك + گلاب
از هر كدام 80 گرم و اگر هیچكدام را نداشتید، میتوانید گلاب را استفاده كنید) گل گاوزبان و بادرنجبویه را یك شب در مایه عرقها بخیسانید بعد صاف كنید و با 200 گرم قند یا خاكه قند یا شكر معمولی، روی حرارت خیلی ملایم
به قوام شربت بیاورید.
این شربت را میتوانید هر بار با آب یا بهار نارنج مخلوط کرده و هر بار دو قاشق روزی پنج بار از آن استفاده کنید همچنین مصرف این شربت در شب بسیار مفرح است.
شربت نسترن
یك روش خیلی راحت برای مصرف این شربت استفاده از عرق نسترن حاضری و مخلوط كردن آن با شهد از قبل آماده شده است. میتوان آن را با عرق بیدمشك هم تركیب كرد.
برای رنگ دادن به شربت از مقداری چای ترش استفاده كنید.