جای خالی ناوگان هوایی اطفای حریق جنگل‌ها
محمد درویش / فعال محیط‌زیست
در بحث آتش‌سوزی جنگل‌های زاگرس باید به این مساله توجه كنیم كه هرچقدر پوشش گیاهی علفی یكساله جنگل‌ها بیشتر باشد، احتمال آسیب‌پذیری جنگل هم نسبت به رخداد آتش‌سوزی افزایش پیدا می‌كند، كه خود این مساله ناشی از بارندگی‌های زیاد سال قبل است. در واقع جنگل‌های ما بیش از این‌كه از ناحیه درخت‌ها دچار حریق بشوند و این حریق گسترش پیدا كند، از ناحیه علف‌های یك‌ساله‌ای كه خشك شده و مثل انبار كاه عمل می‌كنند آسیب می‌بینند. در رابطه با این موضوع هم خود من در طول 30 سال گذشته‌ای كه در این حوزه فعالیت می‌كنم همیشه هشدار داده‌ام، مخصوصا با توجه به این‌كه در‌حال حاضر حدود 7 درصد از خاك كشورمان جنگل است و ما به‌شدت با كمبود پوشش جنگلی روبه‌رو هستیم. در این حالت، پرسشی كه مطرح می‌شود این است كه چرا سازمان‌های متولی منابع طبیعی و محیط‌زیست كشور با توجه به این‌كه بخش بزرگی از این جنگل‌ها در مناطق كوهستانی و صعب‌العبور است، از قبل برای این موضوع چاره‌ای نمی‌اندیشند و یك یگان هوایی مخصوص اطفای حریق برای خودشان تعریف نكرده‌اند و در حریق‌هایی این‌چنینی، عملا اطفای حریق با شن‌كش، بیل و كپسول‌های چهارلیتری و به‌صورت دستی انجام می‌شود. یعنی ما باید نیروی انسانی را به دل جنگل‌های صعب‌العبور بفرستیم تا آتش خاموش شود. آن هم در حالی كه در دنیا با وسیله‌ای تخصصی به نام كانادایر آتش ارتفاعات جنگلی را خاموش می‌كنند. قیمت این وسیله به نسبت خیلی از كارهایی كه ما در این كشور انجام می‌دهیم زیاد نیست، ولی ما اقدامی برای تهیه آن نمی‌كنیم كه فكر می‌كنم یك دلیلش كمبود بودجه‌ای است كه به سازمان جنگل‌ها و مراتع و محیط‌زیست اختصاص داده می‌شود. سازمانی كه كل بودجه‌اش 300 میلیارد تومان است معلوم است كه نمی‌تواند یگان اطفای حریق هوایی داشته باشد و تا موقعی كه این مساله در سطح بالای دولت حل نشود ما همچنان همین مشكل را خواهیم داشت. با این حال امیدوارم با هشدارهای رسانه‌ای، دوستان به این فكر بیفتند كه روش‌های جدیدتری را برای این قصه امتحان كنند. البته وقتی خود رئیس سازمان محیط‌زیست ما می‌آید می‌گوید اطفای حریق توجیه اقتصادی ندارد دیگر معلوم است كه دل كسی هم در سازمان برنامه و بودجه به حال جنگل‌های در حال سوختن نمی‌سوزد!
در بحث آتش‌سوزی جنگل‌های زاگرس باید به این مساله توجه كنیم كه هرچقدر پوشش گیاهی علفی یكساله جنگل‌ها بیشتر باشد، احتمال آسیب‌پذیری جنگل هم نسبت به رخداد آتش‌سوزی افزایش پیدا می‌كند، كه خود این مساله ناشی از بارندگی‌های زیاد سال قبل است. در واقع جنگل‌های ما بیش از این‌كه از ناحیه درخت‌ها دچار حریق بشوند و این حریق گسترش پیدا كند، از ناحیه علف‌های یك‌ساله‌ای كه خشك شده و مثل انبار كاه عمل می‌كنند آسیب می‌بینند. در رابطه با این موضوع هم خود من در طول 30 سال گذشته‌ای كه در این حوزه فعالیت می‌كنم همیشه هشدار داده‌ام، مخصوصا با توجه به این‌كه در‌حال حاضر حدود 7 درصد از خاك كشورمان جنگل است و ما به‌شدت با كمبود پوشش جنگلی روبه‌رو هستیم. در این حالت، پرسشی كه مطرح می‌شود این است كه چرا سازمان‌های متولی منابع طبیعی و محیط‌زیست كشور با توجه به این‌كه بخش بزرگی از این جنگل‌ها در مناطق كوهستانی و صعب‌العبور است، از قبل برای این موضوع چاره‌ای نمی‌اندیشند و یك یگان هوایی مخصوص اطفای حریق برای خودشان تعریف نكرده‌اند و در حریق‌هایی این‌چنینی، عملا اطفای حریق با شن‌كش، بیل و كپسول‌های چهارلیتری و به‌صورت دستی انجام می‌شود. یعنی ما باید نیروی انسانی را به دل جنگل‌های صعب‌العبور بفرستیم تا آتش خاموش شود. آن هم در حالی كه در دنیا با وسیله‌ای تخصصی به نام كانادایر آتش ارتفاعات جنگلی را خاموش می‌كنند. قیمت این وسیله به نسبت خیلی از كارهایی كه ما در این كشور انجام می‌دهیم زیاد نیست، ولی ما اقدامی برای تهیه آن نمی‌كنیم كه فكر می‌كنم یك دلیلش كمبود بودجه‌ای است كه به سازمان جنگل‌ها و مراتع و محیط‌زیست اختصاص داده می‌شود. سازمانی كه كل بودجه‌اش 300 میلیارد تومان است معلوم است كه نمی‌تواند یگان اطفای حریق هوایی داشته باشد و تا موقعی كه این مساله در سطح بالای دولت حل نشود ما همچنان همین مشكل را خواهیم داشت. با این حال امیدوارم با هشدارهای رسانه‌ای، دوستان به این فكر بیفتند كه روش‌های جدیدتری را برای این قصه امتحان كنند. البته وقتی خود رئیس سازمان محیط‌زیست ما می‌آید می‌گوید اطفای حریق توجیه اقتصادی ندارد دیگر معلوم است كه دل كسی هم در سازمان برنامه و بودجه به حال جنگل‌های در حال سوختن نمی‌سوزد!
