میدان انقلاب سیاسی نیست
مهدی سموعی، تهیه‌كننده برنامه میدان انقلاب در پاسخ به این سؤال كه چرا مباحث سیاسی در این برنامه غالب بر مسائل فرهنگی و اجتماعی است؟ آیا ایراد برنامه محسوب نمی‌شود؟ به جام‌جم توضیح می‌دهد: «در سیاستگذاری هر شبكه‌ای برنامه‌ها با موضوعات متفاوت تولید می‌شوند. زمانی كه پیشنهاد برنامه میدان انقلاب را دادیم، در كنداكتور شبكه یك یا دو برنامه در فرم گفت‌وگو محور بیشتر وجود نداشت. به همین دلیل قرار شد میدان انقلاب را بسازیم. بحثی كه در اتاق فكر داشتیم و روی آن تاكید داشتیم این بود كه میدان انقلاب، محلی برای گفت‌وگوهای ملی
و انقلابی باشد.»
وی می‌افزاید:« اما باید بگویم كه میدان انقلاب، یك برنامه سیاسی نیست. تا به امروز انواع موضوع‌ها اعم از تاریخ شفاهی، مباحث اعتقادی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را پخش كرده‌ایم. به عنوان مثال در برنامه دیشب به كودتای 28 مرداد پرداخته‌ایم. همچنین تجربه خوشبینی مردم و دولتمردان به آمریكا و انگلیس را مورد بررسی قرار دادیم. با توجه به این كه موضوعات هر هفته انتخاب می‌شود، گاهی شاید در هفته یك موضوع سیاسی غالب بر جامعه باشد، به همین دلیل ما آن موضوع را انتخاب كردیم و شما این تصور را دارید كه مباحث سیاسی غالب است. در حالی كه این‌طور نیست و مباحث برنامه متفاوت است.»
این تهیه‌كننده درباره بازتاب‌های برنامه در شبكه‌های اجتماعی توضیح می‌دهد: «سبك جدید برنامه‌سازی، تعاملی است و ما برنامه‌سازان سعی كرده‌ایم در این سبك بازخورد را از جامعه بگیریم كه بهترین بازخورد هم می‌توان از شبكه‌های اجتماعی دریافت كرد. وقتی اولین قسمت برنامه روی آنتن رفت، شبكه‌های معاند همچون بی‌بی‌سی شروع به زدن برنامه كردن كه ما هشتگ مخصوص برنامه را به راه انداختیم و از طریق كانال برنامه اطلاع رسانی كردیم. در مجموع از نظر مردم استفاده می‌كنیم تا ایرادهای برنامه را اصلاح كنیم.»
سموعی درباره این‌كه آیا تا به امروز هم بازخوردهای منفی داشته‌اید؟ می‌گوید: «بازخوردهای منفی نه، اما بازخوردهای متفاوت داشته‌ایم. به عنوان مثال به موضوعی پرداخته‌ایم كه محل اختلاف بوده و نظرات موافق و مخالف در شبكه‌های اجتماعی دیده شده است. چند قسمت قبل به موضوع منافقان پرداختیم كه بازخوردهای زیادی هم در رسانه‌های خارجی داشت.»
این تهیه‌كننده در پاسخ به این سؤال كه چرا در فرم و ساختار برنامه میدان انقلاب شاهد اتفاق ویژه‌ای نیستیم؟ توضیح می‌دهد: «در همه تاك‌شوهای دنیا، محتوا حرف اول را می‌زند، به همین دلیل نباید دكور پر‌زرق و برق باشد كه تمركز مخاطبان را به‌سمت خود سوق دهد. باید مخاطب روی جزئیات برنامه كه بین مجری و مهمان برنامه رد و بدل می‌شود، متمركز شود. به همین دلیل ما هم سعی كرده‌ایم استانداردهای تاك‌شو را رعایت كنیم. در مجموع به همه بخش‌های برنامه توجه ویژه كرده‌ایم.»




هدف‌مان صراحت است، نه چالش
وحید یامین‌پور، مجری برنامه میدان انقلاب در پاسخ به این سؤال كه اجرای این برنامه چه مزیت رقابتی نسبت به دیگر برنامه‌های قبلی‌تان داشت؟ به جام‌جم می‌گوید: «خیلی نمی‌توانم قیاس كنم، چون هر برنامه در مختصات زمانی خودش معنا پیدا می‌كند. برنامه قبلی من در شبكه سه، برنامه‌ای بود كه بعد از رخدادهای سال 88 پخش می‌شد و تنها برنامه چالشی سیاسی شبكه بود كه زنده پخش می‌شد. در آن برنامه مناظره برگزار می‌شد، اما الان این شرایط را نداریم، به دلیل این‌كه شرایط كشور آرام است و گفت‌وگوهای ما برای حل مسائل بحرانی نیست، بلكه تلاشی است برای عمیق كردن سطح تحلیل مخاطبان از پدیده‌هایی كه جنبه تاریخی یا مفهوم سیاسی،اجتماعی و فرهنگی دارند.»
وی ادامه می‌دهد: «البته برنامه را هم با احتیاط شروع كردیم. چون مدت زیادی شبكه سه نبودم. برنامه به صورت مناسبتی از زمان ارتحال امام‌(ره) شروع شد. بعد از چند قسمت برنامه، تصمیم بر این شد ادامه پیدا كند. فصل اول برنامه در 15 قسمت پخش می‌شود.»
این مجری درباره این‌كه چرا به مباحث برنامه به شكل چالشی می‌پردازد؟ می‌گوید: «به نظرم چالش، تعریف درستی نیست. ما تلاش می‌كنیم گفت‌وگوهای برنامه صریح باشد و به دور از رودربایستی‌های مرسوم! هدف ما این است سؤالاتی طرح كنیم كه مخاطب شاهد گفت‌وگوی شفاف و صریح باشد. گاهی هم گفت‌وگوها به ترتیبی جلو می‌رود كه چالشی هم می‌شود، اما ما به دنبال ایجاد چالش مصنوعی نیستیم. یعنی به دنبال داغ كردن مصنوعی مباحث نرفتیم.»
یامین‌پور عنوان می‌كند: «هدف ما این است كه صراحت در گفت‌وگوها درست اتفاق بیفتد. البته جریان‌سازی در گفت‌وگوها برای مخاطبان كار دشواری است. ضمن این كه در حوزه ورزش و فرهنگ راحت‌تر است، چون در فضای سیاسی محافظه‌كاری چهره‌های سیاسی یا ملاحظات امنیتی مانع چنین اتفاقی می‌شود و گاهی منجر به سوءتفاهم خواهد شد. بنابراین این جنس گفت‌وگو در چنین برنامه‌هایی سخت است. البته فصل اول برنامه میدان انقلاب مقدمه‌ای است برای وارد شدن به سلسله گفت‌وگوهای چالشی، جدی‌تر و صریح‌تر. با توجه به این‌كه انتخابات را پیش رو داریم، لازم است وارد چنین فضایی شویم. اگر امكانش فراهم شود و گروه آمادگی داشته باشد، در آینده می‌توانیم چنین مباحثی را داشته باشیم. البته در حال حاضر نمی‌توانم خبر قطعی ساخت فصل دوم این برنامه را بدهم.»
وی درباره این‌كه آیا او هم در انتخاب مهمانان و سوژه‌های برنامه سهیم است یا نه، می‌گوید: «ما یك گروه هفت نفره هستیم كه شامل چهره‌های با تجربه در عرصه رسانه است و بعد از جمع بندی به انتخاب موضوع و مهمان برنامه می‌رسیم. البته من هم جزو این گروه هستم و درباره سوژه‌های برنامه صحبت می‌كنیم.»



توفان فكری برای مهمانان
مهدی خانعلی‌زاده، سردبیر برنامه میدان انقلاب درباره شكل‌گیری سوژه‌های این برنامه به جام‌جم می‌گوید: «این برنامه تلویزیونی براساس بنیادین اعتقادی انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران شكل گرفته است. البته گاهی موضوعات تاریخی است و برخی مواقع به مبحث روز می‌پردازیم. مبانی شامل روزنامه‌نگاری، آزادی بیان، رسانه، مبارزه با آمریكا، استكبارستیزی، رفاه مردم و... است. ضمن این‌كه محدودیتی در انتخاب موضوعات نداریم.»
وی در پاسخ به این سؤال كه چرا موضوع‌های برنامه (سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی) پراكنده است؟ توضیح می‌دهد: «ممكن است موضوع هر قسمت از برنامه متفاوت باشد، اما ما یك محور ثابت داریم و آن هم گفتمان انقلاب اسلامی است. همچنین ما برای انتخاب موضوع برنامه شورای سردبیری داریم كه متشكل از افراد سابقه‌دار است كه سال‌ها در رسانه فعالیت داشته‌اند. هفته‌ای یك بار جلسه حضوری می‌گذاریم. علاوه بر آن به تاریخ تقویم هم نگاه می‌كنیم و به موضوعات تاریخی هم می‌پردازیم.»
این سردبیر ادامه می‌دهد: «بعد از انتخاب موضوع، توفان فكری برای انتخاب مهمان شكل می‌گیرد و به این فكر می‌كنیم كه آیا مهمانان مناظره از افراد مخالف و موافق باشند؟ وزن مهمانان باید چگونه باشد؟ آیا در كنار فرد سن و سال دار و پیشكسوت، جوانان هم قرار بدهیم یا نه؟... در مجموع به همه این موارد توجه می‌شود. به عنوان نمونه در برنامه نماز جمعه از یك امام جمعه با سابقه دعوت كردیم و در كنارش دانشجوی جوانی قرار دادیم كه مطالبه گر بود. بعد از هماهنگی مهمانان به برنامه دعوت می‌شوند.»
وی درباره این‌كه آیا تا به حال پیش آمده كه خط قرمزی از طرف شبكه برایتان ترسیم شود؟ تاكید می‌كند: «از طرف شبكه و به‌ویژه آقای فروغی مدیر شبكه هیچ خط قرمزی نداشته‌ایم. البته گاهی پیش آمده كه مهمان برنامه رضایت نداشته و بعد هم به ما اعلام كرد كه دیگر نمی‌خواهد درباره این مبحث بیشتر حرف بزند. من نام نمی‌برم، اما این اتفاق درباره یكی از برنامه‌ها رخ داد كه خیلی هم سر و صدا كرد و تیتر یك رسانه‌ها شد. البته ما شعار نمی‌دهیم كه خط قرمز نداریم، چون خط قرمز ما منافع انقلاب و نظام است، اما در چارچوب ذهنی‌مان تلاش كرده‌ایم كه خط قرمز نداشته باشیم. مثال دیگری برایتان می‌زنم. در برنامه منافقان از یكی از ساكنان كشورهای اروپایی دعوت كردیم و حرف‌های او را بدون سانسور پخش كردیم كه اتفاقا هم خیلی در شبكه‌های اجتماعی سر و صدا  كرد. سعی كرده‌ایم برنامه به گونه‌ای باشدكه مردم ساعت 10 و 30 دقیقه شب‌های شنبه منتظر پخش این برنامه و مباحث آن باشند. »



دكتر شریعتی جریان‌ساز!
روح‌ا... حسینیان، از اعضای جبهه پایداری، قاضی و از مقامات اطلاعاتی و سیاسی ایران است كه ریاست مركز اسناد انقلاب اسلامی را به‌ عهده دارد. او مهمان یكی از قسمت‌های برنامه بود و درباره مرحوم شریعتی صحبت كرد. حرف‌های حسینیان در این برنامه، نقل شبكه‌های اجتماعی و دانشجویان دانشگاه‌ها شد، حتی صحبت‌های او با انتقادهای بسیاری رو‌به‌رو شد. برخی اعتقاد داشتند كه حرف‌های او به دعواهای تاریخی مدرسه حقانی بر‌می‌گشت. در مجموع صحبت‌های حسینیان در برنامه میدان انقلاب به كل‌كل‌های مخالفان و موافقان او منجر شد.


منافقان جنجالی!
قسمت دوازدهم برنامه میدان انقلاب به موضوع منافقین از پهلوی تا ترامپ اختصاص داشت و محمد عطریانفر، فعال سیاسی درباره سازمان مجاهدین خلق و چگونگی مبارزات این سازمان با انقلاب اسلامی ایران صحبت كرد. این برنامه به روند حركتی منافقین و تبدیل شدن آنها از سازمان مجاهدین به یك فرقه می‌پرداخت. آنچه این قسمت از برنامه را جذاب كرده بود و برای مخاطبان با تعلیق همراه بود، حضور این فعال سیاسی در برنامه میدان انقلاب بود، زیرا عطریانفر در سازمان مجاهدین عضویت داشته و سپس از آن جدا شد، علاوه بر آن خواهر او هم‌اكنون سمپات سازمان است و شوهر‌خواهر او نیز در سازمان عضویت دارد. این قسمت از برنامه میدان انقلاب نه تنها مورد توجه شبكه‌های اجتماعی قرار گرفت، بلكه درباره آن در رسانه‌های خارجی هم صحبت شد.



چالش جدی نماز جمعه!
یكی از مباحث چالش‌برانگیز برنامه میدان انقلاب، نماز جمعه‌های تاریخی بود. ماجرا از آنجا آغاز شد كه گروه سردبیری این برنامه تلویزیونی درباره موضوع امام جمعه تحقیق و بررسی كردند و بعد متوجه شدند 40 سال است كه نماز جمعه برگزار می‌شود، اما هیچ مستند و متن منسجمی درباره نماز جمعه‌ها نیست، به همین دلیل احساس كردند این سوژه بسیار خوبی است و دست به كار شدند و كلیپی به مدت 14 دقیقه ساختند كه اتفاقا بعد از پخش برنامه با اقبال دیگر شبكه‌های سراسری پخش شد و از این گروه خواسته شد كه زمان این كلیپ را افزایش دهند تا در قالب مستند از شبكه‌ها پخش شود. مهمانان این قسمت از برنامه كه درباره مباحث چالشی نماز جمعه و روحانیت بود، حجت‌الاسلام احمدرضا حاجتی و محمدصادق شهبازی بودند كه یك گفت‌وگوی چالشی درباره نماز جمعه و مسأله ورود اجتماعی روحانیت داشتند.