طرح‌هایی برای كاهش آلودگی هوا

طرح‌هایی برای كاهش آلودگی هوا

26مرداد‌ گزارشی با عنوان «نمایش مقابله با آلودگی هوا» در همین صفحه چاپ شد و در ‌آن جام‌جم‌ برنامه‌های شهرداری برای آلودگی هوا را با كارشناسان به بحث گذاشته بود‌ برنامه‌هایی مانند طرح كاهش و دوچرخه‌سواری اقداماتی كه به نظر اغلب كارشناسان تاثیری در كاهش آلودگی هوا ندارد. برای نمونه ‌رئیس‌پلیس راهور ناجا ‌تاكید كرده كه طرح ترافیك جدید در تهران هدفش بیشتر كسب درآمد شهرداری است و طرح ترافیك جدید برای كاهش آلودگی هوا كارساز نیست. كم نیستند كارشناسان شهری نیز‌‌ كه درباره دوچرخه‌سواری در تهران می‌گویند‌ دوچرخه به درد حمل و نقل در تهران نمی‌خورد و نه قانون درست و درمانی برای راكبان آن وجود دارد. در واقع برای كاهش آلودگی هوای تهران باید حمل و نقل عمومی را گسترش داد و برای نوسازی حمل و نقل عمومی تلاش كرد. پیرو چاپ این گزارش‌ معاونت حمل‌ونقل و ترافیك شهرداری تهران ‌با ارسال نمابری اعلام كرد:
«در نیمه اول دهه 80، مونواكسیدكربن مهم‌ترین آلاینده شهر تهران به شمار می‌رفت و بیشتر روزهای آلوده سال به علت این آلاینده شكل می‌گرفت. با اجباری شدن استانداردهای یورو و مجهز شدن خودروهای سواری به كاتالیست و كاهش خودروهای كاربراتوری روزبه‌روز از تعداد روزهای آلوده به لحاظ این آلاینده كاسته شد تا این‌كه در سالیان اخیر هیچ‌یك از روزهای سال به علت آلاینده مونواكسیدكربن در شرایط فراتر از حد مجاز قرار نداشته است و این در حالی است كه شاكله ناوگان دیزل و موتورسیكلت به لحاظ كیفیت و كاهش آلایندگی تغییر زیادی نكرده است. بنابراین اهمیت ناوگان خودروهای سواری در آلودگی هوای شهر قابل‌توجه بوده و اجرای طرح‌های ترافیكی مبتنی بر كنترل و كاهش آلودگی هوا كاملا صحیح است.
بر اساس آخرین سیاهه انتشار آلایندگی شهر تهران برای سال مبنای 1396، خودروهای سواری شهر تهران از چهار طریق موجب تولید و انتشار ذرات معلق در هوای شهر تهران می‌شوند. بخشی از ذرات از اگزوز خودروهای سواری خارج‌شده و بخش دیگری ناشی از سایش لنت ترمز، تایر و سطح جاده است. براساس سهم‌بندی منابع آلاینده شهر تهران، خودروهای سواری به‌تنهایی سهم 14 درصدی در تولید ذرات معلق در شهر تهران دارند. علاوه بر آن گازهای آلاینده خروجی از اگزوز خودروهای سواری بنزینی تاثیر مستقیمی در تولید ذرات معلق ثانویه داشته كه در جو شكل می‌گیرند. سهم خودروهای سواری بنزینی در تولید گازهای آلاینده شهر تهران نیز در حدود 38درصد است كه نشان می‌دهد خودروهای سواری بنزینی از مهم‌ترین منابع آلاینده در شهر تهران هستند و كاهش تردد آنها در سطح شهر قطعا باعث كاهش آلودگی هوای شهر تهران خواهد شد.
چنانچه در بسیاری از شهرهای پیشرفته دنیا، اجرای مناطق كم‌انتشار در دستور كار قرار داشته و طبق برنامه خود، بر شدت استانداردهای مورداستفاده می‌افزایند. در همین راستا و در جهت كاهش میزان آلایندگی خودروها، «طرح كاهش (كنترل آلودگی هوای شهر)» در دستور كار شهرداری تهران قرار گرفت كه طی آن علاوه‌بر اهمیت دادن به انجام معاینه فنی خودروهای ترددكننده در شهر، برای ورود و خروج خودروها در محدوده‌ای كه قبلا با نام محدوده زوج یا فرد شناخته می‌شد، به‌جای اهمیت دادن به شماره پلاك، بر میزان آلایندگی خودرو تاكید شده است و خودروهایی كه دارای آلایندگی كمتری هستند، با مبلغ كمتری مجاز به تردد خواهند بود. هرچند توجه به كاهش آلودگی ناشی از سایر وسایل نقلیه احتراقی نیز بسیار حائز اهمیت بوده و باید در جهت كنترل این وسایل نقلیه نیز عزم جدی صورت پذیرد.
از شروع سال جدید و برخلاف سالیان گذشته تا اواسط ماه خرداد هیچ روزی در شهر تهران در شرایط نامطلوب آلودگی هوا قرار نگرفت. آلاینده ازن یك آلاینده ثانویه به شمار می‌رود و به‌صورت مستقیم از اگزوز وسایل نقلیه منتشر نمی‌شود و برای تولید احتیاج به تابش نور خورشید و گرما دارد. با گرم‌تر شدن هوا از اواسط خردادماه میزان غلظت این آلاینده در ساعات بعدازظهر افزایش یافت و به‌تبع آن تا تاریخ 25 مرداد، 25 روز در شرایط نامطلوب در هوای پایتخت به ثبت رسید. همان‌طور كه ذكر شد ازن، آلاینده ترافیكی به شمار نرفته و علت اصلی افزایش آن شرایط نور و گرمای هوا است و بنابراین ارتباط دادن افزایش روزهای نامطلوب به لحاظ آلاینده ازن با طرح‌های ترافیكی صحیح نیست.
بر اساس اطلاعات دریافتی از ایستگاه‌های سنجش كیفیت هوا كه داخل محدوده طرح قرار دارند، در بازه شروع طرح كنترل آلودگی هوا یعنی تیرماه سال جاری تا 25 مرداد، میانگین غلظت دو آلاینده ترافیكی منواكسید كربن و ذرات معلق كوچك‌تر از 5/2 میكرون در ساعات اجرای طرح، به ترتیب 34 و 7 درصد كاهش را نشان می‌دهد. این در حالی است كه طی همین بازه میانگین غلظت منواكسید كربن برای كل ایستگاه‌های سنجش كیفیت هوا نسبت به مدت مشابه سال قبل از 11 درصد كاهش برخوردار بوده و غلظت ذرات معلق كوچك‌تر از 5/2 میكرون در كل ایستگاه‌ها 8 درصد افزایش داشته است.»