برای كشف حیات در مریخ چقدر آمادهایم؟
اگر به داستانهای علمی - تخیلی علاقه دارید، حتما اصطلاح آدم فضاییها به گوشتان خورده است! معلوم نیست اولینبار چه كسی و چه زمان این ایده را مطرح كرد كه موجوداتی شبیه یا متفاوت از ما در سیارههای دیگر زندگی میكنند. اما این ایده سالهاست دستمایه نوشتن داستانها و سناریوهای متعدد علمی - تخیلی شده است.
زمین تنها پناهگاه شناخته شده برای حیات است. با این حال هیچ دلیل محكمی برای اینكه مطمئن شویم در عالم موجودات هوشمند دیگری وجود دارند یا نه در اختیار نداریم. ما با كشف ستارههایی مانند خورشید كه سیاراتی به دور آنها درگردشند این احتمال را میدهیم كه تنها نیستیم. گرچه با تلسكوپهای فضایی در حال رصد اعماق عالم برای یافتن نشانههایی از حیات هستیم، با این حال این سوال مهمی هنوز پاسخ داده نشده است؛ آیا حیات در سیارهها و اقمار منظومه شمسی - حتی به شكل ابتدایی - وجود دارد؟
سیاره مریخ از جهات زیادی شبیه زمین و نامزد مناسبی برای جستوجوی حیات است. دكتر جیمز گرین، دانشمند ارشد ناسا در گفتوگوی اخیرش با مجله ساندیتلگراف گفته است: سال آینده در جریان دو ماموریت برنامهریزی شده به منظور جستوجوی حیات در سیاره سرخ، دو مریخنورد را بر سطح آن سیاره فرود خواهیم آورد و به این ترتیب احتمالا میتوانیم پاسخ این پرسش را در دو دهه آینده پیدا كنیم. در سال 1399/ 2020 زمین و مریخ در فاصله نزدیكی از هم قرار میگیرند و این امكان را برای پنج سازمان فضایی فراهم میكنند تا فضاپیماهای خود را راهی مریخ كنند. چین با ارسال یك مدارگرد و مریخنورد و امارات متحده عربی با ارسال یك مدارگرد برای اولین پرتابشان آماده میشوند.
ناسا و آژانس فضایی اروپا (اسا) در مشاركت با سازمان فضایی روسیه (روسكاسموس) مریخنوردهایی را به امید یافتن اثراتی از مواد آلی به سطح مریخ میفرستند. این مواد
تشكیل شده از كربن از بقایای اجساد موجودات بهوجود میآید و میتواند به این معنی باشد كه در دورانی در مریخ حیات وجود داشته است. فضاپیمای «مارس 2020» ناسا در 30 بهمن 1399 بر سطح سیاره سرخ فرود خواهد آمد تا با حفاری در صخرههای مریخ نمونههایی از مواد موجود در این سیاره را تهیه و به زمین ارسال كند. اینها اولین نمونههایی خواهد بود كه از سیاره مریخ بهدست ما میرسد. مریخنورد اروپایی «رزالیند فرانكلین» نیز یكماه بعد از مارس 2020 برای جمعآوری نمونهها و بررسی آنها بر سطح سیاره سرخ خواهد نشست.
دكتر گرین عقیده دارد این دو ماموریت میتواند موفقیتآمیز باشد و دستاوردهایشان ممكن است انقلاب فكری بزرگی را برای بشریت رقم بزند. درست مانند نظریه كوپرنیك كه نشان داد زمین به دور خورشید میگردد و نظام فكری ما را در مورد سازوكار عالم تغییر داد، پیدا شدن آثاری از حیات در سیارهای فراسوی زمین نیز میتواند باعث شود در مورد هر آنچه تا به امروز میدانیم تجدیدنظر كنیم. از اینروست كه این دانشمند ارشد ناسا معتقد است ما هنوز برای كشف آثاری از حیات در مریخ آماده نیستیم.
مسلما آنچه بعد از این كشف تاریخساز اتفاق خواهد افتاد، مجموعه جدیدی از پرسشهای علمی است؛ آیا این حیات مانند حیات زمینی است؟ ارتباط ما با آن حیات چیست؟ حیات میتواند از سیارهای به سیاره دیگر منتقل شود؟ یا ما در زمین بستری برای شكلگیری حیات داشتهایم و فقط زمین میتواند گهواره حیات باشد؟ حیات در مریخ نیز شبیه به ما یا متفاوت از ما و بر پایه محیط شیمیایی كه در آن سیاره وجود دارد تشكیل میشود؟ فهرست این سوالها پایان ندارد. آن موقع ما در آستانه عصر جدیدی خواهیم بود!
منبع: IFL Science