پاچه‌خوار نباشیم
یکی از رفتارهایی که تاثیر منفی در تقویت روابط انسانی دارد، موضوع چاپلوسی و تملق هست. انسان از تعریف و تمجید احساس لذت و خرسندی می‌کند، به همین خاطر از گذشته همیشه کسانی بوده‌اند که برای به دست آوردن پست و موقعیت، مقام و ثروت از کوتاه‌ترین راه ممکن استفاده می‌کردند تا به مقصود خود برسند که البته این مسیر کوتاه باعث ذلت و کوچکی آنها بین افراد جامعه می‌شده به همین خاطر از دیرباز این صفت مورد نکوهش اهل اخلاق و مذمت مردم بوده ولی همواره در جوامع مختلف افرادی پیدا می‌شوند که برای رسیدن به مقصود خود از هیچ ابزاری فروگذار نیستند.
چاپلوسی به معنای مدح و ثنای کسی به منظور جلب توجه یا دریافت چیزی است که معمولا از آن به عنوان یکی از رذایل اخلاقی یاد می‌شود. در ادبیات ما هم در مذمت این موضوع اشعار زیادی سروده شده است که از جمله آنها این شعر زیبای ملک‌الشعرای بهار است:
چاپلوسان سخن‌چین را ز درگه دور دار / چاپلوسی خرمن آزادگی را اخگر است
این شعر «مولوی» هم در همین زمینه است:
باشد کرم را آفتی کان کبر آرد در فتی / از وهم بیمارش کند در چاپلوسی هر گدا
همین‌طور بسیاری از ما ضرب‌المثل معروف بادمجان دور قاب چین را شنیدیم و حتی ممکن است بارها در مورد افراد دیگر هم به کار برده باشیم. معمولا افراد متملق و چاپلوس را به این نام و نشان می‌خوانند و به این وسیله از آنان و رفتار خفت‌آمیزشان به زشتی یاد می‌کنند. آنچه که مخصوصا در آشپزان سرخه‌حصار در زمان ناصرالدین‌شاه قابل توجه بود و برای شناخت متملقان و چاپلوسان ریاکار که در هر عصر و زمان به شکل و هیاتی خودنمایی می‌کنند، آموزندگی داشت، موضوع سبزی پاک کردن و بادمجان دور قاپ چیدن از طرف وزرا و امرا و رجال قوم بود که با این عمل و رفتار خویش، جلافت و بی‌مزگی در امر تملق و چاپلوسی را تا حد پستی و دنائت طبع می‌رسانیدند؛ کسانی که در امر طبخ و آشپزی مطلقا چیزی نمی‌دانستند و کاری از آنها ساخته نبود. این عده که در صدر آنها صدراعظم قرار داشت دو وظیفه مهم و خطیر!! برعهده داشتند: یکی آن‌که چهارزانو بر زمین بنشینند و مثل خدمه‌های آشپزخانه، بادمجان را پوست بکنند. دیگر آن‌که این بادمجان‌ها را پس از پخته شدن در دور و اطراف قاب‌های آش و خورش بچینند. در هر صورت اصطلاح بادمجان دور قاپ‌چین از آن تاریخ ناظر بر افراد متملق و چاپلوس شده و رفته رفته به صورت ضرب‌المثل درآمده است. در مجموعه تلویزیونی پاورچین ساخته مهران مدیری این واژه به صورت اغراق‌آمیز استفاده شده و در گویش کنونی زبان فارسی ماندگار شد.
فراموش نشود که ترویج چاپلوسی یعنی ترویج دروغ در جامعه که خود از رذایل اخلاقی دیگری است. مراقب باشیم برای تحکیم روابط انسانی بیش از هر چیز نیاز به صداقت داریم .
