در حالی كه اعضای ایوانبند مدعی شدهاند آهنگ معروفشان را خوانندههای تركیه و آذربایجان كپی كردهاند، ما نخ ماجرای این كپیكاریها را در كشوری دیگر پیدا كردهایم
پیدا کنید سارق هنری را!
ظهر یكشنبه بود كه روابطعمومی یك گروه ایرانی موسیقی پاپ طی متنی كه برای رسانهها ارسال كرد مدعی شد یكی از قطعات معروف این گروه را خوانندهای ترك كپی زده است. گروه «ایوان» یا آنطور كه به گوش آشناتر است «ایوانبند» را میگوییم و قطعهای كه با آن شناخته شدند یعنی «عالیجناب عشق». در متن خبری كه روابطعمومی این گروه برای رسانهها ارسال كرد، هم به «كپی» و هم به «كاوركردن» قطعه «عالیجناب عشق» ایوانبندیها به دست خواننده ترك و خواننده آذری اشاره شده بود. این در حالی است كه خب، میدانیم كاور كردن یك مقوله است و كپیكردن مقولهای دیگر. ما میخواستیم با فواد غفاری به عنوان آهنگساز و سرپرست گروه ایوان و حسین شریفی خواننده این گروه صحبت كنیم و از خودشان بپرسیم كه ماجرا از چه قرار است. البته مهمتر از اینها میخواستیم از آنها درباره قطعهای هندی بپرسیم كه هیچیك را نیافتیم. ماجرای قطعه موسیقی هندی در این میان چیست؟ عرض میكنیم.
وقتی سوژه این گزارش را سر میز گروه ادبیات و هنر مطرح میكردیم، كیكاووس زیاری كه مسؤول صفحه سینمای جهان است و شیفتگیاش به هالیوود و بالیوود شهره آفاق، ما را در مسیر تازهای انداخت. گفتیم كه ایوانبندیها ادعا كردهاند یك خواننده ترك و یك خواننده آذربایجانی، آهنگ عالیجناب عشق آنها را كپی كردهاند. زیاری تا چنین ادعایی را شنید، به ماجرایی اشاره كرد كه بین او و خواهرزادهاش اتفاق افتاده است. ماجرا از این قرار است كه خواهرزاده زیاری، عالیجناب عشق را برایش پخش كرده و كیكاووسخان درآمده كه این آهنگ چقدر شبیه « dil tu hi bata» است؛ قطعهای هندی در فیلم «كریش 3» با صدای آلیشا چینای و زوبین گارگ. او بخشی از فیلم با بازی هریتیك روشن را برایمان پخش میكند و ما هم مطمئن میشویم كه ملودی عالیجناب عشق چقدر شبیه این قطعه معروف هندی است. ایوانبندیها را پیدا نمیكنیم تا از خودشان بپرسیم این قطعه را شنیدهاند و در آهنگسازی عالیجناب عشق ناظر بر آن بودهاند یا نه، اما آنقدر این دو ملودی شبیه یكدیگرند كه سخت بشود باور كرد ارتباطی بین این دو در جریان نبوده است. آیا ایوانبندیها كه حالا خود ادعا میكنند آهنگشان را تركها و آذریها كپی كردهاند، خودشان از آهنگی هندی كپی كردهاند؟
مسیر دوم: ایران تركیه
چند روزی است تازهترین اثر ازجان دنیز، خواننده و بازیگر معروف ترك منتشر شده است. اسم قطعه «عشق» است و آنطور كه گروه ایرانی ایوان مدعی شده، ملودی اثر، دقیقا ملودی عالیجناب عشق آنهاست. البته درست هم میگویند شباهت واضح است. ازجان دنیز، به اینكه آهنگ اثرش را از گروه ایرانی ایوان وام گرفته، اشارهای نكرده است.
مسیر سوم: ایران آذربایجان
مسیر چهارم
كیكاوس زیاری كه نخ ماجرا را نه در «عالیجناب عشق» ایوانبند و نه در «عشق» آن چهار خواننده ترك و آذربایجان، بلكه در هند یافته است، میگوید ممكن است خود ایوانبندیها ملودی اثرشان را از آن آهنگ هندی كه پیشتر ذكرش رفت، وام گرفته باشند. و البته كه هیچ اشارهای به آن نكردهاند. با این حساب، اگر چنین ایدهای حقیقت داشته باشد، خود ایوانبندیها كه ادعا میكنند مورد سرقت واقع شدهاند هم چندان بیگناه نیستند. زیاری میگوید جمهوریهای مستقر در شوروی سابق، از همان ابتدا شیفته موسیقی و سینمای هند بودند و همین كشور آذربایجان تولیدات مشترك متعددی را با هنر هند به انجام رسانده است. او در واقع میخواهد بگوید چه ازجان دنیز ترك و چه آن سه خواننده آذربایجانی، ممكن است ملودی اثرشان را نه از گروه ایرانی ایوان، بلكه از «dil tu hi bata» از هند كپی كرده باشند. اگر چنین ایدهای درست باشد، مسیر مورد نظر را اینطور میتوان ترسیم كرد: نخست سال 2014 آن قطعه هندی در قالب فیلم «كریش 3» منتشر شده است، سپس گروه ایرانی ایوان آن را در عالیجناب عشق كپی كرده و سپس خوانندههای ترك و آذری، از آهنگ هندی وام گرفتهاند. تنها نكتهای كه در این میان در آن تردیدی نیست این است كه هیچ یك از این گروهها و خوانندهها به اصل اثر هیچ ارجاعی نداشتهاند.