بر اساس گزارش‌های ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، سهم محصولات فناوری نانو ایرانی در بازار داخلی و خارجی رشد چشمگیری داشته است. حجم این بازار در سال‌های 96 و 97 به ترتیب 96 و 83 درصد رشد داشته و در سال 97 به 25هزار و 462 میلیارد ریال رسیده است. به گفته مسئولان این ستاد برای پنجمین سال متوالی حجم این بازار تقریباً دو برابر شده است. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته پیش‌بینی می‌شود بازار محصولات نانوی ساخت ایران در سال 98 به بیش از 30هزار میلیارد برسد.
در میان حوزه‌های صنعتی، حوزه ساخت‌وساز با 59 درصد، بیشترین سهم را در بازار نانو از آن خود کرده است. حوزه ‌های اپتوالکترونیک، نساجی و پوشاک، دارو و  بهداشت و سلامت نیز از دیگر حوزه‌های پر رونق این فناوری در بازار داخلی به شمار می‌روند. داشتن ویژگی‌های فناورانه می‌تواند سهم کسب‌وکارهای امروزی از بازار را به ‌طور قابل توجهی ارتقا بخشد. به همین  دلیل کاربردهای فناوری نانو هر روز بیش از گذشته گسترده می‌شود. حتی در سال‌های اخیر بسیاری از صنایع برای رفع مشکلات و چالش‌هایی که در مسیر تولید با آن روبه‌رو می‌شوند یا حتی برای ارتقای کیفیت محصولاتشان به این فناوری روی آورده و با فناوران این حوزه همکاری می‌کنند.  استفاده از دانش روز و ویژگی‌های نوآورانه و فناورانه در تولید محصولات علاوه بر جذب بازار داخلی می‌تواند نقش مؤثری در نقش‌آفرینی کسب‌وکارهای ایرانی در بازارهای بین‌المللی ایفا کند. در سال گذشته ارزآوری صادرات محصولات نانو در بازارهای بین‌المللی معادل 07/29 میلیون دلار برآورد شده است که براساس تفکیک قاره‌ای، سهم آسیا 7/84 درصد، اروپا با 6/14 و قاره‌های دیگر کمتر از یک درصد است. در نگاه دیگر 75درصد بازار محصولات نانو در خارج از ایران مربوط به کشورهای منطقه‌ای و همجوار بوده است.  بر این اساس با توجه به پیشرو بودن فناوری نانوی کشور در منطقه، توجه به بازارهای منطقه‌ای می‌توانند نقش پررنگی در ارتقای درآمدزایی ارزی کشور ایفا کند.


حضور فعال با سبد کامل محصولات در نمایشگاه‌ها
شرکت دانش‌بنیان شیشه کاوه فلوت از شرکت‌های زیرمجموعه یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان شیشه و بلور کشور است که از سال 82 فعالیت خود را در زمینه تولید شیشه‌های تخت، شیشه‌های نمای ساختمان، آیینه و لمینت آغاز کرده است. از سال 84 تمرکز این مجموعه بر تولید شیشه‌های دوجداره است که به روش کَند و پاش، لایه‌ای از نانوذرات ویژه روی آن قرار گرفته و دارای خاصیت کنترل‌ تبادل حرارتی (LowE) هستند. این مجموعه دانش‌بنیان با توجه به موفقیتی که در جذب بازارهای خارجی به ویژه کشورهای اروپایی داشته است، در جشنواره امسال به عنوان یکی از هفت شرکت برتر در حوزه صادرات محصولات نانو انتخاب شده است.
علیرضا قربانی مدیرعامل این مجموعه در خصوص ویژگی‌های محصولات این مجموعه دانش‌بنیان به جام‌جم می‌گوید: «شیشه‌های دوجداره کنترل‌کننده تبادل حراراتی دارای پوشش 12 لایه نانوذرات نقره هستند. این نانوذرات می‌توانند تا
 80 درصد تبادل حرارتی شیشه را کاهش دهد. نمونه دیگری از محصولات فناورانه ما نیز شیشه‌های کنترل‌کننده تبادل حرارتی سکوریت است، که دانش‌فنی آن را ثبت اختراع کرده‌ایم و تاکنون هیچ کشور دیگری نتوانسته این شیشه‌ها را به صورت سکوریت تولید کند.» وی در ادامه با اشاره به استقبال داخلی محدود این محصولات می‌افزاید: «این محصولات با توجه به بازده بالایی که در کاهش مصرف انرژی دارد و از سوی دیگر قیمت تمام شده آنها فقط 25 تا 30 درصد از نمونه‌های معمولی بالاتر است بسیار مقرون به صرفه خواهند بود. اما در کشور ما هنوز ضرورت استفاده از شیشه‌های کنترل حرارتی جا نیفتاده است. پیمانکاران ساختمان‌ها فقط به قیمت تمام شده ساختمان فکر می‌کنند و سازمان نظام مهندسی نیز الزامی برای  استفاده از مصالح کاهنده مصرف انرژی در ساختمان‌ها مقرر نکرده است. ما با برگزاری جلسات و همایش‌های گوناگون با شهرداری‌ها و سازمان نظام مهندسی درصددیم اهمیت این موضوع برای کاهش مصرف انرژی در کشور را جا بیندازیم.»
بیشترین میزان فروش این مجموعه دانش‌بنیان مربوط به صادرات محصولات به کشورهای مختلف منطقه و به ویژه بسیاری از کشورهای اروپایی مانند آلمان، ایتالیا، رومانی، کرواسی، لهستان و ... است. قربانی عامل موفقیت مجموعه‌اش در حوزه صادرات را کیفیت بالای محصولات و همچنین حضور فعال در نمایشگاه‌های بین‌المللی می‌داند و توضیح می‌دهد: «ما در سال‌های ابتدایی صادرات را از کشورهای منطقه مانند امارات متحده، عراق و افغانستان آغاز کردیم. از آنجا که کیفیت محصولات تولید شده در مجموعه ما با نمونه‌های مشابه اروپایی و آمریکایی تفاوتی ندارد، موفق به اخذ گواهینامه استاندارد اروپا شدیم. ورود ما به بازار اروپایی از طریق شرکت در نمایشگاه‌های تخصصی در اروپا آغاز شد. مزیت رقابتی ما نسبت به سایر شرکت‌های تولیدکننده شیشه‌های کنترل حرارتی همان‌طور که پیشتر اشاره شد، دانش‌فنی تولید شیشه‌های کنترل‌کننده تبادل حرارتی سکوریت است. در نتیجه بسیاری از شرکت‌ها در ابتدا به خاطر خرید این محصول به ما مراجعه می‌کنند و زمانی که با کیفیت خوب سایر محصولات مان نیز آشنا می‌شوند، ترجیح می‌دهند تمام سبد محصولات مورد نیازشان را از یک شرکت تهیه کنند. در نتیجه ایجاد سبد کالای کامل می‌تواند از عوامل مؤثر در افزایش فروش مجموعه‌های فناورانه باشد.»


اهمیت بازاریابی اصولی و اخذ گواهینامه‌ معتبر
شرکت نانو فناوران خاور از مجموعه‌های دانش‌بنیانی است که از سال 90 فعالیت خود را با تولید نانوالیاف‌های صنعتی آغاز کرده است. این مجموعه پس از مدت کوتاهی برای ارتقای فعالیت‌های خود تولید نانوالیاف‌ها را به سمت تولید فیلترهای هوای صنعتی و همچنین ماسک‌های تنفسی هدایت کرده است. نانو فناوران خاور امسال در جشنواره برترین شرکت‌های حوزه نانو به عنوان یکی از سه مجموعه برتر فناور این حوزه شناخته شد.
سید امیر حسین تقوی، مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان با اشاره به عمر طولانی‌تر و کیفیت بالاتر فیلترهای صنعتی دارای پوشش نانوالیاف می‌افزاید: «در سال‌های اخیر استقبال صنایع از این محصول به مراتب بیشتر شده است. زیرا اگرچه این محصول به میزان ناچیزی قیمت بالاتری نسبت به نمونه‌های ساده دارد، اما نه تنها کارایی بالاتری در کاهش آلودگی کارخانه‌ها دارد، بلکه طول عمر بیشتری نیز دارد. در نتیجه برای کارخانه‌های صنعتی بزرگ که هربار تعویض فیلتر به معنی تعطیلی کارخانه و توقف خط تولید خواهد بود این مزیت بسیار مورد توجه قرار گرفته است و هزینه‌های کارخانه را کاهش خواهد داد.»
به گفته مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان بیش از 600 کارخانه بزرگ صنعتی و آلاینده کشور در حوزه‌های مختلف مانند گچ، سیمان، آرد، فولاد و سایر  فلزات از فیلترهای تولیدی این مجموعه فناور نانو استفاده می‌کنند.
از دیگر محصولات این مجموعه دانش‌بنیان تولید ماسک‌های تنفسی با استفاده از نانوالیاف‌هاست که در می‌تواند با کارایی بالایی از تنفس ذرات زیر 5/2 میکرومتر در کارخانه‌های صنعتی و همچنین هوای آلوده این روزهای کلان‌شهرهای کشور به حفظ سلامتی افراد کمک کند. تقوی در رابطه با تهیه ماسک‌ها هشدار می‌دهد: «این روزها استفاده از واژه نانو به واژه‌ای برای سواستفاده برخی متقلبان تبدیل شده است و از آنجا که محصولات نانو در ظاهر تفاوت مشهودی با محصولات غیر نانو ندارند، امکان سوءاستفاده از این نام بسیار زیاد است. در حال ‌حاضر ستاد نانو به دنبال ایجاد نشان مشخصی همانند نشان سیب سلامت و استاندارد برای محصولات نانو است. اما مردم می‌توانند با مراجعه به وبگاه nanoproduct.ir از صحت این ادعا در خصوص تمام محصولات در حوزه‌های مختلف مطمئن شوند و گول تبلیغات شیادان را نخورند.»
مدیر عامل این مجموعه دانش‌بنیان موفقیت خود در بازار را مدیون زمانی می‌داند که در سال‌های ابتدایی با کمک تیم حرفه‌ای و فنی بازاریابی خود مراجعه حضوری به مجموعه‌های صنعتی در سراسر ایران داشته‌اند و  معتقد است ارائه علمی و اصولی محصول و اخذ گواهینامه‌های معتبر از جمله عوامل مؤثر در جلب بازارهای صنعتی است. به علاوه کیفیت محصول نیز در مراحل بعدی موجب شده تا مشتریان محصول آن را به افراد و صنایع دیگر نیز  معرفی کنند و بازار محصولات به تدریج گسترده‌تر شود.




لزوم تحقیق و توسعه مداوم در دانش‌بنیان ها
پوشاک نانو مهیار زنجان از مجموعه‌های صنعتی دانش‌بنیان فعال در حوزه پوشاک و یکی دیگر از هفت مجموعه برتر صادر کننده جشنواره شرکت‌های برتر حوزه نانو 98 است. این مجموعه که از سال 66 با تولید جوراب کار خود را آغاز کرده و به تدریج دستکش، لباس‌زیر مردانه و پوشاک ورزشی را به سبد محصولات خود افزوده است، اولین تولیدکننده جوراب نانو است که آشناترین محصول فناوری نانو برای همه ما محسوب می‌شود. این مجموعه تاکنون سه مرتبه به‌عنوان مجموعه برتر صادرکننده استانی انتخاب شده است و پیش از این یکبار دیگر نیز موفق به کسب لوح صادرکننده برتر حوزه محصولات نانو نیز شده بود.
این مجموعه با بهره‌گیری از روش غوطه‌وری نانوذرات اکسید روی و نقره موفق به تولید محصولات آنتی‌باکتریال شده است. همچنین بررسی و توسعه روش استفاده از نانوذرات کیتوسان (که نوعی نانوذره طبیعی است) برای آنتی‌باکتریال کردن پوشاک را در رأس برنامه‌های خود قرار داده است. از دیگر محصولات این مجموعه دانش‌بنیان تولید نخ‌های آنتی‌باکتریال برای تولید پوشاک است که به نسبت روش‌های پیشین ماندگاری خواص نانو را افزایش خواهد داد.
محمود ضرابی، مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان در رابطه با محصولات جدید این مجموعه به جام‌جم می‌گوید: «ما توانسته‌ایم اخیرا به دانش‌فنی تولید لباس‌های ورزشی نانو با فناوری مشابه آنچه در لباس‌های حرفه‌ای ورزشی برندهای مطرح دنیا وجود دارد دست یابیم. این فناوری موجب می‌شود پوشاک ورزشی خاصیت آب‌دوستی بیشتری داشته باشند و به سرعت عرق بدن را جذب کنند و از سوی دیگر به سرعت خشک شود.» وی با اشاره به استقبال خوب این محصولات در بازار می‌افزاید: «در حال حاضر توانسته‌ایم مذاکرات موفقی برای تأمین پوشاک تیم‌های ملی را آغاز کنیم. از سوی دیگر از شرکت‌های کوچک نیز سفارش‌های خوبی داشته‌ایم. در حال حاضر تولید این لباس‌ها بر اساس میزان سفارشات صورت می‌گیرد و به صورت تک فروشی در بازار وارد نشده‌ایم.» ضرابی با اشاره به این که بیش از 60 درصد محصولات این مجموعه دانش‌بنیان مجهز به فناوری نانو هستند تصریح می‌کند: «استفاده از فناوری نانو و تبدیل پوشاک معمولی به محصولاتی با مزیت‌های رقابتی به شدت در توسعه کسب‌وکار ما مؤثر بود. در حال حاضر توانسته‌ایم با ارائه سبد محصولات آنتی‌باکتریال شخصی و ورزشی صادرات گسترده‌ای به کشورهای منطقه از جمله عراق، افغانستان، قرقیزستان و ترکیه داشته باشیم.»
به عقیده مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان راهکار مهم ترغیب مشتری به محصولات فناورانه‌ای که پیش از آن در بازار نبوده و حتی در ابتدا تبلیغات منفی گسترده‌ای علیه آن در میان مردم پخش می‌شده، دریافت گواهینامه‌های معتبر نانومقیاس و مجوز بهداشت بوده است. از سوی دیگر عرضه این محصولات در بسته‌بندی متفاوت و همچنین به صورت سبدهای محصولات در کنار کیفیت بالای  کالاها از دیگر مزایای رقابتی این شرکت دانش‌بنیان بوده است. ضرابی در ادامه با اشاره به تحقیق و توسعه مداوم در مجموعه‌های تولیدی می‌افزاید: «توسعه روش‌های جدید و اضافه کردن محصولات نوآورانه به سبد محصولات مجموعه کمک می‌کند تا در طول سال‌ها، بتوانید همچنان بازار هدف را حفظ کنید و حتی در بازارهای جهانی نیز جایگاه خود را ارتقا ببخشید.»