هنوز هم در گوشه و كنار صحبت‌های زیادی درباره مزایای دو زبانه بودن یا نبودن كودكان گفته می‌شود. گروهی آن را عامل عقب ماندن كودكان در صحبت كردن، دیر زبان باز كردن و لكنت زبان می‌دانند. بعضی از والدین آذری زبان به دلیل مشكلاتی كه كودك در مدرسه و حین آموزش رسمی مواجه می‌شود، ترجیح می‌دهند به هیچ وجه با كودك به زبان مادری صحبت نكنند. از سوی دیگر مهدهای كودك و مراكز آموزشی با افتخار اعلام می‌كنند كه چند زبانه هستند و كودك همزمان با چند زبان مختلف آشنا می‌شود. در این میان واقعیت كدام است؟ چه چیزی به نفع یا ضرر كودك است؟
تحقیق جدیدی در دانشگاه آلبرتا توسط دكتر النا نیكولاس استاد روان شناسی و همكارانش انجام شده است. پژوهش آنها روی گروهی از كودكان چهار تا شش ساله كه از بدو تولد دو زبان به آنها آموخته شده بود (فرانسوی- انگلیسی) انجام گرفت. نتایج نشان داد كودكان دو زبانه برای گفتن یك داستان به زبان انگلیسی همان كلماتی را به كار می‌برند كه كودكان تك زبانه انجام می‌دهند. همچنین كودكان دو زبانه هنگام گفتن یك داستان به زبان فرانسه از همان كلماتی استفاده می‌كردند كه برای گفتن داستان انگلیسی به كار برده بودند.
دكتر نیكولاس بیان كرد: «ما دریافتیم تعداد كلماتی كه كودكان دو زبانه در داستان‌های خود استفاده می‌كنند با انعطاف پذیری شناختی آنها، بسیار مرتبط است. دو زبانه‌ها در داستان پردازی مهارت دارند. آنها از تعداد زیادی كلمات همانند كودكان یك زبانه در حین داستان گفتن استفاده می‌كنند و سطح بالایی از انعطاف پذیری شناختی را در زمان
داستان گفتن نشان می‌دهند.»
انعطاف‌پذیری شناختی یعنی قدرت تغییر از یك مسیر به مسیر دیگر. انعطاف پذیری شناختی به ما در توانایی تغییر در شرایط جدید كمك می‌كند. در عین حال به خلق راه حل‌های متفاوت و خلاقانه برای یك مسأله نیز كاربرد دارد. با نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت كودكان دو زبانه در استفاده از كلمات در حین داستان گویی مهارت دارند. این در حالی است كه یكی از پیش‌بینی‌كننده‌های قوی پیشرفت در مدرسه، دانش تعداد واژگان و داستان‌گویی است. آنها برای سنجش انعطاف‌پذیری كودكان از توانایی آنها در تغییر بین بازی‌هایی با قواعد متفاوت و نگهداری بالای دقت در هر بازی و نیز زمان واكنش به تغییرات استفاده كردند.
اما یك نكته باقی می‌ماند، این كه تحقیقات قبلی نشان داده بود كودكان دو زبانه در آزمون‌های واژگان سنتی از كودكان یك زبانه نمره كمتری می‌گیرند. دكتر نیكولاس در این باره توضیح داد: «یادگیری یك كلمه مربوط به مدت زمانی است كه برای یادگیری آن صرف می‌شود. برای كودكان دو زبانه، مدت زمان بین زبان‌ها تقسیم می‌شود. بنابراین تعجبی ندارد آنها تمایل دارند واژگان كمتری را در هر یك از زبان‌های خود داشته باشند. با این حال، این تحقیق نشان می‌دهد به عنوان تابعی از داستان‌پردازی، كودكان دو زبانه به همان اندازه فرزندان یك زبانه قوی هستند.»
شاید برای شما جالب باشد بدانید نوزادان درست چند روز پس از تولد قادر به درك تفاوت بین زبان‌ها هستند به خصوص اگر این تفاوت كاملا واضح باشد. مثلا تفاوت میان فارسی و انگلیسی. اما اگر تفاوت بین زبان‌ها كمتر باشد مثل زبان انگلیسی و هلندی، كودكان در شش ماهگی قادر به تفكیك نوع زبان‌ها هستند.
در نهایت حتی اگر قرار گرفتن در معرض اختلاط زبان در ابتدا برای دستیابی سریع‌تر به واژگان چالش‌برانگیز باشد، احتمالا در طولانی‌مدت مزایایی خواهد داشت.
منبع: Medicalxpress