توهین به شهروندان و شیوههای تعقیب آن
تكتك شهروندان كرامت دارند و باید مورد احترام قرار بگیرند؛ این اصل به قدری حائز اهمیت است كه كرامت انسانی در قانونی اساسی نیز مورد توجه قرار گرفته و به صورت یك اصل در بخش حقوق ملت و در فصل سوم متجلی شده است. احترام به كرامت انسانها در منشور حقوق شهروندی نیز گنجانده شده و در ماده 7 به صراحت اعلام شده كه همه شهروندان به نحو یكسان از كرامت انسانی بهره مند هستند. در ماده 9 نیز به این اشاره شده كه حیثیت و اعتبار شهروندان مصون از تعرض است كه به اعتبار این ماده باید گفت مصون بودن حیثیت افراد از تعرض، توهین را نیز در برمی گیرد.
بنابراین براساس این مواد قانونی هر كسی به شهروندان به هر شكلی توهین كند از این بابت كه حیثیت آنها را خدشهدار كرده از قانون و منشورحقوق شهروندی تخلف كرده است.
زمانی كه یك شهروند به مسؤول یک صاحب منصب یا فردی عادی توهین میكند، عمومات حقوق جزا دربارهاش اعمال میشود اما وقتی یك مسؤول یا صاحب منصب یا كارمندان بخش دولتی به شهروندان توهین میكنند، علاوه بر قابلیت تعقیب کیفری در دادسرای عمومی مرتكب تخلف اداری نیز میشوند كه خود مستوجب مجازاتهای مصرح در قانون است.
در طرح تكریم مردم و جلب رضایت ارباب رجوع در نظام اداری، ارج نهادن به شهروندان و احترام به مردم مورد تاكید قرار گرفته و تاكید شده كه دستگاههای دولتی باید منشورهای اخلاقی را تدوین كنند و با مردم رفتار مناسب داشته باشند، همچنین اعلام شده كه دستگاههای اجرایی باید برای نظارت بر حسن رفتار با ارباب رجوع، بازرسان ویژهای داشته باشند و بر رفتار مدیران و كارمندان نظارت كنند.
در دستورالعمل اجرایی این طرح نیز كه در جلسه صد و هشتم شورای عالی اداری تصویب شده در ماده 8 از برخورد با كارمندان و مدیرانی گفته شده كه بیشترین رفتارخلاف (كه موجب نارضایتی ارباب رجوع شده باشد) را داشته باشند. در این گونه موارد افراد متخلف به هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع داده میشوند. همچنین در قانون رسیدگی به تخلفات اداری و در بند 4 از فصل دوم، ایراد تهمت، افترا و هتك حیثیت را از مصادیق تخلف اداری معرفی شده است. بنابراین حیثیت شهروندان در قوانین مختلف مورد تكریم و حراست قرار گرفته اما واقعیت این است كه بسیاری از مردم ترجیح میدهند بعد از اعمال توهین و نقض حیثیت شان به محاكم مراجعه نكنند و از كنار موضوع بگذرند. ضمن این كه اساسا روشهای مبتنی بر بگیر و ببند گرچه خاصیت تنبیهی دارد، ولی نمیتواند اقدامی پیشگیرانه باشد. همین است كه گفته میشود حفظ كرامت انسانها و رعایت حقوق شهروندی افراد در دستگاههای اجرایی بیش از هر چیز به تقویت فرهنگ تكریم مردم و ارباب رجوع نیاز دارد.