بعد از سال‌ها یك نمایشگاه انفرادی از آثار چهره ماندگار خوشنویسی ایران ــ كه از 20 دی آغاز شده و تا نیمه اسفند تمدید شده است ــ برگزار شد. این نمایشگاه به مرور چهار دهه آثار سیدمحمد احصایی اختصاص داشت. در گالری بوم اما تماشای آن به از پای درآمدن كرونا موكول شده. در این مجموعه نمونه‌هایی شاخص از آثار این هنرمند پیشگام و پیشكسوت به تماشا درآمده بود كه از سال ۵۴ به بعد خلق شده‌اند و شامل نمونه‌هایی از مجموعه‌های شناخته شده‌ای مانند عشق، آن، محبت، الفبای ازلی و... است، اما دو‌نمونه از این آثار توجه بیشتری را از آن خود كردند:‌ مرثیه برای دریاچه ارومیه و مرثیه برای دریاچه هامون. این نوشته درباره این دو اثر است كه شاید پیش از این همه دیده باشید.
احصایی درباره اثر «مرثیه برای دریاچه ارومیه» كه سال ۹۲ خلق شده، می‌گوید: نقاش هستم، وقتی به اطراف نگاه می‌كنم خیلی چیزها مرا متأثر می‌كند و برای پرداختن به آنها انگیزه پیدا می‌كنم. خشك‌شدن دریاچه‌ ارومیه نیز از جمله مسائلی است كه مرا متأثر كرد. چند سال پیش جنبشی توسط هنرمندان نقاش به وجود آمد كه به خشك شدن دریاچه ارومیه عكس‌العمل نشان دهند. من آن زمان ایران نبودم، اما وقتی از این موضوع مطلع شدم اثری را با موضوع خشك شدن دریاچه ارومیه به وجود آوردم كه عناصر نمادینی مانند رنگ خاك، هجوم تلخی‌ها و فشارهایی كه توسط الف‌های سیاه ایجاد شده و بستر دریاچه را تنگ كرده و در فشار قرار داده‌اند دیده می‌شود.
احصایی درباره «مرثیه برای دریاچه هامون» نیز می‌گوید: دریاچه هامون نیز ماجرای مشابه و حتی مصیبت‌بارتری دارد، زیرا اطراف آن زندگی جریان دارد، اما خشك شدن دریاچه تأثیر خیلی بدی بر آن گذاشته است. این مساله سال‌های طولانی است رخ داده و بیشتر مرا متأثر می‌كند، چون یك منطقه بزرگ و آباد در ایران تبدیل به منطقه‌ای خشك و فقیر شده است. بنابراین اثر دوم را با عنوان «مرثیه برای دریاچه هامون» سال ۹۳ به صورت مستقل كار كردم.
احصایی تاكید می‌کند این دو اثر عكس‌العمل به كسانی است كه متوجه نیستند حیات‌شان ارتباط مستقیم با طبیعت اطراف‌شان دارد.
او در خصوص شیوه كارش می‌گوید: دستمایه كارم در نقاشی، كلمات فارسی و ایرانی است. می‌توانستم طبیعت بی‌جان یا پرتره بكشم، اما چون قبلا سال‌ها سابقه خطاطی داشتم و از كودكی در این زمینه كار می‌كردم، نگاهی متفاوت به خطاطی برایم موضوع خاصی بود. هدف من چیزی جدا از آن تعریف معمول خوشنویسی بود كه مطالبی را به خط خوش و زیبا می‌نویسند. در شیوه كلاسیك هدف و موضوع این كار یك تعریف مشخص دارد؛ یعنی نوشتن مطالب زیبا با خط زیبا. اما من با توجه به درسی كه خواندم به خطاطی نگاه هنری داشتم و فلسفه خاصی از آن درآوردم. آن‌چیزی كه وسیله ارتباط‌ جمعی و خوانش و انتقال مفاهیم بود را وسیله كارم كردم و از دل آن تصویری به وجود آوردم كه مساله خوانش در آن به‌كلی از بین می‌رود. ممكن است بیننده كلمه آشنایی در این میان پیدا كند و آن را دنبال كرده و به مضمون خاصی برسد. پس نگاه كردن این كارها برای هر شخص مفهوم اختصاصی خودش را دارد و این مساله بستگی به زمینه ذهنی، تحصیلات و تمایلات درونی او دارد.
سید محمد احصایی متولد ۱۳۱۸ در قزوین است، او در زمینه خوشنویسی، گرافیك و نقاشی افزون بر داخل كشور، آوازه بین‌المللی دارد. احصایی را از بنیانگذاران نقاشیخط در ایران به‌ شمار می‌آورند؛ او در این میان با شخصیت ویژه‌ای كه در آفرینش حروف به كار می‌بندد راه خاصی برای خویش گزیده كه به امضای آثار او بدل شده است.