کم اند و گم اند؟
این همان است که گفت: آنچه «یافت می نشود آنم آرزوست»! این همون انسانه؛ نه آدمی که روی دوپا راه می رود! انسانی که معناش با خودش است.
ناممکن است.
گفت: این همه شوی لیکن انسان نشوی.
از دیگاه شما همیشه متفاوت بوده؟
حتما خدای تعالی است.
الگوی زندگی تون؟
معلم ها و استادانی که داشتم.
از چه چیزی گریزانید؟
به شوخی بگم! از کرونا.
همیشه باید..؟
صاف بود. ساده و صادق بود.
یک حرف بسیارعالی در این باره؟
به صدق کوش که خورشید زاید از نفس ات/ که از دروغ، سیه‌روی گشت صبح نخست.
باید بیشتر دوستش داشت؟
راستی را.
اصالت انسان به چیست؟
درستی و راستی و شناختن حد خود.
فرزند زمان خود بودن؟
ما دیگر فرزند زمانه نیستیم. خیلی قدیمی هستیم.
توصیه همیشگی به دانشجویان غیر از موارد درسی؟
یکی از دوستان به من گفت هرچیزی می‌نویسی اول خودت بفهم، بعد انتظار داشته باش دیگران بفهمند.
از بایدهای نوشتن؟
چیزی را بنویسید و بگویید که خودتان می‌فهمید و به این هم قانع و راضی نشوید.
شاگردی که از استاد پیش افتاده باشد؟
شاگرد باید پله‌هایی را طی کند که استادش نرفته، متاسفانه الآن چنین چیزی نیست.
یک استاد مثال زدنی؟
مرحوم فروزانفر که استاد احمد مهدوی دامغانی درباره ایشان دارد: هنوز دانشگاه تهران بر سر چون اویی سایه نیفکنده.
نظر شما درباره فروزانفر؟
از آنهایی است که نمی‌شود به او رسید.
و استاد همایی؟
از مردان بسیار متدین، مرد عظیمی بود تا مطمئن نبود پاسخ نمی‌داد هرچه نگاشته سطر به سطر هنوز قابل استفاده است. درباره شخصیت معنوی حافظ در رادیو ایران سال41 صحبت می‌کردم که ایشان هم بودند.
مهم‌ترین پرسش این روزهایتان؟
نوشتن مقدمه برای گزیده مثنوی.
تجربه ناامیدشدن؟
بله بوده، اما امروز نومید نیستم.
بیشترین انگیزه را به شما داد؟
معلم‌هایی که الآن کسی درحد سایه‌شان هم نیست.
قلب‌تان را گرم می‌کند؟
وقتی کتاب و مطلب خوب می‌خوانم.
آن آتشی که هرگز نمی‌میرد در روح شما از چه جنسی است؟
عشق به این که آینده بهتر از گذشته است.
آینده ای که کاش...؟
بعد از این زندگی‌ها بهتر و آرام‌تر و مردم ملایم‌تر و فهمیده‌تر خواهند شد. این مرا سرپا نگه می‌دارد.
شیرین‌ترین مبحث ادبیات؟
تصوف. نه پشمینه پوشی، بلکه آنچه معنای تصوف و حقیقت شریعت است.
خبری که دوست دارید بشنوید؟
این که: کرونا رفت! آخه نامرئی و بی‌رحم است.
شما و کرونا؟
بس که دست‌مان را شستیم، لاغر شده یک‌ماهه بیشتر از همه عمر دست شستیم.
آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها.
آدم نباید چیزی را ساده بگیرد.
مشکل را حل می‌کند؟
به حرف اهل علم گوش کردن کارها را ساده می‌کند.
برای دوستی صمیمانه با شما؟
قدیم می‌گفتیم تشریف بیاورید منزل خدمت باشیم. الان می‌گوییم نیایید کرونا هست. باید کمی صبر کنیم.
صمیمیت منوط به چیست؟
صداقت، راست گفتن، صاف بودن، درست گفتن و درست شنفتن.
نزدیک‌ترین دوست؟
دوستان خیلی زیادی دارم. یکی دکتر قاسم انصاری.
ویژگی ایشان؟
صداقت و تواضع.
ویژگی شما از چشم دوستان؟
به چیزی که درست نیست می‌گویند مولوی شناس بزرگ درحالی که من مولوی دوست هستم. بعضا یادآوری می‌کنم نگویند.
مهم‌ترین کارناکرده؟
کار مثنوی که چندبار چاپ شده اصلاحاتی لازم دارد.
آرزوی هم اینک؟
خداوند سالم و سرپا مرا از دنیا ببره به بیماری نیندازه.
ذخیره آن دنیا؟
خدمت به مردم راست گفتن مال مردم را نخوردن و حق مردم را به گردن نداشتن.
راه رستگاری؟
همین‌هاست.
مهم‌ترین روز زندگی؟
جوابش سخته.
از نان شب برای شما واجب‌تر است؟
نمی‌توانم جواب بدهم.
به زندگی بزرگان اهمیت و معنا داده؟
باید دید چه دارند که مردم معمولی ندارند.
مثلا؟
مرحوم زرین‌کوب، مردی به آن عظمت درحالی که برخی خود را علامه دهر می‌دانند و هر را از بر تشخیص نمی‌دهند.
وصف‌شان؟
عندلیب فصاحت [شعر حافظ] را «فروشَد» دانسته یا دیباچه مثنوی را «مادرید» شهر اسپانیا! نی...پرده‌هایش پرده‌های ما درید.
برای شما مهم است؟
برای من صداقت مهم است.
 الهام‌بخش‌تان؟
معلم‌ها. مثلا استاد منوچهر مرتضوی به من می‌گفت اول دفتر ششم مثنوی را بخوان و من به نتیجه رسیدم.
هستی به چه بهایی می‌ارزد؟
آدم به چیزهای معقولی که باید، دسترسی پیداکند زمینه‌سازی کند تا برسد به پله بعد و بهتر از این نمی‌شود.
جاودانگی حافظ و... به کوشش است یا؟
خدا یک چیزی به او داده او هم متوجه بوده.
بیتی از حافظ برای یک عمر؟
چو بشنوی سخن اهل دل مگو که خطاست...
 اگر می‌شد کدام دوره تاریخ می‌زیستید؟
خدا می‌داند صلاح چیست و بدون مشورت با ما تعیین کرده ما نبودیم و ناگزیر آمدیم و ناگزیر باید برویم.
نی مولوی چیست؟
نی مولوی همان مثنوی است.
شعری که حرف دل شماست؟
از شمس: قدحی دارم در کف/ همه تا روز قیامت نه بنوشم نه بریزم. عظیم‌تر از این نمی‌شود گفت!
راهکاری برای زایایی و تقویت زبان فارسی؟
هرچه می‌خوانید اول بفهمید. یکی بتواند تاریخ بیهقی را بفهمد. در ترکیه هنوز گلستان می‌خوانند.
کارنکرده در ادب فارسی؟
در کتابخانه‌ها نسخه‌های فراوانی هست که... در هند میراث فارسی در حال از بین رفتن است، امکانات نگهداری ندارند.
چرا دیگر قله‌هایی مانند فردوسی برنیامد در این دوره و این امکانات؟
آخه سلطان محمودش هم نیامد.
این گفت وگو تا اینجا؟
خوبه ولی بعضی سوال‌ها را می‌پرسین که جواب دادن ممکن نیست.
یادی از عشق و عشق؟
این از مرحوم زرین‌کوب است: مولوی کل 68سال زندگی‌اش می خواست بگوید انسان باید عشق بورزد تا به معرفت دست پیداکند‌
اگر عشق نبود ادبیاتی هم بود؟
والا یک انگیزه و بهانه دیگری پیدا می‌کردند!
اگر بانوان فرهیخته و الهام‌بخش نبودند شعری سروده می‌شد؟
نه! به مسوولیت خودم می‌گویم حس می‌کنم نه!
از چه خوشتان نمی‌آید؟
باید پیش بیاید تا قضاوت کنم همه چیز نسبی است.
مهم‌ترین توفیق زندگی؟
پدر و مادر خوب، معلم‌های خوب، همسر خوب و فرزندان خوبی دارم. اینها عنایات خداست. خداوند (به قول دکتر منوچهر امیری) به من «توفیق سبحانی» داده. شکرخدا!
توصیه به دانش پژوهان؟
نخست هدف درستی انتخاب کنند، بعد برای رسیدن به آن، جان را هم فدا کنند.
بهترین جا برای زندگی؟
بهشت آنجاست کآزاری نباشد. دشوار است پیداکردنش، چون کرونا دارد پاکسازی می‌کند.
ارزشمندترین انسان امروز؟
مسوولانه و صحیح حرف بزند. به حقش قانع باشد. سعی کند خدمتی کند به همنوعش.
معیار انتخاب همسر؟
ایشان شیر مادرش را خورده بر سفره پدرش نشسته. نیم قرن است باهم زندگی می‌کنیم.
مهم‌ترین کتاب‌تان؟
ترجمه  شرح مثنوی عبدالباقی گولپینارلی که مدت‌ها کتاب درسی بود، مثل ترجمه مکتب اشاری در تفسیر صوفیانه.
باید از یاد نبریم؟
معلم‌های خوب را نباید فراموش کنیم.
 بی او به جایی نمی‌رسیم؟
معلم خوب و متون مهم را به زبان امروز درآورد.
یک معلم نمونه؟
محمدجعفر محجوب خدایاری. یک‌سال شاگردش بودم به اندازه ده سال به من کلید داد.
معلمی از نظر شما؟
شغل انبیاست، یعنی چشمم به حقوقش نباشد به فرزندانش باشد.
نباید ازش غفلت کرد؟
گفتنش ساده و عملش مشکل؛ از درستی و راستی.
از بایدهای نوشتن؟
این که می‌نویسم آیا فایده برای دنیا و آخرت دارد؟ اگر ندارد ننویسم یا چکارکنم داشته باشد.
آرزوی مهم شما؟
موفقیت جوانان این مملکت.
جوانان نسل شما؟
اگر به رحمت خدا نرفته‌اند در راس کار حساسی‌اند. این جوانان که می‌بینم راهی که می‌روند عاقبتش ترکستان است.
راه عاقبت بخیری؟
خدا و قرآن به ما گفته.
دعای شما در این رمضان کریم؟
خدایا اجعل عواقب امورنا خیرا.
روزه؟
دهان بستن نیست، مغز و دل باید روزه بگیرد. حرف و فکر کج و کوله هم روزه را باطل
می‌کند.
یک نکته ناب به یادگار از شما؟
بیتی از حافظ: به صدق کوش که خورشید زاید از نفس‌ات...