اوایل اسفند سال 98 است. مردم در شوک ابتدایی ورود ویروس کرونا به کشور به سر می‌برند و میلیون‌ها ایرانی دلواپس و نگران از شیوع گسترده یک ویروس ناشناخته‌اند. هفته پیش از آن، قیمت یک ماسک معمولی سه‌لایه در داروخانه‌ها بین 400 تا 500 تومان است. اما یکباره ماسک‌ نایاب می‌شود و عرضه در بازار سیاه کاذب صورت می‌گیرد. به این مفهوم که ماسک‌ها از چرخه توزیع داروخانه‌ها بیرون می‌آیند و این نظام توزیع به سوپرمارکت‌ها،‌ بقالی‌ها و البته دستفروش‌ها سپرده می‌شود. طبعا دلیل این کار نه سهولت به دسترسی شهروندان بلکه سود بالای نهفته در آن است؛ چرا که قیمت ماسک با جهشی ده برابری به 5000 تومان می‌رسد. در همین روزهاست که خبر احتکار و کشف انبارهای دپوی ماسک یک روز در میان در رسانه‌ها منتشر می‌شود. حتی اطلاعیه عجیب وزارت بهداشت مبنی بر عرضه رایگان ماسک تاثیری در التهاب بازار این کالا ایجاد نمی‌کند،‌ ماسک نیست و اگر هم پیدا شود گران است؛ فرمولی آشنا برای هر کالایی که متقاضی زیادی یافته‌است. سوم اسفند اما سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در اطلاعیه‌ای تاکید می‌کند «حداکثر نرخ فروش به مصرف‌کننده نهایی هر عدد ماسک سه لایه ۴۱۰ تومان است و همه داروخانه‌ها و مراکز عرضه مکلف به رعایت سقف قیمت تعیین شده در فروش انواع ماسک سه لایه هستند.» این اطلاعیه اولین و آخرین جایی است که قیمت ماسک در آن 410 تومان عنوان شده‌است و پس از آن روز کسی به یادش نمانده که شاید ماسک را با این قیمت تهیه کرده باشد.
این در حالی است که قطعا میزان تولید ماسک در اسفند سال گذشته با وضعیت کنونی تفاوت‌های آشکاری دارد. در آن روزها میزان تولید روزانه ماسک کمی بیش از یک میلیون در روز بود و قیمت عنوان شده معطوف به این تعداد تعیین شده، اما حالا رئیس سازمان غذا و دارو می‌گوید روزانه حدود شش تا هفت میلیون عدد ماسک در کشور تولید می‌شود. با این حساب انتظار قیمت کمتر ماسک از سوی شهروندان تصور بیهوده‌ای نیست. در این خصوص هم ستاد اجرایی فرمان حضرت امام‌(ره) و البته سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت گفت‌وگو با جام‌جم را به روزهای آینده موکول کردند.
 بالاخره قیمت ماسک چقدر است؟
چهار سال از شیوع ویروس نگذشته‌است، ‌تنها چهار ماه از این روند عجیب را طی کردیم اما تعدد قیمت ماسک بی‌اغراق به همان چهار سال می‌زند. بی‌توجه به آنچه در بازار عرضه می‌شود از سوی وزارت بهداشت و درمان قیمت‌هایی برای فروش ماسک اعلام شده‌است.  طبق اعلام وزارت بهداشت سقف قیمت ماسک‌های نیمه‌صنعتی ۱۶۰۰تومان تعیین‌شده و همچنین قیمت ماسک سه‌لایه کشدار و بنددار هم به‌ترتیب ۹۶۰ و ۱۱۰۰تومان مشخص شده‌است. این‌که همین قیمت‌های اعلام‌شده هم تناسبی با بازار ندارد به کنار، حوزه مصرف ماسک هم یکی از معیارهای قیمت تعیین‌شده‌است. به این مفهوم که برخی از ماسک‌ها فقط برای مراکز درمانی تولید می‌شود و از این رو قیمت کمتری نسبت به ماسک‌های عرضه‌شده در بازار دارد. طبق اعلام وزارت بهداشت قیمت مصوب ماسک‌های صنعتی در کارخانه ۷۰۰تومان است که البته این نوع ماسک فقط در مراکز درمانی توزیع می‌شود.  ماسک‌هایی که وزارت بهداشت و درمان آن را 960تومان اعلام کرده‌است حالا در بهترین حالت 2000 تومان به فروش می‌رسد.  
قیمت ماسک‌ در ایستگاه‌های مترو هم کم از دیگر مکان‌ها ندارد،‌ چراکه در آستانه اجباری‌شدن استفاده از ماسک در مترو بحثی میان مدیران شهری وجود داشت مبنی بر عرضه ارزان ماسک در ایستگاه‌های مترو؛ اما حالا  در برخی ایستگاه‌ها بسته‌های پنج‌تایی ماسک سه‌لایه پزشکی به قیمت ۱۰هزار تومان و بسته‌های ۵۰تایی به قیمت ۱۰۰هزار تومان عرضه می‌شود. سوال بدیهی و البته ازلی و ابدی همین است که در یک بازه کوتاه چهار ماهه چرا هنوز نتوانستیم برای عرضه ماسک به شهروندان به یک نرخ ثابت برسیم؟    
 هزینه یک‌ماه برای خرید ماسک
شاید تفاوت قیمت ماسک‌ها برای برخی محلی از اعراب نداشته باشد چراکه احتمالا برای آن طبقه اجتماعی خرید کالایی با قیمت 700تومان یا 2000تومان تغییری در سبد اقتصادی آنها ایجاد نمی‌کند اما بدون شک این طبقه حالا جزو اقلیت جامعه ایرانی است و تفاوت 1300تومان قیمت ماسک می‌تواند برای یک‌خانواده معمولی چهارنفره تغییر بسیاری باشد.
بسیاری معتقدند اثرگذاری ماسک‌های سه‌لایه تنها چند ساعت است اما به اعتبار گفته‌های مسؤولان وزارت بهداشت‌ودرمان ماسک‌های سه‌لایه معمولی قابلیت استفاده یک‌روزه هم دارند. اگر همین نکته را ملاک بگیریم یک خانواده چهارنفره در یک روز باید از چهار ماسک استفاده کند و هر ماسک را به کمترین قیمت موجود باید 2000تومان بخرد. یعنی هر روز 8000تومان و در ماه 240هزار تومان هزینه اضافی برای خرید تنها ماسک یک خانواده چهارنفره صرف می‌شود. این جدای از لوازم حفاظتی دیگر ازجمله مایع ضدعفونی‌کننده و ژل دست و دستکش‌های یک‌بارمصرف است.  
 بدون ماسک کاری از پیش نمی‌رود
از امروز ماسک در اماکن عمومی اجباری شده‌است،‌ این صورت مساله است چراکه دیروز حسن روحانی جزئیات بیشتری از این اجباری‌شدن عنوان کرد تا جدیت این تصمیم را پیش چشم شهروندان بیاورد. یکی از این جزئیات عدم ارائه خدمات به افرادی است که ماسک نزده‌اند. او گفت: «ادارات دولتی اگر می‌خواهند خدمات ارائه دهند، مردم باید از ماسک استفاده کنند و اگر کسی از ماسک استفاده نکرد خدمت ارائه ندهند. این قانون باید ابلاغ شود.»‌ در بخش دیگری از حرف‌های او، برای تخطی از این قانون هم جریمه‌هایی تعیین شده‌است ،به‌عنوان‌مثال آن‌طور که حسن روحانی گفته اگر کارمندی در سر کار ماسک نزد، باید برای او غیبت زد و او را بازگرداند. در راستای اجرای این طرح او اشاره‌هایی هم به استفاده از نیروی انتظامی دارد،‌ به‌ویژه وقتی او از رعایت پروتکل‌های بهداشتی در ناوگان حمل‌ونقل عمومی حرف می‌زند. حسن روحانی در این رابطه گفته‌است: «در حمل‌ونقل عمومی مانند مترو و اتوبوس آقای وزیر کشور تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند و هرکجا که نیاز بود از نیروی انتظامی و بسیج استفاده می‌کنند.» 


کرونا شتاب گرفته‌است
نشست خبری سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت و درمان هم روز گذشته شامل تعداد روزانه مبتلایان و آمار تازه قربانیان ویروس کرونا بود. آن‌طور که او در این نشست عنوان کرد در روز گذشته 148 نفر جانشان را به واسطه ابتلا به این ویروس از دست دادند و 2449 مبتلای تازه شناسایی شده‌است. علاوه‌بر توصیه‌های بهداشتی معمول و تاکید بر لزوم رعایت بهداشت فردی و اجتماعی، لزوم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، شست‌وشوی مکرر دست‌ها به ویژه استفاده از ماسک هنگام خروج از منزل و حضور در تجمعات، سیما لاری اعلام کرد استان‌های خوزستان، آذربایجان‌ غربی و شرقی، کردستان، کرمانشاه، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و ایلام در وضعیت قرمز قرار دارند و در کنار آن استان‌های تهران، فارس، اصفهان، مازندران، همدان، زنجان، سیستان و بلوچستان، البرز و لرستان در وضعیت هشدار هستند.  نکته تازه گفته‌های سخنگوی وزارت بهداشت و درمان اما اشاره به جهش عجیب ویروس کرونا داشت. آن‌طور که سیما لاری گفته‌است روزانه ۱۶۰ هزار نفر در دنیا به کووید- ۱۹ مبتلا می‌شوند که در حقیقت ۶۰ درصد کل مبتلایان در یک ماه اخیر هستند و این نشان می‌دهد ابتلا به کووید-۱۹ روندی افزایشی در کل دنیا دارد. بنابراین نقش مردم در مهار و کنترل این بیماری بسیار مهم است.