امام جواد (ع) دارای چه خصوصیاتی بودند و ابعاد شخصیتی ایشان چه بود؟
 امام نهم شیعیان فرزند حضرت علی‌ابن موسی‌الرضا‌(ع) 25 سال در این دنیا زندگی كردند و 17 سال نیز امامت نمودند. سن كم ایشان در هنگام شهادت امام‌رضا(ع) سبب شد كه عده‌ای از اصحاب حضرت‌رضا(ع) در امامت ایشان تردید كنند و برخی از آنها عبدا... ابن موسی را به عنوان امام انتخاب كردند و برخی نیز به واقفیه پیوستند. اما بیشتر این اصحاب به‌واسطه تلاش‌های علمی و سخنان پندآموز و روشنگرانه امام جواد (ع) ایشان را به عنوان امام پذیرفتند. ارتباط امام جواد (ع) بیشتر از طریق وكلای‌شان و به شكل نامه‌نگاری انجام می‌شد چون اوضاع آن ایام برای شیعیان و حضرت چندان مناسب نبود و حضرت در فشار سیاسی آن زمان قرار داشتند و از همان سنی كه ایشان به امامت رسیدند شروع به بیدار كردن مردم و تلاش‌های علمی نمودند و مناظراتی با عالمان فرقه‌های اسلامی در مسائل كلامی داشتند. جایگاه شیخین و مسائل فقهی مثل حكم قطع كردن دست دزد و احكام حج از مناظرات معروفی بودند كه امام جواد (ع) انجام دادند.
از زندگانی حضرت به علت دوران سختی كه ایشان در آن روزگار می‌گذراندند، اطلاع چندانی در دسترس نیست و عمر كوتاه ایشان و تقیه‌ای كه داشتند، سبب شده چندان اطلاعاتی از آن دوران به ما نرسد.
 امام جواد (ع) را به بخشندگی و جود می‌شناسیم. برای‌مان از صفت بخشندگی حضرت بگویید.
 این صفت برگرفته از تربیت ویژه حضرت رضا (ع) است. جدا از این‌كه این صفت در خود جوادالائمه هم ذاتی و فطری بوده اما به اعتقاد من سفارش‌هایی كه امام رضا (ع) داشتند، نقش اصلی را در ظهور این صفت در حضرت جواد(ع) داشته است. در روایت آمده است كه به حضرت رضا (ع) اطلاع دادند كه به خاطر كثرت مراجعات به خانه جوادالائمه (ع)، هر زمان كه حضرت می‌خواهند از منزل خارج شوند یا به زمین‌ها و كارهایی كه از امام رضا (ع) در مدینه مانده، سركشی كنند، به علت بالا بودن حجم مردمی كه برای عرض حاجت می‌آیند، تردد برای ایشان سخت شده و به همین علت حضرت را از در پشتی از منزل خارج می‌كنند تا در هنگام رفت و آمد با مردم ملاقاتی نداشته باشند. حضرت رضا (ع) بلافاصله نامه‌ای می‌نویسند و به فرزندشان می‌فرمایند كه مبادا به خاطر این‌كه با مردم رودررو نشوی، مسیرت را عوض كنی! همیشه درهم و دینار به همراه خود داشته باش و هیچ‌كس را دست خالی برنگردان و اگر كسی از اقوام كمكی خواست یا درخواست مبلغی برای قرض كرد، از او دریغ مكن. به همین خاطر سیره زندگی امام جواد(ع) این‌گونه شد كه همیشه در حال دستگیری مردم باشد و این لقب هم بر حضرت ماندگار شد.
 آنچه از سیره حضرت امروز برای ما قابل استفاده است، بی‌شمار است. تعدادی از این نكات كاربردی را جهت بهره بردن انسان امروز بفرمایید.
 ما آن‌چنان كه باید و شاید از سیره اهل بیت و رفتار و روحیات و منطق حاكم بر اخلاق اهل بیت پیروی نكرده‌ایم. ضرورت این مباحث باید به این سمت برود كه زندگی ما به زندگی این بزرگواران شباهت پیدا كند چرا كه اصل و اساس آمدن و پیام زندگی ایشان ساختن تك‌تك لحظات زندگی ماست. با توجه به این‌كه این بحث، بحث بسیار گسترده‌ای است، به‌عنوان یكی از مواردی كه حضرت بر آن توضیح دارند، اشاره می‌كنم به روایتی از امام جواد (ع) كه ایشان می‌فرمایند: «الشریف كل الشریف من شرفه علمه» یعنی با شرافت‌ترین انسان‌ها كسی است كه شرف او به‌واسطه علمش حاصل شده باشد.
چقدر امام جواد (ع) توصیه موكد دارند به یادگیری علم! چرا كه از جنود عقل است و نوع نگاه و زندگی انسان را متحول می‌كند. در دوره‌ای كه جاهلیت مدرن شكل گرفته است و همه مردم دنیا را به‌واسطه رسانه‌ها و ترویج سبك زندگی‌های عجیب، به دنبال خود می‌كشاند، بایست از این مكتب و از این نمایندگان و اولیاء خدا علم بیاموزیم و تعریف زندگی و حقیقت علم را تغییر دهیم تا بتوانیم روشنگر باشیم و راه زندگانی خود را كشف كنیم.
 هرسال در این ایام، شیعیان در حرم اهل بیت (ع) مقیم بودند اما امسال از زیارت آنها محروم‌ هستند. البته كه گفته‌اند: بعد منزل نبود در سفر روحانی. امسال كه زیارت آن بارگاه‌های شریف و نورانی محرومیم در این ایام چه كنیم؟
این مصرعی كه شما خواندید ریشه در روایتی زیبا و عجیب دارد. ما در مباحث معرفتی زیارت اهل بیت(ع)، زیارتی چون جامعه كبیره داریم. این زیارت‌شان و شخصیت امام را در جایگاه امام تبیین و توصیف می‌كند. اما این روایت شخصیت امام را در منظر ماموم بیان می‌كند. امام رضا (ع) می‌فرمایند: « الإِمامُ الأَنیسُ الرَّفیقُ، وَالوالِدُ الشَّفیقُ، وَالأَخُ الشَّقیقُ، وَالاُمُّ البَرَّةُ بِالوَلَدِ الصَّغیرِ » یعنی امام، همدم و رفیق است و همچون پدری مهربان و برادری همسان است و مانند مادری نیكوكار نسبت به فرزند كوچكش است.
اگر ما طبق این فرمایش امام، ایشان را انیس و رفیق خود بدانیم، یعنی هیچ دوری‌ای وجود ندارد. زیارت البته خود موضوعیت دارد اما تنها راه ارتباطی ما و اهل بیت زیارت نیست كه حالا كه این باب بسته شده بگوییم چه كار كنیم؟! لازم نیست كار خاصی انجام بدهیم بلكه باید خلوت انسی با حضرت انیس برپا كنیم و بدانیم كه امام همیشه با ماست و هرلحظه می‌شود با ایشان ارتباط برقرار كرد. مهم‌ترین توصیه من این است كه باب رفاقت و گفت‌وگو را با امام علیه‌السلام باز كنیم و از بابی كه حضرات در انس و الفت بر ما باز كرده‌اند، بهره ببریم و قدردان باشیم.