دیروز اتفاقی عجیب در دل طبیعت کشور رخ داد، اتفاقی که می‌تواند از حضور ‌ پلنگی نادر در زیستگاه‌های شمال استان کرمان حکایت داشته باشد. پلنگی که برخلاف همنو‌عان‌شان ‌سیاه است و همین مساله باعث هیبت بیشتر این پلنگ می‌شود. البته آن‌طور که کارشناسان محیط‌زیست می‌گویند، این پلنگ گونه‌ای جدید نیست، بلکه همان پلنگ ایرانی است که به دلیل جهش ژنتیک به این رنگ درآمده، اما آنچه مشاهده پلنگ سیاه را در شمال استان کرمان حائز اهمیت می‌کند، این است که چنین نمونه‌ای از پلنگ برای اولین بار در منطقه خاورمیانه مشاهده شده و  رویت چنین پلنگی در سراسر دنیا بسیار نادر است.
خبر رؤیت نخستین پلنگ سیاه در منطقه خاورمیانه را روز گذشته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان اعلام کرد. مرجان شاکری این‌طور گفت که یکی از همیاران محیط‌زیست در شمال استان کرمان این پلنگ را از فاصله دور مشاهده کرده و توانسته است با تلفن همراه خود تصاویر این حیوان را ثبت کند. او توضیح داد این تصاویر برای کارشناسان خبره حیات وحش ارسال شده است و آنها نیز با بررسی رفتارشناسی و شواهد و قرائن، وجود پلنگ سیاه را تایید کرده‌اند. به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان، بعد از آن نیز تیم‌های بررسی میدانی این اداره کل در منطقه حضور پیدا کرده‌اند و اصالت محل تصویربرداری نیز تایید شده است.
با این حال، تصاویر منتشرشده از پلنگ سیاه مشاهده‌شده بسیار ناواضح است. نکته‌ای که البته شاکری نیز به آن اذعان داشت و گفت:هر چند این تصاویر به وسیله‌ دوربین غیرحرفه‌ای و از فاصله‌ نسبتا دور ثبت شده، اما بازهم این تصاویر برای ما بسیار مهم و هیجان‌انگیز است، زیرا این نخستین بار است که تصاویر پلنگ سیاه در خاورمیانه مشاهده و ضبط شده است.
ژن‌های خاص
اما سوال اساسی در این باره این که چگونه رنگ یک پلنگ که در حالت عادی روشن است، به سیاه یا بعضا به سفید تبدیل می‌شود؟ هوشنگ ضیایی، استاد دانشگاه و کارشناس حیات وحش در پاسخ به این سوال به جام‌جم می‌گوید، سیاه یا سفید شدن رنگ یک پلنگ بر اثر جهش‌های ژنتیکی رخ می‌دهد، به این صورت که اگر جهش آلبینیسم اتفاق بیفتد، رنگدانه‌های پوست پلنگ از بین می‌رود و حیوان سفید می‌شود و اگر جهش ملانیسم رخ‌دهد، رنگدانه سیاه جایگزین همه رنگدانه‌های دیگر پوست می‌شود و پلنگ به رنگ سیاه در می‌آید.
او البته تاکید دارد در طبقه‌بندی جانوران پلنگ‌زال یا سفید و همچنین پلنگ سیاه گونه جداگانه‌ای محسوب نمی‌شود، بلکه همان پلنگ معمولی است که به دلیل ژن‌های خاص خود به این رنگ در آمده. ضیایی همچنین توضیح می‌دهد، پلنگ زال پیش از این در ایران مشاهده شده، اما تا کنون هیچ پلنگ سیاهی نه در ایران و نه در دیگر کشورهای خاورمیانه دیده نشده است.
آن‌طور که ضیایی می‌گوید، اصولا جهش ژنتیک در پلنگ نسبت به دیگر جانوران کمتر رخ‌می‌دهد و بیشتر هم وقوع این اتفاق در آسیای جنوب شرقی و مناطق گرم و مرطوب مشاهده، البته به گفته او، در قاره آفریقا نیز یک نمونه پلنگ سیاه رویت شده است.
این کارشناس حیات وحش تاکید دارد با توجه به نادر بودن مشاهده پلنگ سیاه در سراسر جهان، سازمان حفاظت حتما باید مطالعات و تحقیقات میدانی کاملی را روی پلنگی که در شمال استان کرمان مشاهده شده، انجام دهد. یعنی کارشناسان این سازمان نخست باید بررسی کنند آیا تعداد زیادی از پلنگ در آن زیستگاه حضور دارد یا فقط همین یک نمونه بوده و بعد هم تحقیق کنند این پلنگ چند ساله است و در چه مسیرهایی رفت‌وآمد می‌کند. ضیایی معتقد است سازمان حفاظت محیط‌زیست باید همه این موارد را بررسی کند و بعد درباره نحوه نگهداری از این پلنگ سیاه نادر تصمیمی صحیح بگیرد.