استادی متهم به خالتورنوازی!

14 مرداد سالروز تولد اسدا... ملک، آهنگساز و نوازنده است

استادی متهم به خالتورنوازی!



در میان مشاهیر ویولن نوازی رادیو و برنامه گل‌ها، اسدا... ملک (1380-1320) از همه جوان‌تر بود. او از آخرین شاگردان ویولن استاد ابوالحسن صبا بود که در واپسین سال‌های حیات استاد از او مشق نوازندگی گرفت. بر این اساس از نخستین نسل شاگردان ویولن صبا بین ۲۰ تا ۳۰ سال کوچک تر بود. در دهه نخست پس از پیروزی انقلاب، ملک همچون بسیاری از نوازندگان رادیو از فعالیت رسمی بازماند و به خلوت خزید. اما از آغاز دهه ۷۰ کار را از سر گرفت و با تلاشی جانانه ویولن نوازی ایرانی را به صحنه‌های رسمی کشاند. حتی با صدا و سیما هم همکاری کرد و امتیاز پخش چندین اثرش را به انتشارات سروش سپرد.در این سال ها او با گرد آوردن گروهی از هنرمندان قدیم و جدید و همکاری با چند خواننده نوپا - و اغلب ناکارآمد - به خلق آثاری پرداخت که بسیاری از آنها به‌ویژه آثار بی‌کلام، نشانه تداوم توانایی‌های اوست.
جدا از نوازندگی، ملک از معدود ویولن نوازانی بود که همواره بخشی از نیرویش را صرف تدریس و پرورش شاگرد می‌کرد. در سال‌هایی که دیگر استادان ویولن ایرانی یا منزوی بودند یا در خلوت به ضبط و انتشار آثار شخصی خود می‌پرداختند و به‌ندرت یک یا دو نفر را به شاگردی می پذیرفتند، ملک تا پایان عمر در کلاس آموزش می نشست و با حوصله تمام به جوانان علاقه‌مند سرمشق می‌داد. خیل عظیم هنرجویانی که در سه دهه اخیر از او یا از شاگردانش نواختن ویولن را آموخته‌اند، گواه این نکته است. با ظهور موج نو در موسیقی و کم شدن استفاده از سازها به خصوص ساز ویولن، اسدا... ملک بیش از دیگران از تیغ این رویکرد پرتعصب زخم خورد و بیشتر از همه به خالتورنوازی متهم شد. علت شاید آن بود که او پس از پرویز یاحقی بیشترین محبوبیت را نزد مخاطب عام داشت. همچنین بسیاری از نوازندگان سطح پایین و به اصطلاح کوچه بازاری برای جذب مخاطب بیشتر سعی در تقلید سطحی و ناپرورده از شیوه نوازندگی ملک داشته اند، اما هرگز از یاد اهالی موسیقی نخواهد رفت که استاد احمد عبادی، یعنی تنها نوازنده رادیو، بیشترین تکنوازی هایش را در کنار ویولن اسدا... ملک اجرا کرد. حتی محمدرضا لطفی که خود از پیشگامان احیای سنت گرایی در موسیقی ایران بوده و هیچ گاه روی خوشی به ویولن ایرانی نشان نداده است، در بروشور چند نمونه از آثارش، هنگام صحبت از سرآمدان بداهه نوازی از اسدا... ملک هم یاد کرده است.