سفر ظریف به کویت و دیدار با امیر جدید این کشور باعث شد نگاهی داشته باشیم به روابط ایران و کویت در دهه‌های گذشته
ایران - کویت در فصل جدید
هفته گذشته پس از درگذشت شیخ صباح‌الاحمد جابر‌الصباح، امیر فقید كویت، كابینه این كشور شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح ۸۳ ساله را كه ۱۴ سال ولیعهد این كشور بود، به عنوان امیر جدید معرفی كرد.كشور كویت در دوره امیر قبلی، تلاش کرد در مسائل منطقه‌ای مواضع بی‌طرفانه‌ای داشته باشد و نقش میانجی‌گرانه‌ای برای حل و فصل بحران‌های مختلف ایفا كند كه مصداق آن، تلاش برای حل اختلافات میان قطر و عربستان بود. تحلیلگران معتقدند در دوره جدید نیز همان روند قبلی از سوی دولت كویت دنبال شود.جمهوری اسلامی ایران نیز در سال‌های گذشته روابط خوبی با كویت داشته و با وجود تلاش‌های عربستان برای ایجاد تنش میان كشورهای عربی و ایران، این‌گونه تلاش‌ها تاثیر چندانی بر روابط تهران و كویت نداشته است. اكنون نیز كه امیر كویت بر مسند قدرت نشسته، ایران به دنبال ادامه روابط حسنه با این كشور است و در همین چارچوب، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه كشورمان دیروز در سفر به كویت، با امیر جدید و وزیر خارجه این كشور دیدار و گفتوگو كرد. ظریف كه به نمایندگی از رئیس‌جمهور اسلامی ایران و به منظور ابراز همدردی با دولت و مردم كویت، به مناسبت درگذشت امیر فقید شیخ صباح‌الاحمد جابر‌الصباح به كویت سفر كرده بود، با شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح، امیر جدید و همچنین احمدناصر المحمد الصباح، وزیر خارجه این كشور دیدار و ضمن ابلاغ مراتب تسلیت و همدردی جمهوری اسلامی ایران، انتخاب امیر جدید كویت را تبریك گفت و حمایت جمهوری اسلامی ایران از این كشور را مورد تاكید قرار داد. جام‌جم امروز ضمن مرور تاریخ روابط دو کشور، چشم‌انداز پیش‌رو را بررسی کرده است.
دی ۱۳۴۰
سفارتخانه ایران در پایتخت كویت گشایش یافت و با ورود سفیر كویت به تهران در 25شهریور این سال، روابط دیپلماتیك دو كشور رسما آغاز شد.
۹ آذر ۱۳۵۱
با تثبیت حاكمیت مجدد ایران بر جزایر سه‌گانه در خلیج‌فارس، روابط میان ایران و كویت به سردی گرایید و تا آذر 52 این روند ادامه داشت و در همین سال مناسبات دو كشور دوباره به حالت عادی برگشت.
۱۲ مهر ۱۳۵۷
امام خمینی (ره) قصد ورود به خاك كویت را داشت، اما با توجه به حمایت كارگزاران سیاسی این كشور از شاه، مقامات كویتی مانع ورود امام به این كشور شدند.
تیر ۱۳۵۸
چند ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، صباح‌الاحمد الجابر‌الصباح، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه به عنوان اولین مقام عالی‌رتبه منطقه خلیج‌فارس به تهران سفر كرد و با همتای خود در دولت موقت ملاقات كرد.
مهر ۱۳۵۹
با حمله نظامی عراق علیه ایران، در اولین روزهای آغاز جنگ کویت بی‌طرفی خود را اعلام كرد، اما این موضع رسمی بعدها با حمایت از عراق به فراموشی سپرده شد و كمی بعد دولت كویت در راستای حمایت از عراق، سفیر خود را از تهران فراخواند. اما ماموریت اولین سفیر ایران در كویت تا سال 62 و با اتمام دوره ماموریت سفیر ادامه داشت و از این پس روابط دیپلماتیك دو كشور تا سطح كاردار تنزل پیدا كرد.
مهر ۱۳۶۰
با ادامه فعالیت بنادر كویتی در ارسال محمولات لجستیكی به عراق، تاسیسات نفتی كویت توسط هواپیماهای ایران بمباران شد.
تیر ۱۳۶۱
بعد از شكست‌های عراق از ایران در عملیات نظامی، وزیر خارجه كویت و دیگر وزیران خارجه شورای همكاری خلیج‌فارس حمایت جدی خود را از عراق اعلام و دلیل این نوع موضعگیری را عرب بودن یكی از طرفین درگیر در جنگ اعلام كردند.
شهریور ۱۳۶۷
سفیر كویت به تهران بازگشت و سفارت این كشور باردیگر گشوده شد. در مقابل سفیر ایران در 19مهر 1387 به كویت رفت و پس از چندین سال، سطح روابط ایران و كویت از كاردار به سفیر ارتقا پیدا كرد.
مرداد ۱۳۶۹
بعد از اشغال كویت از سوی عراق، ایران اولین كشور در منطقه بود كه تجاوز عراق را محكوم كرد و خواستار عقب‌نشینی این كشور از خاك كویت شد.
آذر ۱۳۷۶
در پی برگزاری كنفرانس سران اسلامی، امیر كویت برای اولین بار بعد از پیروزی انقلاب به تهران سفر و با مقامات ایرانی برای گسترش روابط دیدار و گفتوگو كرد.
بهمن ۱۳۸۴
محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران ضمن سفر به كویت با مقامات این كشور دیدار و گفتوگو کرد و بر ارتقای مناسبات میان دو كشور تاكید كرد.
پاییز ۱۳۸۹
به لحاظ اقتصادی میزان مبادلات تجاری میان ایران و كویت به 231 میلیون دلار رسید. سهم صادرات ایران به كویت پیش از آن 103 میلیون دلار بود.
خرداد ۱۳۹۴
شیخ صباح‌الاحمد جابر‌الصباح امیر كویت در یك سفر رسمی به ایران با حسن روحانی، دیدار كرد. در این سفر چند موافقتنامه بین دو كشور به امضا رسید كه شامل موافقتنامه حمل و نقل، همكاری‌های گمركی، ورزشی، گردشگری و موافقتنامه امنیتی بود.
دی ۱۳۹۴
درپی حمله به سفارت عربستان در اعتراض به اعدام شهید النمر، كویت سفیر خود را از ایران فراخواند. اما ایران واكنش ملایم‌تری نشان داد و از اقدام متقابل خودداری كرد. این اقدام باعث شد روابط دو كشور دستخوش تلاطم جدی نشود.
تیر ۱۳۹۶
دستگاه قضایی کویت، گروهی موسوم به عبدلی را دستگیر كرد و در جریان رسیدگی به پرونده بازداشت‌شدگان، اتهامی به مقامات سیاسی كشورمان در رابطه با وابستگی متهمان به ایران و حزب‌ا... لبنان وارد شد. این پرونده تا مدتی باعث تیرگی روابط تهران و كویت شد.
۵ مهر ۱۳۹۹
شیخ صباح الخالد الصباح، نخست‌وزیر كویت طی سخنانی در نشست عمومی سازمان ملل متحد خواستار آغاز گفتوگو میان تهران و كشورهای عربی خلیج‌فارس برای رفع تنش و كاهش درگیری‌ها در منطقه شد.
روابط ایران و کویت، توام با احترام متقابل خواهد بود
حسین نوش‌آبادی / سفیر پیشین ایران در عمان
همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه کشورهای منطقه، یک نیاز ضروری و دائمی است. در همین خصوص نیز همواره اعلام کردیم روابط ما در حوزه‌های مختلف اقتصادی، تجاری، فرهنگی، امنیتی و تبادل نظر پیرامون تحولات منطقه در اولویت است، چرا که در سیاست راهبردی جمهوری اسلامی توسعه روابط با همسایگان مان در اولویت قرار دارد و بر این اساس سعی می‌کنیم با همسایگان خود چه در خلیج‌فارس و چه سایر کشورها روابط خود را گسترش دهیم. همواره بر تامین امنیت دسته‌جمعی تاکید داشته‌ایم و باید در همین خصوص از هر بهانه‌ای برای ایجاد روابط دوجانبه استفاده کنیم که در این میان همکاری ایران و کویت می‌تواند در ابعاد مختلف توسعه یابد.
کویت، کشوری است که برخلاف برخی کشورهای حوزه خلیج‌فارس که با عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهیونیستی خیانت کردند، توانسته خود را در مرز اعتدال نگه دارد و روابطش با ایران و دیگر کشورها را حفظ کند.سفر دیروز وزیر خارجه کشورمان به کویت نیز در جهت توسعه روابط مثبت و سازنده در ادامه روابط قبلی ایران و در دوران امیر جدید کویت است که این ارتباطات در راستای گسترش همکاری‌های اقتصادی، تجاری و فرهنگی است.
به‌رغم این‌که طی ماه‌های اخیر برخی کشورهای منطقه از جمله عربستان و بحرین با رفتاری خلاف اهداف کشورهای اسلامی اقدام به عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهیونیستی کرده‌اند، اما می‌توانیم رابطه خود را با کویت گسترش داده و از حسن روابط‌مان برای ایجاد روابط در زمینه‌های مختلف استفاده کنیم، چراکه این کشور در ایجاد توازن منطقه‌ای نقش مثبت داشته است.
کویت کشوری مستقل بوده و همواره براساس احترام متقابل با ایران رفتار کرده و تلاش می‌کند از تنش‌های منطقه‌ای به دور بوده و فضای منطقه را ملتهب نکند.
جمهوری اسلامی همواره خواستار روابط با همه کشورها و به‌ویژه همسایگان خود و حاشیه خلیج‌فارس بوده و خواهد بود، اما متاسفانه روابط برخی از این کشورها با ایران با الگوگیری و تحت تاثیر قرار گرفتن آمریکا و غرب مقداری تیره شده است. آنها دنبال منافع نامشروع خودشان هستند و برخی از این دولت‌ها که با مردم خود رابطه درستی ندارند برای حفظ جایگاه خود به آمریکا و رژیم‌صهیونیستی پناه می‌برند.
همکاری‌های 2 کشور در حوزه مسائل نفتی و گردشگری
قاسم محبعلی / مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه
امیر سابق کویت، سیاست نسبتا معتدلی را در منطقه دنبال کرده و در این زمینه تلاش می‌کرد از تندروی برخی کشورهای دیگر خلیج‌فارس در قبال جمهوری اسلامی ایران جلوگیری کند و در کنار آن نیز روابط متوازنی با همسایگان خود داشته باشد.
کویت پس از اشغال این کشور از سوی عراق متوجه شد تهدید موجود عراق است به همین دلیل تلاش کرد روابط خود را با ایران بهبود ببخشد. این سیاست ثابت و جا افتاده در کویت بوده که با امیر جدید کویت نیز ادامه خواهد داشت.
کویت در حدفاصل کشورهای دیگری از جمله عربستان، امارات و بحرین تلاش می‌کند در حفظ، توسعه و گسترش روابط با ایران گام بردارد. از این نظر این کشور می‌تواند نقش مهمی در ایجاد ارتباط با ایران و کشورهای عرب خلیج‌فارس داشته باشد. کویت از همسایگان ایران است و به همین دلیل باید روابط همه‌جانبه‌ای در حوزه‌های متعدد اقتصادی، سیاسی،فرهنگی و... داشته باشیم.
همچنین در همین رابطه امیدواریم روابط گردشگری میان دو کشور نیز بعد از کرونا بهبود یابد، چرا که این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است.
از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم کویت جزو اعضای اوپک است و به این ترتیب مساله هویت بازار نفت می‌تواند از عوامل مهم تشکیل‌دهنده در ارتباط بیشتر دو کشور باشد.
سفارتخانه ایران در پایتخت كویت گشایش یافت و با ورود سفیر كویت به تهران در 25شهریور این سال، روابط دیپلماتیك دو كشور رسما آغاز شد.
۹ آذر ۱۳۵۱
با تثبیت حاكمیت مجدد ایران بر جزایر سه‌گانه در خلیج‌فارس، روابط میان ایران و كویت به سردی گرایید و تا آذر 52 این روند ادامه داشت و در همین سال مناسبات دو كشور دوباره به حالت عادی برگشت.
۱۲ مهر ۱۳۵۷
امام خمینی (ره) قصد ورود به خاك كویت را داشت، اما با توجه به حمایت كارگزاران سیاسی این كشور از شاه، مقامات كویتی مانع ورود امام به این كشور شدند.
تیر ۱۳۵۸
چند ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، صباح‌الاحمد الجابر‌الصباح، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه به عنوان اولین مقام عالی‌رتبه منطقه خلیج‌فارس به تهران سفر كرد و با همتای خود در دولت موقت ملاقات كرد.
مهر ۱۳۵۹
با حمله نظامی عراق علیه ایران، در اولین روزهای آغاز جنگ کویت بی‌طرفی خود را اعلام كرد، اما این موضع رسمی بعدها با حمایت از عراق به فراموشی سپرده شد و كمی بعد دولت كویت در راستای حمایت از عراق، سفیر خود را از تهران فراخواند. اما ماموریت اولین سفیر ایران در كویت تا سال 62 و با اتمام دوره ماموریت سفیر ادامه داشت و از این پس روابط دیپلماتیك دو كشور تا سطح كاردار تنزل پیدا كرد.
مهر ۱۳۶۰
با ادامه فعالیت بنادر كویتی در ارسال محمولات لجستیكی به عراق، تاسیسات نفتی كویت توسط هواپیماهای ایران بمباران شد.
تیر ۱۳۶۱
بعد از شكست‌های عراق از ایران در عملیات نظامی، وزیر خارجه كویت و دیگر وزیران خارجه شورای همكاری خلیج‌فارس حمایت جدی خود را از عراق اعلام و دلیل این نوع موضعگیری را عرب بودن یكی از طرفین درگیر در جنگ اعلام كردند.
شهریور ۱۳۶۷
سفیر كویت به تهران بازگشت و سفارت این كشور باردیگر گشوده شد. در مقابل سفیر ایران در 19مهر 1387 به كویت رفت و پس از چندین سال، سطح روابط ایران و كویت از كاردار به سفیر ارتقا پیدا كرد.
مرداد ۱۳۶۹
بعد از اشغال كویت از سوی عراق، ایران اولین كشور در منطقه بود كه تجاوز عراق را محكوم كرد و خواستار عقب‌نشینی این كشور از خاك كویت شد.
آذر ۱۳۷۶
در پی برگزاری كنفرانس سران اسلامی، امیر كویت برای اولین بار بعد از پیروزی انقلاب به تهران سفر و با مقامات ایرانی برای گسترش روابط دیدار و گفتوگو كرد.
بهمن ۱۳۸۴
محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران ضمن سفر به كویت با مقامات این كشور دیدار و گفتوگو کرد و بر ارتقای مناسبات میان دو كشور تاكید كرد.
پاییز ۱۳۸۹
به لحاظ اقتصادی میزان مبادلات تجاری میان ایران و كویت به 231 میلیون دلار رسید. سهم صادرات ایران به كویت پیش از آن 103 میلیون دلار بود.
خرداد ۱۳۹۴
شیخ صباح‌الاحمد جابر‌الصباح امیر كویت در یك سفر رسمی به ایران با حسن روحانی، دیدار كرد. در این سفر چند موافقتنامه بین دو كشور به امضا رسید كه شامل موافقتنامه حمل و نقل، همكاری‌های گمركی، ورزشی، گردشگری و موافقتنامه امنیتی بود.
دی ۱۳۹۴
درپی حمله به سفارت عربستان در اعتراض به اعدام شهید النمر، كویت سفیر خود را از ایران فراخواند. اما ایران واكنش ملایم‌تری نشان داد و از اقدام متقابل خودداری كرد. این اقدام باعث شد روابط دو كشور دستخوش تلاطم جدی نشود.
تیر ۱۳۹۶
دستگاه قضایی کویت، گروهی موسوم به عبدلی را دستگیر كرد و در جریان رسیدگی به پرونده بازداشت‌شدگان، اتهامی به مقامات سیاسی كشورمان در رابطه با وابستگی متهمان به ایران و حزب‌ا... لبنان وارد شد. این پرونده تا مدتی باعث تیرگی روابط تهران و كویت شد.
۵ مهر ۱۳۹۹
شیخ صباح الخالد الصباح، نخست‌وزیر كویت طی سخنانی در نشست عمومی سازمان ملل متحد خواستار آغاز گفتوگو میان تهران و كشورهای عربی خلیج‌فارس برای رفع تنش و كاهش درگیری‌ها در منطقه شد.
روابط ایران و کویت، توام با احترام متقابل خواهد بود
حسین نوش‌آبادی / سفیر پیشین ایران در عمان
همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه کشورهای منطقه، یک نیاز ضروری و دائمی است. در همین خصوص نیز همواره اعلام کردیم روابط ما در حوزه‌های مختلف اقتصادی، تجاری، فرهنگی، امنیتی و تبادل نظر پیرامون تحولات منطقه در اولویت است، چرا که در سیاست راهبردی جمهوری اسلامی توسعه روابط با همسایگان مان در اولویت قرار دارد و بر این اساس سعی می‌کنیم با همسایگان خود چه در خلیج‌فارس و چه سایر کشورها روابط خود را گسترش دهیم. همواره بر تامین امنیت دسته‌جمعی تاکید داشته‌ایم و باید در همین خصوص از هر بهانه‌ای برای ایجاد روابط دوجانبه استفاده کنیم که در این میان همکاری ایران و کویت می‌تواند در ابعاد مختلف توسعه یابد.
کویت، کشوری است که برخلاف برخی کشورهای حوزه خلیج‌فارس که با عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهیونیستی خیانت کردند، توانسته خود را در مرز اعتدال نگه دارد و روابطش با ایران و دیگر کشورها را حفظ کند.سفر دیروز وزیر خارجه کشورمان به کویت نیز در جهت توسعه روابط مثبت و سازنده در ادامه روابط قبلی ایران و در دوران امیر جدید کویت است که این ارتباطات در راستای گسترش همکاری‌های اقتصادی، تجاری و فرهنگی است.
به‌رغم این‌که طی ماه‌های اخیر برخی کشورهای منطقه از جمله عربستان و بحرین با رفتاری خلاف اهداف کشورهای اسلامی اقدام به عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهیونیستی کرده‌اند، اما می‌توانیم رابطه خود را با کویت گسترش داده و از حسن روابط‌مان برای ایجاد روابط در زمینه‌های مختلف استفاده کنیم، چراکه این کشور در ایجاد توازن منطقه‌ای نقش مثبت داشته است.
کویت کشوری مستقل بوده و همواره براساس احترام متقابل با ایران رفتار کرده و تلاش می‌کند از تنش‌های منطقه‌ای به دور بوده و فضای منطقه را ملتهب نکند.
جمهوری اسلامی همواره خواستار روابط با همه کشورها و به‌ویژه همسایگان خود و حاشیه خلیج‌فارس بوده و خواهد بود، اما متاسفانه روابط برخی از این کشورها با ایران با الگوگیری و تحت تاثیر قرار گرفتن آمریکا و غرب مقداری تیره شده است. آنها دنبال منافع نامشروع خودشان هستند و برخی از این دولت‌ها که با مردم خود رابطه درستی ندارند برای حفظ جایگاه خود به آمریکا و رژیم‌صهیونیستی پناه می‌برند.
همکاری‌های 2 کشور در حوزه مسائل نفتی و گردشگری
قاسم محبعلی / مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه
امیر سابق کویت، سیاست نسبتا معتدلی را در منطقه دنبال کرده و در این زمینه تلاش می‌کرد از تندروی برخی کشورهای دیگر خلیج‌فارس در قبال جمهوری اسلامی ایران جلوگیری کند و در کنار آن نیز روابط متوازنی با همسایگان خود داشته باشد.
کویت پس از اشغال این کشور از سوی عراق متوجه شد تهدید موجود عراق است به همین دلیل تلاش کرد روابط خود را با ایران بهبود ببخشد. این سیاست ثابت و جا افتاده در کویت بوده که با امیر جدید کویت نیز ادامه خواهد داشت.
کویت در حدفاصل کشورهای دیگری از جمله عربستان، امارات و بحرین تلاش می‌کند در حفظ، توسعه و گسترش روابط با ایران گام بردارد. از این نظر این کشور می‌تواند نقش مهمی در ایجاد ارتباط با ایران و کشورهای عرب خلیج‌فارس داشته باشد. کویت از همسایگان ایران است و به همین دلیل باید روابط همه‌جانبه‌ای در حوزه‌های متعدد اقتصادی، سیاسی،فرهنگی و... داشته باشیم.
همچنین در همین رابطه امیدواریم روابط گردشگری میان دو کشور نیز بعد از کرونا بهبود یابد، چرا که این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است.
از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم کویت جزو اعضای اوپک است و به این ترتیب مساله هویت بازار نفت می‌تواند از عوامل مهم تشکیل‌دهنده در ارتباط بیشتر دو کشور باشد.
