کتابفروشان چه می‌گویند؟
به هر ناشر یا کتابفروشی بگویید از این پس موقعیت مکانی فروشگاه شما روی نقشه‌های مسیریابی قابل رویت است حتما خوشحال خواهد شد، اما ناشرانی که با آنها گفت‌وگو کرده‌ایم یک «اما» را چاشنی موافقت و رضایتشان می‌کنند و توضیحاتی دارند که قابل تامل است. برخی از این اظهارات را در ادامه بخوانید:
مفید است اگر کرونا نبود
یوسف علیخانی مدیر نشر آموت، ثبت نشانی کتابفروشی‌ها روی نرم‌افزارهای مسیریاب را مفید می‌داند و تاکید دارد هر قدمی که سبب شود یک کتاب بیشتر فروخته شود، حتما مفید است اما نکته دیگری را به این موافقت ضمیمه می‌کند. علیخانی به تعطیلی شهر از ساعت 6 عصر اشاره می‌کند و می‌گوید: هر روز و در تمام سال‌های فعالیتم از صبح تا ساعت 6 عصر مشتری چندانی به کتابفروشی‌ها مراجعه نمی‌کرد، از ساعت 6 به بعد است که مردم برای خرید کتاب می‌روند. همیشه همین طور بوده، حتی در نمایشگاه‌ها و برنامه‌های استانی هم همین طور بوده. وقتی شهر از ساعت 6 عصر تعطیل باشد یعنی کاملا تعطیل است و در چنین روزهایی یک کتابفروش به زحمت می‌تواند به اندازه پول برق فروشگاهش کاسبی کند.
مفید نباشد، ضرر هم ندارد
علیرضا رئیس‌دانا مدیر نشر نگاه معتقد است ثبت نشانی کتابفروشی‌ها روی نرم‌افزارهای مسیریاب خیلی مفید است و فرصتی به مردم می‌دهد که مطلع شوند در هر مسیر چه کتابفروشی‌هایی وجود دارند.
ایده ثبت نشانی کتابفروشی‌ها روی نرم‌افزارهای مسیریاب را کارگروهی در اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران پیشنهاد داده که رئیس‌دانا یکی از اعضای همین کارگروه است. مدیر نشر نگاه می‌گوید بعد از گفت‌وگوهای مفصل در کارگروه به این نتیجه رسیده‌اند و معتقد است این کار حتی اگر به نفع کتابفروشان و ناشران هم نباشد، برایشان ضرر ندارد. مردم می‌توانند به محض ورود به یک بلوار بفهمند که چند کتابفروشی بر سر راهشان قرار دارد و این نمی‌تواند مفید باشد.
رئیس‌دانا در پاسخ به این سوال که شیوع کرونا فرصت و امکانی برای فروش کتاب باقی گذاشته یا نه، توضیح می‌دهد: ساعت 6 عصر برای اهالی نشر معروف است به سرچراغی، چون مردم بعد از پایان کار و فراغت از امور روزانه، فرصتی برای خرید کتاب صرف می‌کنند اما این روزها ترس از ابتلا به کرونا باعث شده، مراجعه مردم به کتابفروشی‌ها خیلی کمتر شود.
یک اقدام نمایشی بی‌اثر
مدیر یکی از موسسات انتشاراتی قدیمی و مطرح کشور که البته دولتی هم هست اما نمی‌خواست نامش فاش شود، این طرح را نمایشی، بی‌اثر و به دردنخور توصیف می‌کند و می‌پرسد آیا مساله مردم این است که نشانی کتابفروشی‌ها را نمی‌دانند؟
از نظر این ناشر آنهایی که اهل کتاب خواندن هستند، نیازی به بلد و نشان ندارند. او معتقد است این کار صرفا برای ویترین و ایجاد سر و صدا در هفته کتاب صورت گرفته و روشی است برای بازی‌دادن رسانه‌ها. این ناشر درباره تعطیلی شهر بعد از ساعت 6 عصر هم خوشبین نیست و می‌گوید: بعد از چند ماهی که از آغاز شیوع ویروس کرونا گذشته دیگر توقع نداریم که دو نهاد دولتی در این کشور با هم هماهنگ باشند و تصمیم درست بگیرند. این یکی هم مثل بقیه تصمیمات‌شان خنثی و بی‌اثر است. به اعتقاد او اگر کسی اهل کتاب‌خریدن باشد، تعطیلی شهر و نداشتن نشانی و هیچ چیز دیگری مانع رسیدنش به کتاب نمی‌شود و اگر کسی اهل کتاب نباشد، روی شانه‌های کتابفروش سوارش کنید و به کتابفروشی ببریدش باز هم کتاب نخواهد خرید!
جشن تولد برای یک مرده
سعید مکرمی مدیر نشر اسم معتقد است که ثبت نشانی کتابفروشی‌ها روی نرم‌افزارهای مسیریاب مثل هر چیز دیگری که بتواند مردم را به کتاب و کتابفروشی نزدیک کند، حتما خوب است اما در شرایط فعلی نشر، این کار شبیه برگزاری جشن تولد برای کسی است که تا مرگش چیز نمانده.
مدیر نشر اسم توضیح می‌دهد که خیلی پیش از اینها، نشانی فروشگاه‌های نشر اسم را روی نرم‌افزارهای مسیریاب ثبت کرده‌اند و ناشران دیگری را نیز می‌شناسد که آنها هم چنین کرده‌اند. به گفته مکرمی، هر ناشری می‌تواند این کار را بکند و کافی است موقعیت یک مکان روی مسیریاب نقشه گوگل ثبت شود تا در سایر نرم‌افزارها هم دیده شود اما این را هم اضافه می‌کند که مخاطب کتاب چه با نشان چه بی‌نشان سراغ کتاب می‌رود و اگر کسی مخاطب کتاب نباشد، برایش فرقی ندارد چه چیزی روی نقشه ثبت شده است.
کارهای زیرساختی و جدی توقعی است که ناشران از دولت در هفته کتاب و کتابخوانی دارند؛ سعید مکرمی بعد از این اشاره است که توضیح می‌دهد: ثبت موقعیت مکانی شرط لازم است برای ترویج کتاب و کتابخوانی، اما کافی نیست. بابت این اقدام سپاسگزاریم اما چالش‌های عرضه نشر خیلی جدی‌تر از اینهاست. جامعه نیاز به انگیزه برای کتاب خواندن دارد و احساس نیاز به کتاب باید ایجاد شود. وقتی قرار است کتابفروشی‌ها از ساعت 6 عصر بسته باشند، وقتی نفس بازار کتاب به شماره افتاده، وقتی کتابفروشی‌ها یکی بعد از دیگری برای همیشه جمع می‌شوند، دیگر ثبت موقعیت مکانی کتابفروشی‌ها روی نقشه چه اهمیتی دارد؟


ماجرا از چه قرار است؟
 هر سال همزمان با هفته کتاب، برنامه‌ای تدارک دیده می‌شد به نام کتابگردی، اما امسال با شیوع ویروس کرونا و تبعات آن که به بازار کتاب آسیب‌های جدی وارد کرده، برنامه کتابگردی منتفی است. دبیر هفته کتاب در این باره گفت: به منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی، به جای کتابگردی، کتابفروشی‌ها را به خانه مردم می‌بریم. برای این مساله همکاری و مشارکت سه‌جانبه میان موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، معاون فناوری وزارت ارتباطات و شورای اسلامی شهر تهران انجام می‌شود که طبق آن قرار است آدرس کتابفروشی‌های تهران و شهرستان‌ها در مسیریاب‌های بلد و نشان اطلاع‌رسانی شود. گویا تلقی برگزارکنندگان هفته کتاب این است که علاقه‌مندان به خرید کتاب می‌توانند در همان مسیرهای همیشگی، کتابفروشی‌ها را پیدا کنند و هنگام جابه‌جایی‌های ضروری کتاب بخرند.