جامجم از تهدیدهای آمارهای غیرواقعی در بودجه 98 گزارش میدهد
بودجه خوشبینانه
مركز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی اخیرا گزارشی در مورد بودجه سال آینده منتشر كرده كه نشان میدهد برخی اعداد و ارقامی كه در بودجه سال 98 در نظر گرفتهشده واقعی نیست. به گزارش جامجم، چهارم دیماه بود كه رئیسجمهور با ارائه كلیات لایحه بودجه 98 در صحن علنی مجلس آن را تقدیم خانه ملت كرد. از فردای آن روز برخی كارشناسان نسبت به بندهای بودجه انتقاداتی را مطرح كردند كه به نظر آنها مهمترین بخش بودجه هدفمندی یارانهها بود و تغییری در میزان پرداخت یارانه نقدی حاصل نشده است. حال پس از گذشت حدود یك هفته از تحویل بودجه سال آینده به مجلس مركز پژوهشهای مجلس گزارشی مبنیبر شفاف نبودن بودجه سال 98 منتشر كرده است. مهمترین بخشهایی كه در گزارش مركز پژوهشهای مجلس آمده مربوط به قیمت نفت، میزان صادرات نفت و درآمدهای مالیاتی است. به گفته كارشناسان، اقتصاد ایران دوباره وارد ركود تورمی شده و در این شرایط باید بودجهای تدوین شود كه بتواند معضل ركود و تورم را حل كند. ركود تورمی ایجاد شده از یك سو و تحریمهای آمریكا علیه ایران از سوی دیگر اقتضا میكرد بودجه شفافتری راهی مجلس شود. یكی از راههای درآمد دولت فروش نفت است كه به گفته كارشناسان در بودجه سال آینده بسیار آرمانی دیده شده و نمیتوان روی چنین درآمدی حساب كرد. از سوی دیگر دولت میتواند از طریق دریافت مالیات بخشی از بودجه عمومی خود را پوشش دهد كه این درآمد هم براساس اصول غیرواقعی در نظر گرفته شده است.
منطق اقتصادی بودجهریزی اقتضا میكند هنگام ركود، بودجه به كمك اقتصاد بیاید و رونقافزایی كند، اما طبق همان منطق، این رونق افزایی باید برمبنای منابعی باشد كه از لحاظ اقتصادی سالم و در دسترس هستند و به قول معروف دردی بر دردهای كنونی اضافه نكنند. به همین دلیل بنابر هنجارهای پذیرفتهشده بودجهریزی، هنگام تدوین بودجه ابتدا باید منابع در دسترس محاسبه شود.
این منابع میتواند شامل درآمدهای متناسب با ظرفیت اقتصاد، فروش بخشی از سرمایه و نیز حداكثر میزان استقراضی كه پایداری بودجه و اقتصاد رابههم نزند باشد و سپس برمبنای این منابع در دسترس، مخارج و مصارف تنظیم شود. البته این در حالی است كه منابع در دسترس و سالم کافی باشد اما زمانی كه منابع مورد نیاز در اختیار نیست بودجه به صورت معكوس تدوین میشود. به صورتی كه ابتدا مصارف در نظر گرفته میشود و متناسب با این مصارف منابع مورد نیاز تامین خواهد شد.
مثال بارز مهندسی معكوس بودجه در برخی كشورهای صادركننده نفت، تعیین قیمت نفت در بودجه براساس این روش است، یعنی در برخی سالها ملاحظه شده قیمت نفت را طوری در نظر میگیرند كه كفاف سمت مصارف را بدهد، در حالی كه اصولا قیمت نفت در بازار جهانی تعیین میشود و در دست یك كشور خاص نیست.
قیمت نفت غیرواقعی
اعداد و ارقامی كه در بودجه 98 در مورد قیمت نفت آمده حكایت از تفاوت زیاد با قیمتهای جهانی دارد. به طوری كه فروش هر بشكه نفت و میعانات گازی حدود 54دلار تعیین شده است. این در حالی است كه قیمت نفت روز گذشته در بازارهای جهانی هر بشكه 45 دلار قیمت داشت. شواهد نشان میدهد وابستگی بودجه به نفت حدود 35درصد برآورد شده كه نسبت به سالهای گذشته صعود كرده است. البته 35درصدی كه به عنوان وابستگی بودجه به نفت عنوان میشود بر این اساس است كه همه درآمدهای درنظر گرفته شده محقق شود درغیر این صورت وابستگی بیشتر خواهد شد. باید توجه داشت دولت فروش نفت برای سال آینده را روزانه 5/1 میلیون بشكه در نظر گرفته است، در حالی كه در شرایط فعلی كمتر از این مقدار صادر میشود.
از سوی دیگر فروردینماه 98 مهلت آمریكا به هشت كشوری كه مجوز خرید نفت ایران را داده بود به پایان میرسد و در آن زمان احتمالا كاهش خرید نفت ایران را به این كشورها دیكته خواهد كرد. با این تفاسیر، دولت باید بودجهای متناسب با شرایط تحریم در نظر میگرفت و از ارائه اعداد و ارقام غیرشفاف در بودجه خودداری میكرد.
زمانی كه صادرات نفت ایران كاهش مییابد بهدلیل وابستگی زیاد بودجه به نفت كشور با محدودیت ارزی مواجه میشود، در نتیجه بودجه باید به گونهای تدوین میشد كه اعداد و ارقام بیانگر واقعیات اقتصاد باشد نه صرفا لایحهای با منابع و مصارف غیرواقعی. اگر تصور كنیم رقم صادرات نفت به احتمال زیاد بین یك تا 2/1 میلیون بشكه در روز خواهد بود آن هم در صورتی كه همه این رقم محقق یا به طور مناســبی تهاتر شــود و تخفیفی هم در كار نباشــد، نتیجه این خواهد شـد كه تمام محاسـبات فوق باید نادیده گرفته شـوند و محاسـبات دیگری انجام شود.
البته این موضوع با این فرض است كه قیمت نفت در همان حدود 54 دلار در بشكه باقیبماند.
متوسط نرخ ارز 6000 تومانی
دولت متوسط نرخ ارز در بودجه امسال را نزدیك 6000 تومان وارد كرده است. 4200 برای كالاهای اساسی و نزدیك 8000 برای بقیه
كالاها.
این یعنی با توجه به فرض دولت برای مقدار فروش نفت، نرخ ارز متوسط نزدیك 6000 تومان، كار دولت وكارمندانش در سال آینده را تاحدودی راه میاندازد، اما این رقم به هیچ وجه نشاندهنده رقم ارز در سال آینده نیست، چرا كه آن رقم میتواند 7000 تومان، دههزار تومان یا حتی بیشتر باشد.
دریافت مالیات
آنچه در بودجه سال 98 در مورد مالیات آمده نشان میدهد سال آینده معادل 153 هزار میلیارد تومان به عنوان درآمدهای مالیاتی عمومی مقرر شده است. این رقم نسبت به رقم درآمدهای مالیاتی عمومی قانون بودجه سال 1397 كه حدود 142 هزار میلیارد تومان بود، حدود 8 درصد رشد داشته است كه دولت میتوانست با اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه، هم درآمد خود را در این بخش افزایش دهد و هم از سوداگری در بازارهای دیگر جلوگیری كند.
منابع و مصارف نامشخص و كسری بودجه
منابع حاصل از استفاده از صندوق توسعه ملی، انتشار اوراق صكوك اجاره به منظور تسویه مطالبات قطعی اشخاص حقیقی و حقوقی، منابع حاصل از انتقال درآمدهای اختصاصی، مازاد منابع حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی و خالص صادرات گاز، درآمد حاصل از فروش اموال و داراییهای منقول و غیرمنقول دستگاههای اجرایی، منابع حاصل از فروش اموال منقول و غیرمنقول به منظور تكمیل طرحهای نیمهتمام و انتشار اوراق اسلامی جهت بازپرداخت اصل و سود اوراق سررسید شده در سال 98 بخشی از منابع نامشخص بودجه را تشكیل میدهند. این در حالی است كه در بخش مصارف هم ابهاماتی وجود دارد و بخشهایی مانند پرداخت بدهی به بانكهای تجارت، ملی، صادرات و ملت، بازپرداخت اصل و سود اوراق سررسید شده از محل انتشار اوراق جدید و مازاد منابع ارزی ناشی از صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز نسبت به منابع پیشبینی شده را تشكیل میدهد.
با این تفاسیر دولت با فرض اینكه سال آینده كسری بودجه دارد اعداد و ارقام قیمت نفت، میزان فروش نفت و همچنین نرخ تسعیر ارز را بالا گرفته است. كارشناسان معتقدند ظاهرا دولت قصد دارد كسری منابع خود را از صندوق توسعه ملی تأمین كند، به همین دلیل از ارائه اعداد و ارقام در آن بخش خودداری كرده و در بخش درآمدهای نفتی هم یك بودجه بسیار خوشبینانه درنظر گرفته است.
-
امکان زندگی در خارج را دارم، اما نمیروم
-
بودجه خوشبینانه
-
تذکر با در ج در پرونده؟
-
زین کلک خیال انگیز ...
-
دردسر اینستاگرامی بانوی عمارت
-
لاوروف: از اروپا سیاست خارجی مستقل از آمریکا را خواستاریم
-
آیتا... آملی لاریجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت و عضو فقهای شورای نگهبان شد
-
انتظار ملت از خانه ملت
-
آخرین رایزنی اردوغان و مرکل با محوریت «سوریه» در سال 2018
-
مجوز اسد به عراق برای بمباران مواضع داعش بدون مراجعه به دمشق
-
زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان اعلام شد
-
دانشگاه رسانهساز