چند روز پیش، یکی از مدیران فرهنگی که از سمت اجرایی خود کناره‌گیری کرده بود، زیر پست اینستاگرامیش نوشت ای‌کاش در حوزه فرهنگ یک حاج‌قاسم داشتیم...فارغ از این همه هیاهوهای مدعیان فعالیت‌های فرهنگی و شیوه‌های نیازموده در این حوزه که در بسیاری از موارد هزینه‌های سنگینی را برای نظام جمهوری اسلامی ایجاد کرده است، چند نکته درحوزه فرهنگ و هنر و رسانه، مهم و قابل توجه است:
نخست: با نگاهی اجمالی به عملکردمان در عرصه فرهنگ و هنر متوجه می‌شویم از عقیده‌هایمان بد دفاع کرده‌ایم. اینجاست که باید از خود بپرسیم عملکرد اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه در حوزه اندیشه‌مان در این دنیای تبلیغات راست و دروغ چه بوده است؟! نسبت به مسؤولیتی که داریم چه کاری را انجام داده‌ایم. زمانی که دشمن با انواع و اقسام جذابیت‌های تصویری و فرهنگی دارد عقایدمان را می‌گیرد، برای خودمان، دوستان، هموطنان و هم‌مذهب‌ها و هم‌دین‌هایمان چه کاری کرده‌ایم؟
دوم: با اتفاق‌های تلخی چون شهادت سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی و رویارویی با اتفاقات مهم جهانی مانند سریال تازه‌ساخت هالیوود که به سفارش شیعه انگلیسی آماده پخش جهانی شده است، پاسخ به برخی چرایی‌ها ضروری به‌نظر می‌رسد. شاید به شیوه‌هایی که می‌توان در عرصه فرهنگی داشت باید حساس شد. به‌طور مثال، ارتباط با گروه‌های سنی مختلف مانند کودک و نوجوان در حوزه محصولات فرهنگی در برابر فرهنگ وارداتی غرب ضعیف است و باید به صورت جدی نسبت به ارائه داستان‌ها، روایات و مفاهیم اصلی فرهنگی جامعه ایرانی- اسلامی در قالب‌های جذاب و خواندنی برای مخاطب نوجوان اقدام کرد.
مخاطب کودک و نوجوان ابتدای راه زندگی خود است و قدرت درک مفاهیم را دارد. از طرفی پیگیری کتاب‌های مصور، سینما و روایات جذاب از دلمشغولی‌های این نسل است.
با این تفاسیر، تولید «کمیک‌استریپ یا پی‌نما» می‌تواند جوابگوی نیاز مخاطب نوجوان بوده و انتقال‌دهنده داستان‌ها، روایات و مفاهیمی اصلی فرهنگی باشد. ازاین‌رو، لازم است مدیران فرهنگی در ادامه، فعالیت‌های خود و مجموعه‌های تحت امرشان از قالب‌های هنری نوین جهانی شناختی هر چند مختصر داشته باشند.
سوم: تعریف پی‌نما ساده است. به‌دلیل پیشتازی غربی‌ها در حوزه تولید این سری از محصولات، نمونه‌های بسیاری برای نزدیکی به ذهن وجود دارد. پی‌نما به داستان‌هایی گفته می‌شود که در آن تصاویر به همراه داستان به‌صورت هماهنگ و پی در پی می آیند و برای مخاطب قصه‌ای تعریف می‌کنند.
از معروف‌ترین کتاب‌های کمیک استریپ (پی‌نما) در جهان می‌توان به آستریکس، لوک خوش شانس و تن تن و میلو اشاره کرد. همچنین از دیگر شخصیت‌های معروف کمیک استریپ در جهان می‌توان از سوپرمن، بتمن و مرد عنکبوتی و... نام برد که براساس داستان‌های آنها فیلم‌های پرخرجی ساخته شده است.
پی‌نما سابقه‌ای با قدمت حدود نیم‌قرن در رسانه‌های ایران دارد.از 45سال قبل، نمونه‌هایی از آن درمجله کیهان بچه‌ها چاپ می‌شده که ترجمه‌ای بودند. بعد از انقلاب اسلامی نشریات رشد(وابسته به آموزش وپرورش) چاپ وتوزیع کمیک‌های داخلی را در مدارس کشور به عهده گرفت. همچنین تعدادی ازناشران نیز به صورت پراکنده دست به تولیدکمیک‌استریپ زده‌اندکه کمتربه چشم آمده‌اند.
برای آن‌که کتاب‌های کمیک‌استریپ بتواند بر مخاطب تأثیر لازم را داشته باشد نیاز است این محصول به شکل مجموعه‌ای و در تعداد زیاد با تنوع بالا برای سنین مختلف و پسر و دختر به شکل مجزا تولید شود. برای رسیدن به این مهم نیاز است مجموعه‌ای از مدیریت‌های متنوع و متکثر فرهنگی وحدت رویه را مدنظر قرار داده و نسبت به راه‌اندازی مجموعه‌ای به منظور تولید پی‌نماهای پی‌درپی و هدفمند اقدام کنند که هم از نیروهای موجود استفاده کند و هم نویسنده متخصص پی‌نما و طراح پرورش دهد. برای محتوای کمیک‌استریپ‌ها نیز می‌توان از مفاهیم ارزشمند و شخصیت‌های برجسته و رخدادهای مهم تاریخی استفاده کرد. مانند سرداران ایرانی میرزا کوچک‌خان، ستارخان، باقرخان، رئیسعلی دلواری؛ حماسه‌های دوران دفاع‌مقدس: آزادسازی خرمشهر، عملیات فاو، اسرا و آزادگان؛ چهره‌های شاخص سال‌های دفاع‌مقدس: چمران، باقری، جهان‌آرا، همت، باکری، زین‌الدین، خرازی، بابایی، فهمیده؛ پهلوانان ایرانی: رستم، سهراب، سیاوش، زال، گردآفرید، گیو، منوچهر، پوریای ولی؛ مشاهیر ایران: ابن‌سینا، ابو نصر فارابی، زکریای رازی، شیخ‌بهایی، ابوریحان بیرونی، خواجه نصیرالدین طوسی، خوارزمی، فردوسی، سعدی، حافظ، ناصرخسرو، خیام.
ای‌کاش‌ها و حسرت‌های بعد از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در حوزه فرهنگی باید به راهکارها و شیوه‌های اجرایی تاثیرگذار بدل شوند. بایدداستان‌ها و افسانه‌های ایرانی را معرفی کرد تا ازموضوعات فرهنگ خودی ( که تابه حال از آنها در این عرصه استفاده نشده‌اند) برای ایجاد روحیه خودباوری درنسل آینده کشور استفاده کرد. درنتیجه، این باور را در نسل آینده ایران اسلامی به وجود آورد که ایرانی غیرت و همت و وطن‌دوستی وتلاش را در سایه اعتقادات مذهبی حفظ کرده است و برای حفظ اعتقاد و مرز جغرافیایی خود از هیچ مجاهدت و تلاشی دریغ نخواهد کرد و مانند مرد میدان معاصر ایران که سرباز ایرانی و سردار جهانی بود از هیچ تلاشی مضایقه نخواهد کرد.