روسای جمهوری سابق آمریکا پس از ترک کاخ سفید به چه فعالیتهایی روی آوردهاند؟
خاطره بگو، پول دربیار!
دونالد ترامپ عزم خود را برای تاسیس یک حزب جدید تحت عنوان میهنپرستان در آمریکا جزم کردهاست. او تنها رئیسجمهوری آمریکا طی دهه اخیر است که پس از خروج از کاخ سفید، بار دیگر سودای حضور در انتخابات ریاستجمهوری را در سر میپروراند. به همین سبب، بسیاری از تحلیلگران ترامپ را سیاستمداری متفاوت نسبت به روسای جمهوری قبلی وی قلمداد میکنند. به همین بهانه، نگاهی به فعالیت روسای جمهوری قبلی آمریکا، پس از خروج آنها از کاخسفید میپردازیم. سرنوشت روسای جمهوری آمریکا پس از خروج از کاخ سفید، کم و بیش شبیه یکدیگر بودهاست. این افراد در اکثر موارد، پس از شکست در پایان دور اول یا به اتمام رسیدن دور دوم ریاستشان دیگر به قدرت بازنگشته و به عنوان یک مشاور، نویسنده، استاد دانشگاه، سرمایهگذار و..... به فعالیتهای اجتماعی خود ادامه دادهاند.
بوش پدر در بین سالهای 1989 تا ابتدای 1993 در کاخ سفید به عنوان رئیسجمهوری حضور داشت. با این حال، بوش پدر نیز نتوانست پیروزی خود را بار دیگر در انتخابات تکرار کند و در نهایت، مقابل دموکراتها و بیل کلینتون در سال 1992 شکست خورد. بوش پدر پس از پایان دوران ریاستجمهوری، به منطقه معروف تانگل وود در ایالت ماساچوست رفت و در آنجا خانهای برای خود و همراهانش ساخت. بوش پدر سال ۲۰۰۵ جایزه ویژه بنیاد رونالد ریگان را در بورلیهیلز کالیفرنیا از نانسی ریگان دریافت کرد. سال ۲۰۰۸ توسط بنیادملی ایتالیایی آمریکایی (NIAF) تقدیر شد و جایزه این نهاد را برای ترویج الگوهای زندگی بهتر برای شهروندان دریافت کرد. اصلیترین فعالیت بوش پدر، تاسیس بنیاد جورج بوش بودهاست. مرکز ریاستجمهوری جورج بوش یک بنیاد غیر انتفاعی است که موزه و کتابخانه ریاست جمهوری جورج بوش، مدرسه خدمات عمومی و دولتی بوش را اداره میکند. بنیاد بوش سه پژوهشگاه انستیتو علوم، تکنولوژی و سیاست عمومی،انستیتو اقتصاد سیاسی و انستیتو امور بینالملل را در ذیل بنیاد خود اداره میکرد. فعالیت این موسسهها و پژوهشگاهها همچنان ( پس از مرگ بوش پدر در سال 2018 میلادی) ادامه دارد.بنیاد جورج بوش را میتوان فعالترین نهادی دانست که یک رئیسجمهوری آمریکا پس از پایان حضور در کاخ سفید تاسیس کردهاست.
بیل کلینتون؛ در آمدسازی کلان از طریق سخنرانی و نگارش کتاب
بیل کلینتون پس از شکست جورج بوش در سال 1992 میلادی، تا سال 2000 در کاخسفید حضور داشت. وی پس از پایان دوران حضور در کاخسفید( که با رسوایی اخلاقی وی نیز همراه بود)، ترجیح داد به کسب درآمدهای فوقالعاده از طریق سخنرانی و نگارش کتاب روی بیاورد. در این خصوص، همسر وی هیلاری کلینتون نیز وی را نسبت به درآمدسازی از این مسیر ترغیب کرد. با توجه به میزان ثروت هیلاری و بیلکلینتون، آنها هم اینک جزو پردرآمدترین شهروندان آمریکا هستند. آسوشیتدپرس با توجه به اطلاعات رسمی منتشره گزارش دادهاست که بیل کلینتون، رئیسجمهوری پیشین آمریکا، در فاصله سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ دستکم ۵۰میلیون دلار از طریق انجام سخنرانی درآمد داشتهاست. در این سالها همسر وی، هیلاری کلینتون، در سمت وزیرخارجه آمریکا در کابینه باراک اوباما مشغول به فعالیت بود. در سالهای 2014 تا 2016 نیز کلینتونها( بیل و هیلاری کلینتون) مجموعا 25میلیون دلار از طریق سخنرانی درآمد کسب کردهاند. فراتر از آن، بیل کلینتون با انتشار کتاب زندگینامه خود تحت عنوان «زندگی من» در سال 2004
نیز پنج میلیون دلار درآمد کسب کرد. او کتاب بعدی خود را تحت عنوان
«چطور هر کدام از ما میتواند دنیا را تغییر دهد»، منتشر کرد و از فروش آن کتاب نیز بالغ بر پنج میلیون دلار در آمد کسب کرد. در عین حال، کلینتون بنیاد مخصوص خود را نیز پس از پایان ریاستجمهوری تاسیس کردهاست که بیشتر بر امور مربوط به سلامت و محیطزیست متمرکز است.
اوباما؛ از قرارداد با نتفلیکس تا نوشتن کتاب
رئیسجمهوری سابق آمریکا رسما اعلام کرده قراردادی چندساله با شرکت تولیدکننده فیلم و سریال نتفلیکس امضا کردهاست. مبلغ این قرارداد هنوز افشا نشده اما برخی منابع خبری آن را بالغ بر 50میلیون دلار برآورد میکنند. با این قرارداد اوباما و همسرش میشل اوباما فیلم و محصولات تلویزیونی تولید خواهندکرد که از نتفلیکس به نمایش درخواهدآمد. فراتر از آن، اوباما و همسرش میشل، هر دو به نگارش کتاب و نوشتن خاطرات خود نیز روی آوردهاند. حدود سه ماه قبل و اواخر سال 2020 میلادی، کتاب «سرزمین موعود» از باراک اوباما با استقبال مخاطبان روبهرو شد و رکورد بیشترین میزان فروش در اولین روز انتشار را در بین آثار دیگر سکانداران کاخسفید به دست آورد.
جیمی کارتر؛ بازنشسته و نویسنده
جیمی کارتر مانند ترامپ رئیسجمهوری تکدورهای در ایالات متحده محسوب میشود. وی سال 1358 و پس از چهار سال حضور در کاخ سفید، در مقابل رونالد ریگان رقیب جمهوریخواه خود شکست خورد. جیمی کارتر از آن زمان تاکنون، در کسوت یک مشاور در دولتهای دموکرات آمریکا مشغول به کار بوده و حتی در بسیاری از پروندههای حوزه سیاست خارجی ایالات متحده (مانند مواجهه با پرونده هستهای کرهشمالی)، نقش یک میانجی را ایفا کردهاست.
همچنین جیمی کارتر کتابهای مختلفی پس از پایان دوران ریاستجمهوری خود در خصوص تحولات غرب آسیا ( خصوصا مساله فلسطین) و سایر موضوعات بینالمللی نگاشتهاست. کارتر علاوه بر نگارش کتابها که درآمد زیادی برای وی داشتهاست، مانند سایر روسای جمهوری قبلی آمریکا از حقوق بازنشستگی بالا و خدمات زیادی بهرهمند است. در مصوبه مربوط به روسای جمهوری پیشین حقوقی که رئیس جمهوری آمریکا بعد از اتمام دوران کاریاش دریافت خواهد کرد، تعیین شدهاست. سال ۲۰۱۶ حقوق بازنشستگی یک سال جیمی کارتر، جورج اچ. دبلیو بوش، جورج دبلیو بوش و بیل کلینتون ۲۰۵هزار و 700دلار بود. لازم به ذکر است که روسایجمهوری سابق آمریکا میتوانند از کنگره درخواست پول بیشتر برای تأمین حقوق کارکنان و مخارج دفتر کاری خود کنند. کارتر ( به مانند روسای جمهوری قبلی آمریکا) از سوی سرویس مخفی آمریکا حفاظت میشود و هزینه سفرهای خارجی و داخلی وی نیز توسط اداره خدمات عمومی آمریکا تامین میشود. کارتر، بنیاد خیریهای نیز برای خانهسازی در آمریکا تاسیس کردهاست.
ریگان؛ از تاسیس بنیاد تا مبارزه با آلزایمر
بوش پسر، که از سال 2000 تا 2008 قدرت را در کاخسفید در دست داشت، پس از پایان دوران ریاستجمهوری به اداره کتابخانه بزرگ خود پرداخت و بنیاد جورج واکر بوش را نیز تاسیس کرد. مرکز ریاستجمهوری جورجدبلیو بوش یکمجموعه شامل کتابخانه ریاستجمهوری، موزه، پژوهشگاه سیاست جورجدبلیو بوش، پژوهشگاه جورج دبلیو بوش و دفتر بنیاد
جورجدبلیو بوش است که اول می۲۰۱۳ افتتاح شد. این مرکز بعد از کتابخانه ریاستجمهوری رونالد ریگان دومین کتابخانه ریاستجمهوری بزرگ به حساب میآید.
البته بوش پسر، از اینکه همسرش لورا بوش وی را پس از پایان دوران ریاستجمهوری مجبور به انجام کارهای خانه میکند، چندان راضی نیست. جورج بوش پسر سال 2010 و در برنامهای تلویزیونی اعلام کرد:
«همیشه قصد داشتم پس از اتمام دوران فعالیتم به عنوان یک سیاستمدار به کارهای خود و فعالیتهای مورد علاقهام بپردازم؛ اما پس از دوران ریاستجمهوری و درست یک روز پس از دوری از عرصه سیاست، هنگام ظهر زنم پیشبند و اسکاچ ظرفشویی را به دستم داد و مرا مجبور کرد در شستن ظرفها به او کمک کنم. من همیشه از این کار تنفر داشتم.»
ترامپ؛ ابهام در فعالیتهای پس از ریاستجمهوری
بدون شک هیچ رئیسجمهوری در آمریکا مانند ترامپ نسبت به دوران پس از ریاستجمهوری خود نگران نبودهاست. ترامپ از یکطرف سودای بازگشت دوباره به قدرت را در سر دارد و از سوی دیگر، قصد دارد به فعالیتهای تجاری و اقتصادی گسترده خود بپردازد. با این حال امکان جلوگیری از استمرار فعالیتهای سیاسی ترامپ( بر اساس رای کنگره) وجود دارد و فراتر از آن، بسیاری از بانکها و موسسات اعتباری در جهان سعی دارند ترامپ و همراهانش را در فهرست تحریمهای خود قرار دهند. در آخرین این موارد، دویچه بانک به عنوان اصلیترین بانکی که ترامپ با آن کار میکرد، صراحتا هرگونه همکاری اقتصادی و اعتباری با او را پس از پایان دوران ریاستجمهوری ممنوع کرد. از سوی دیگر، با ممنوعیت فعالیت ترامپ در توییتر و بسیاری از شبکههای اجتماعی، وی قطعا قدرت مانور دیگر روسای جمهوری آمریکا را در دوران پس از خروج از کاخسفید نخواهد داشت.