گله‌گزاری‌های اخیر رئیس‌جمهوری از نهادهای مختلف نشانه چیست و چه پیامی دارد؟
گلایه‌های نقد، وعده‌های نسیه
سخنرانی دیروز رئیس‌جمهوری در جلسه هیات دولت، پر بود از گلایه و کنایه. گلایه از مواضعی که از سوی برخی افراد و رسانه‌ها علیه دولت مطرح می‌شود و انتقاد از دستگاه‌هایی که نمی‌گذارند دولت کارش را بکند. روحانی کنایه‌هایی هم مطرح کرد که در گذشته نیز بارها مشابه آن را مطرح کرده است. از جمله این کنایه‌ها که در سخنان دیروز رئیس‌جمهوری وجود داشت این بود که اگر کسی با لحن نادرست علیه دولت سخن بگوید نه‌تنها آزادی بیان و مصونیت دارد بلکه گاهی در پشت‌پرده، تشویق هم می‌شود اما اگر کسی از دولت تعریف کند، آزادی بیان و مصونیت ندارد و حتی تحت فشار قرار می‌گیرد. یا این جمله که عده‌ای به جای این‌که برای حل مشکلات کمک کنند، کنار می‌نشینند و چرتکه می‌اندازند و بدتر این‌که به نفع دشمن هورا می‌کشند. رئیس‌جمهوری پایان‌بندی سخنان خود را نیز این جملات قرار داد که از تمام قوا، از نیروهای مسلح، از مردم، از آنهایی که با دولت خوب نیستند، آنهایی که در رقابت با دولت هستند، آنهایی که با دولت قهر هستند، از همه خواهش می‌کنم در این شش ماه باقیمانده بگذارید ما کار کنیم. از مجموع این سخنان این‌گونه بر می‌آید که گویی گروه‌های مختلف در کشور و همچنین نهادها و دستگاه‌های دیگر غیر از دولت در حال مانع‌تراشی برای دستگاه اجرایی هستند و نمی‌گذارند وزرا به وظایف خود عمل کنند. برای بررسی این موضوع نگاهی به مواضع دولت و سایر دستگاه‌ها در گذشته انداخته‌ایم؛ مواضعی که برخی به ماه‌های گذشته مربوط است و بعضی هم به سال‌های قبل.
دعوا با مجلس سر بودجه
نگاهی گذرا به مواضع دولت در ماه‌های گذشته، نشان‌دهنده حجم بالای انتقادات از سایر دستگاه‌ها در مسائل مختلف است. یکی از بارزترین این اختلافات که تا الان هم ادامه دارد و در سخنرانی دیروز روحانی هم به آن اشاره شد اختلاف‌نظر درباره بودجه سال 1400 است که مجلسی‌ها به‌شدت نسبت به آن انتقاد دارند و معتقدند اصلاحات لازم در این بودجه اعمال نشده است.
مقامات دولت نسبت به اصلاحاتی که در کمیسیون تلفیق نسبت به بودجه صورت گرفته به‌شدت انتقاد دارند و رئیس‌جمهوری در جلسه دیروز هیات دولت با بیان این‌که تغییر شاکله بودجه را نمی‌پذیریم، گفت: «اگر شاکله بودجه به‌هم نخورد، می‌توانیم با مجلس همکاری کنیم اما اگر به همین شکل جلو برود، ممکن است با مشکلاتی مواجه شویم که امیدوارم این‌چنین نشود.«
البته در این مدت، همیشه ادبیات مطالب، این‌قدر شسته رفته نبوده و در برخی اوقات با کنایه‌هایی هم همراه بوده است مثلا رئیس‌جمهوری در جلسه هیات‌دولت در چهارشنبه گذشته با انتقاد از عملکرد مجلس درخصوص بودجه این‌طور گفته بود: «بودجه جای اعداد و ارقام و محاسبه و قانونگذاری برنامه سال آینده و حساب و کتاب است. جای شعار نیست. من بلدم همه شعارها را جواب بدهم ولی مردم اینها را از من نمی‌خواهند. مردم بودجه خوب و زندگی بهتر و معشیت می‌خواهند.»
روحانی خطاب به مجلس گفته بود: «هر کسی چهار عمل اصلی را بلد باشد و کلاس دوم دبستان باشد، می‌تواند محاسبه کند که شما چه کردید. شما ۶۰۰۰ تومان ارزش پول ملی را کم کردید تا حساب و کتاب‌تان جور باشد و بعد می‌گویید ما نگفتیم قیمت دلار ۱۷ هزار و ۵۰۰ باشد. پس این دم خروس است و این حرف‌ها با قسم حضرت عباس جور در نمی‌آید.« انتقاد دولت نسبت به اصلاحات انجام شده در لایحه بودجه در مجلس در حالی است که بازخوانی مواضع گذشته چهره‌های اقتصادی دولت نشان می‌دهد که پیش از دولت روحانی، بر ضرورت نقش‌آفرینی مجلس در لایحه بودجه تاکید داشته‌اند. مثلا محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه که قبل از سال 92 در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص، معاون حسن روحانی بود در سخنانی این‌گونه گفته بود: «از دولت محترم باید سؤال کرد شما یک مرجعی به نام مجلس دارید که نمایندگان ملت هستند و طبق قانون اساسی و قوانین موضوعه باید بنشینند و درنهایت حرف آخر را بزنند. ما به اینها می‌خواهیم بگوییم که شما حق ندارید چیزی را جابه‌جا کنید؟ اگر این گونه است چرا ما باید وقت مردم را بگیریم. از همان روز اول که لایحه تقدیم مجلس شد رئیس یک مهر تأیید بزند و دیگر زحمتی نیز کشیده نشود.«
بگذارید کار کنیم
رئیس‌جمهوری در سخنان دیروز خود اشاره‌ای هم به نیروهای مسلح کرد. البته منظور مشخص خود را در این خصوص توضیح نداد و صحبت خود را این‌گونه جمع بندی کرد که: «خواهش می‌کنم از تمام قوا، از نیروهای مسلح، از مردم، از آنهایی که با دولت خوب نیستند، آنهایی که در رقابت با دولت هستند، آنهایی که با دولت قهر هستند، از همه خواهش می‌کنم در این 6 ماه باقیمانده بگذارید ما کار کنیم.«
رئیس جمهوری افزود: «وزیر ما وقت ندارد بین سه قوه راه برود. کمی در این قوه باشد به کار خود برسد، کمی در آن قوه باشد که آن کمیسیون او را احضار می‌کند و کمی در آن قوه باشد که از او سوال دارند. ما وزیر بین قوا نداریم، وزیر قوه مقننه و مجریه و قضاییه با هم نداریم. به هر حال یک وزیر است و مسؤولیت اجرایی دارد باید به کار خودش برسد. آن هم در این شرایط، بگذارید در این 6 ماه آخر ما کارهای نیمه‌تمام خودمان را انجام دهیم و کارها را به سرانجام برسانیم.«
پایان خوش از این مسیر نمی‌گذرد
نگاهی به گذشته نشان می‌دهد دولت در سایر مقاطعی هم که موضوعی را مدنظر داشته و با موانعی روبه‌رو بوده، ادبیات مشابهی را با آنچه این روزها مطرح می‌شود به کار گرفته‌است. مثلا در سال‌های اخیر که بحث لوایح اف‌ای‌تی‌اف و مخالفت مجمع‌تشخیص مصلحت‌نظام با دو لایحه پالرمو و سی‌اف‌تی مطرح بوده، دولتی‌ها به شدت از این مساله انتقاد کرده‌اند.
مثلا رئیس‌جمهوری در اظهاراتی که به صورت تلویحی به مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره داشت، گفته‌بود: چرا یک عده در مقابل چهار لایحه‌ای که در دولت و مجلس به تصویب رسیده، مانع‌تراشی می‌کنند و جلوی دولت و مجلس ایستاده‌اند؛ این‌گونه اقدامات به نفع کشور نیست. البته این‌گونه اظهارات و تمرکز بیش از اندازه دولت بر مسائلی که به نوعی به سیاست خارجی مرتبط است، باعث شده برخی معتقد باشند دولت تمام مسائل را به سیاست خارجی و مذاکره با غرب گره زده و یکی از دلایل انتقادات اخیر دولت از سایر قوا نیز زمزمه‌هایی است که این روزها درباره مذاکره دوباره با آمریکا مطرح می‌شود و البته خطوط قرمز آن به صورت مشخص از سوی رهبر انقلاب بیان شده‌است. از سوی دیگر برخی اظهارات نیز به نظر می‌رسد برای توجیه برخی ناکامی‌هاست. مثلا می‌توان به اظهارات محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری اشاره کرد که در واکنش به مخالفت مجمع‌تشخیص‌مصلحت‌نظام با لوایح اف‌ای‌تی‌اف گفته بود: کسانی که مخالفت می‌کنند باید مسؤولیت مخالفت خود را بپذیرند. این‌گونه اظهارات این شائبه را ایجاد می‌کند که دولت به دنبال مقصر برای شرایط نابسامان اقتصادی کشور است. اما واقعیت این است که دولت نباید انتظار داشته‌باشد نهادهای مختلف کشور وظایف خود را در زمینه‌های مربوط به خود انجام ندهند و صرفا بر تصمیمات دولت مهر تایید بزنند.
مالک شریعتی، نماینده تهران در همین زمینه به جام‌جم می‌گوید: دولت نباید انتظار داشته باشد همه دست روی دست بگذارند و فقط ناظر این باشند که دولت در این مدت هر کاری می‌خواهد، انجام دهد.
شریعتی با بیان این‌که چنین توقعی به منزله سلب مسؤولیت از قوای دیگر است و تاکنون چنین چیزی سابقه نداشته است، می‌افزاید: بر اساس اصل تفکیک قوا، قوای سه‌گانه به صورت مستقل عمل می‌کنند و البته هر کدام هم باید مسؤولیت‌های خود را به‌درستی انجام دهند. شاید بهتر باشد دولتی‌ها برای پایان خوش به سخنرانی رهبر انقلاب در دیدار سران قوا و اعضای شورای‌عالی اقتصادی که در آذرماه برگزار شد، مراجعه کنند. جایی که حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای فرمودند: به بیگانگان نمی‌توان اطمینان کرد و به امید گشایش آنها بود. اگر حرکت و عمل در دستور کار قرار گیرد و کارهایی که می‌تواند به نفع مردم باشد، انجام شود، یقینا دولت دوازدهم پایان خوبی خواهد داشت.
انتقاد از دستگاه قضا در زمینه اینترنت
ماجرای احضار وزیر ارتباطات به دادسرای فرهنگ و رسانه در خصوص استنکاف از اجرای دستورات قضایی در خصوص فضای مجازی، دستاویز دیگری شد برای دولت در ایجاد تقابل با دستگاه قضا. پس از این احضار، موج گسترده‌ای از انتقادات نسبت به قوه قضاییه صورت گرفت مبنی بر این‌که به دنبال مسدود کردن فضای مجازی است اما سخنگوی دستگاه قضا توضیح داد که قوه قضاییه هرگز به دنبال انسداد فضای مجازی نیست اما با توجه به گسترش استفاده از فضای مجازی، دستگاه‌ها وظایفی در خصوص پالایش این فضا دارند که وزارت ارتباطات به وظایف خود در این زمینه عمل نکرده و احضار وزیر در همین زمینه صورت گرفته است.
با وجود این توضیحات اما دیروز رئیس‌جمهوری بخشی از سخنان خود را به انتقاد از دستگاه قضا اختصاص داد و با حمایت تمام‌قد از وزیر ارتباطات گفت: «نباید کسی را برای افزایش پهنای باند اینترنت محاکمه کرد، اگر قرار است کسی در این رابطه محاکمه شود، باید بنده را محاکمه کنند چرا که این اقدام به دستور شخص بنده انجام شده است. افزایش پهنای باند یعنی دیجیتال و شفاف شدن امور و این یعنی مبارزه با فساد؛ اگر قرار است کسی را بابت مبارزه با فساد محاکمه کنند باید بنده را محاکمه کنند، نه وزیر بنده را.»
سوار بر موج انتقاد از صداوسیما
از هفته گذشته هم که در یکی از برنامه‌های صداوسیما، کارشناس دعوت شده، مطالب خارج از شانی را درباره رئیس‌جمهوری مطرح کرد انتقاد از صداوسیما یکی از محورهای موضع‌گیری مقامات دولتی است و بر اساس برخی خبرها، در جلسات این هفته هیات دولت هم از علی‌عسگری دعوت نشده است.
این در حالی است که مسؤولیت مطالب مطرح شده در برنامه زنده با کارشناسی است که دعوت شده است اما با این‌حال رئیس سازمان صدا و سیما و بخش‌های مرتبط، به دلیل این برنامه از رئیس‌جمهوری و مردم عذرخواهی کردند. با این وجود همچنان دولتی‌ها در حال انتقاد از صداوسیما هستند و در همین مسیر ادامه می‌دهند.
بیش از 7 سال انتظار
رئیس‌جمهوری در حالی از سایرین خواسته که اجازه دهند دولت کار خود را انجام دهد که از مدت‌ها قبل همه قوا و در راس آنها رهبر انقلاب بر ضرورت پیگیری امور از سوی دولت دوازدهم تا آخرین روز فعالیت خود تاکید دارند.
رهبر انقلاب در ارتباط تصویری که تابستان امسال با نمایندگان مجلس یازدهم داشتند در همین زمینه تاکید کردند: «سال آخر دولت‌ها معمولا سال حساسی است و باید مراقبت شود که پیگیری امور به هیچ وجه سست نشود و بر همین اساس اعتقاد راسخ دارم که دولت‌ها باید تا روز آخر وظایف خود را انجام دهند و بعد از پایان دوره قانونی خود، امانت را با ارائه صورت وضعیت، به دولت بعدی تحویل دهند.«
از همان زمان هم مجلس شورای اسلامی در اقدامات خود تلاش کرده به دولت کمک کند اما نکته اینجاست که نمایندگان معتقدند دولت در بعضی زمینه‌ها نتوانسته به وظایف خود عمل کند و چشم‌انداز روند فعلی نیز چندان روشن نیست بنابراین ضروری است با جهت‌دهی به اقدامات دولت، دستگاه اجرایی را در مسیر حرکت خود تقویت کرد.
از جمله مواردی که اتفاقا از موارد اختلافی دولت و مجلس در ماه‌های اخیر بوده و بر اساس برخی اظهارات، نهایتا دستور رهبر انقلاب، گره‌گشا بوده‌است ماجرای قانون مجلس با عنوان لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران بود که با مخالفت جدی دولت همراه بوده سرانجام در شورای نگهبان تایید شد و پس از تاکید رهبر انقلاب، از 15 دی‌ماه به اجرا درآمد.
در خلال تصویب همین قانون در مجلس بود که رئیس‌جمهوری در سخنانی کنایه آمیز خطاب به نمایندگان گفت: «عجله نکنیم، هول نشویم! اگر دولت موفقیتی به دست آورد آن را به شما تقدیم می‌کنیم. اجازه دهید کسانی که در حل مشکلات بزرگ و بین‌المللی تجربه بیست و چند ساله دارند پیگیر حل مشکلات باشند.» محمدباقر قالیباف هم در واکنش به این اظهارات در سخنانی گفت: «عده‌ای می‌گویند مجلس هول شده اما کسی هول نشده است؛ همه ما هفت سال است منتظریم کاری انجام بدهید و مردم آرزویشان این است با دولت دوازدهم با خاطره خوش خداحافظی کنند. مواضع کارشناسان و فعالان سیاسی در بسیاری موارد دیگر هم نشان می‌دهد سایر دستگاه‌ها نیز به دنبال این هستند که دولت در ماه‌های پایانی با تمام توان فعالیت کند؛ اما برخی معتقدند این فعالیت در آن حد و اندازه‌ای که باید نیست. »
مالک شریعتی، نماینده تهران در همین زمینه به جام‌جم می‌گوید: «ما در طول هفت سال و نیم گذشته منتظر این بودیم دولت اقداماتی در حوزه ثبات اقتصادی و تامین امنیت و معیشت مردم انجام دهد و شرایط برای زندگی بهتر شود؛ اما در این زمان فهمی که از تدبیر و مدیریت دولت می‌شود این است که همچنان مشکلات باقی است و حتی در برخی موارد حل و فصل آن را به خارج پیوند می‌دهند.«
عرصه‌های فعالیت
دولت در حالی ماه‌های پایانی فعالیت خود را می‌گذراند که عرصه‌های مشخصی برای کار وجود دارد.
اصلاح نظام بانکی از شعارهای روحانی از ابتدای دولت یازدهم بود و در این هفت سال دولت و بانک مرکزی بارها از تدوین لوایحی در این زمینه خبر داده‌اند اما نهایتا تاکنون هیچ اقدامی انجام نشد.
اصلاح نظام مالیاتی با هدف جلوگیری از فرار مالیاتی 60 تا 100 هزار میلیارد تومانی، دیگر کار مهمی بود که دولت روحانی وعده انجام آن را داد و حتی چند بار که مجلس قبل اقدام به تهیه طرحی در زمینه مالیات بر عایدی سرمایه کرد،دولت از مجلس خواست طرح خود را کنار بگذارد زیرا قصد دارد لایحه جامعی در این زمینه ارائه کند. اما مجلس قبل که تمام شد و دولت لایحه‌ای ارائه نداد و اکنون دولت روحانی هم در حال اتمام است و خبری از اصلاح نظام مالیاتی نیست.
بخش مسکن، تنها بخش اقتصادی کشور است که هیچ ارتباط و تاثیرپذیری از خارج ندارد و تحریم‌ها هیچ تاثیری بر آن ندارد. دولت روحانی به اعتراف چندباره رئیس‌جمهوری، در زمینه تولید مسکن کم‌کاری کرده و در هفت سال و نیم اخیر هم طرح‌هایی همچون مسکن اجتماعی و مسکن ملی را مطرح کرده‌اند که هیچ یک ثمربخش نبوده است و نتیجه آن میلیاردی شدن قیمت یک آپارتمان نقلی در تهران است که خانه‌دار شدن مستاجران را غیرممکن کرده است .
صنعت برق ایران سال‌ها است که خودکفا است و ارتباطی با تحریم‌ها ندارد. با این حال، برخی کم‌کاری‌های در توسعه ظرفیت نیروگاهی در چند سال اخیر سبب شد تا برای اولین بار در دهه‌های گذشته، مردم ایران در زمستان هم با کمبود برق و خاموشی مواجه شوند.
نگاهی گذرا به مواضع دولت در ماه‌های گذشته، نشان‌دهنده حجم بالای انتقادات از سایر دستگاه‌ها در مسائل مختلف است. یکی از بارزترین این اختلافات که تا الان هم ادامه دارد و در سخنرانی دیروز روحانی هم به آن اشاره شد اختلاف‌نظر درباره بودجه سال 1400 است که مجلسی‌ها به‌شدت نسبت به آن انتقاد دارند و معتقدند اصلاحات لازم در این بودجه اعمال نشده است.
مقامات دولت نسبت به اصلاحاتی که در کمیسیون تلفیق نسبت به بودجه صورت گرفته به‌شدت انتقاد دارند و رئیس‌جمهوری در جلسه دیروز هیات دولت با بیان این‌که تغییر شاکله بودجه را نمی‌پذیریم، گفت: «اگر شاکله بودجه به‌هم نخورد، می‌توانیم با مجلس همکاری کنیم اما اگر به همین شکل جلو برود، ممکن است با مشکلاتی مواجه شویم که امیدوارم این‌چنین نشود.«
البته در این مدت، همیشه ادبیات مطالب، این‌قدر شسته رفته نبوده و در برخی اوقات با کنایه‌هایی هم همراه بوده است مثلا رئیس‌جمهوری در جلسه هیات‌دولت در چهارشنبه گذشته با انتقاد از عملکرد مجلس درخصوص بودجه این‌طور گفته بود: «بودجه جای اعداد و ارقام و محاسبه و قانونگذاری برنامه سال آینده و حساب و کتاب است. جای شعار نیست. من بلدم همه شعارها را جواب بدهم ولی مردم اینها را از من نمی‌خواهند. مردم بودجه خوب و زندگی بهتر و معشیت می‌خواهند.»
روحانی خطاب به مجلس گفته بود: «هر کسی چهار عمل اصلی را بلد باشد و کلاس دوم دبستان باشد، می‌تواند محاسبه کند که شما چه کردید. شما ۶۰۰۰ تومان ارزش پول ملی را کم کردید تا حساب و کتاب‌تان جور باشد و بعد می‌گویید ما نگفتیم قیمت دلار ۱۷ هزار و ۵۰۰ باشد. پس این دم خروس است و این حرف‌ها با قسم حضرت عباس جور در نمی‌آید.« انتقاد دولت نسبت به اصلاحات انجام شده در لایحه بودجه در مجلس در حالی است که بازخوانی مواضع گذشته چهره‌های اقتصادی دولت نشان می‌دهد که پیش از دولت روحانی، بر ضرورت نقش‌آفرینی مجلس در لایحه بودجه تاکید داشته‌اند. مثلا محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه که قبل از سال 92 در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص، معاون حسن روحانی بود در سخنانی این‌گونه گفته بود: «از دولت محترم باید سؤال کرد شما یک مرجعی به نام مجلس دارید که نمایندگان ملت هستند و طبق قانون اساسی و قوانین موضوعه باید بنشینند و درنهایت حرف آخر را بزنند. ما به اینها می‌خواهیم بگوییم که شما حق ندارید چیزی را جابه‌جا کنید؟ اگر این گونه است چرا ما باید وقت مردم را بگیریم. از همان روز اول که لایحه تقدیم مجلس شد رئیس یک مهر تأیید بزند و دیگر زحمتی نیز کشیده نشود.«
بگذارید کار کنیم
رئیس‌جمهوری در سخنان دیروز خود اشاره‌ای هم به نیروهای مسلح کرد. البته منظور مشخص خود را در این خصوص توضیح نداد و صحبت خود را این‌گونه جمع بندی کرد که: «خواهش می‌کنم از تمام قوا، از نیروهای مسلح، از مردم، از آنهایی که با دولت خوب نیستند، آنهایی که در رقابت با دولت هستند، آنهایی که با دولت قهر هستند، از همه خواهش می‌کنم در این 6 ماه باقیمانده بگذارید ما کار کنیم.«
رئیس جمهوری افزود: «وزیر ما وقت ندارد بین سه قوه راه برود. کمی در این قوه باشد به کار خود برسد، کمی در آن قوه باشد که آن کمیسیون او را احضار می‌کند و کمی در آن قوه باشد که از او سوال دارند. ما وزیر بین قوا نداریم، وزیر قوه مقننه و مجریه و قضاییه با هم نداریم. به هر حال یک وزیر است و مسؤولیت اجرایی دارد باید به کار خودش برسد. آن هم در این شرایط، بگذارید در این 6 ماه آخر ما کارهای نیمه‌تمام خودمان را انجام دهیم و کارها را به سرانجام برسانیم.«
پایان خوش از این مسیر نمی‌گذرد
نگاهی به گذشته نشان می‌دهد دولت در سایر مقاطعی هم که موضوعی را مدنظر داشته و با موانعی روبه‌رو بوده، ادبیات مشابهی را با آنچه این روزها مطرح می‌شود به کار گرفته‌است. مثلا در سال‌های اخیر که بحث لوایح اف‌ای‌تی‌اف و مخالفت مجمع‌تشخیص مصلحت‌نظام با دو لایحه پالرمو و سی‌اف‌تی مطرح بوده، دولتی‌ها به شدت از این مساله انتقاد کرده‌اند.
مثلا رئیس‌جمهوری در اظهاراتی که به صورت تلویحی به مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره داشت، گفته‌بود: چرا یک عده در مقابل چهار لایحه‌ای که در دولت و مجلس به تصویب رسیده، مانع‌تراشی می‌کنند و جلوی دولت و مجلس ایستاده‌اند؛ این‌گونه اقدامات به نفع کشور نیست. البته این‌گونه اظهارات و تمرکز بیش از اندازه دولت بر مسائلی که به نوعی به سیاست خارجی مرتبط است، باعث شده برخی معتقد باشند دولت تمام مسائل را به سیاست خارجی و مذاکره با غرب گره زده و یکی از دلایل انتقادات اخیر دولت از سایر قوا نیز زمزمه‌هایی است که این روزها درباره مذاکره دوباره با آمریکا مطرح می‌شود و البته خطوط قرمز آن به صورت مشخص از سوی رهبر انقلاب بیان شده‌است. از سوی دیگر برخی اظهارات نیز به نظر می‌رسد برای توجیه برخی ناکامی‌هاست. مثلا می‌توان به اظهارات محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری اشاره کرد که در واکنش به مخالفت مجمع‌تشخیص‌مصلحت‌نظام با لوایح اف‌ای‌تی‌اف گفته بود: کسانی که مخالفت می‌کنند باید مسؤولیت مخالفت خود را بپذیرند. این‌گونه اظهارات این شائبه را ایجاد می‌کند که دولت به دنبال مقصر برای شرایط نابسامان اقتصادی کشور است. اما واقعیت این است که دولت نباید انتظار داشته‌باشد نهادهای مختلف کشور وظایف خود را در زمینه‌های مربوط به خود انجام ندهند و صرفا بر تصمیمات دولت مهر تایید بزنند.
مالک شریعتی، نماینده تهران در همین زمینه به جام‌جم می‌گوید: دولت نباید انتظار داشته باشد همه دست روی دست بگذارند و فقط ناظر این باشند که دولت در این مدت هر کاری می‌خواهد، انجام دهد.
شریعتی با بیان این‌که چنین توقعی به منزله سلب مسؤولیت از قوای دیگر است و تاکنون چنین چیزی سابقه نداشته است، می‌افزاید: بر اساس اصل تفکیک قوا، قوای سه‌گانه به صورت مستقل عمل می‌کنند و البته هر کدام هم باید مسؤولیت‌های خود را به‌درستی انجام دهند. شاید بهتر باشد دولتی‌ها برای پایان خوش به سخنرانی رهبر انقلاب در دیدار سران قوا و اعضای شورای‌عالی اقتصادی که در آذرماه برگزار شد، مراجعه کنند. جایی که حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای فرمودند: به بیگانگان نمی‌توان اطمینان کرد و به امید گشایش آنها بود. اگر حرکت و عمل در دستور کار قرار گیرد و کارهایی که می‌تواند به نفع مردم باشد، انجام شود، یقینا دولت دوازدهم پایان خوبی خواهد داشت.
انتقاد از دستگاه قضا در زمینه اینترنت
ماجرای احضار وزیر ارتباطات به دادسرای فرهنگ و رسانه در خصوص استنکاف از اجرای دستورات قضایی در خصوص فضای مجازی، دستاویز دیگری شد برای دولت در ایجاد تقابل با دستگاه قضا. پس از این احضار، موج گسترده‌ای از انتقادات نسبت به قوه قضاییه صورت گرفت مبنی بر این‌که به دنبال مسدود کردن فضای مجازی است اما سخنگوی دستگاه قضا توضیح داد که قوه قضاییه هرگز به دنبال انسداد فضای مجازی نیست اما با توجه به گسترش استفاده از فضای مجازی، دستگاه‌ها وظایفی در خصوص پالایش این فضا دارند که وزارت ارتباطات به وظایف خود در این زمینه عمل نکرده و احضار وزیر در همین زمینه صورت گرفته است.
با وجود این توضیحات اما دیروز رئیس‌جمهوری بخشی از سخنان خود را به انتقاد از دستگاه قضا اختصاص داد و با حمایت تمام‌قد از وزیر ارتباطات گفت: «نباید کسی را برای افزایش پهنای باند اینترنت محاکمه کرد، اگر قرار است کسی در این رابطه محاکمه شود، باید بنده را محاکمه کنند چرا که این اقدام به دستور شخص بنده انجام شده است. افزایش پهنای باند یعنی دیجیتال و شفاف شدن امور و این یعنی مبارزه با فساد؛ اگر قرار است کسی را بابت مبارزه با فساد محاکمه کنند باید بنده را محاکمه کنند، نه وزیر بنده را.»
سوار بر موج انتقاد از صداوسیما
از هفته گذشته هم که در یکی از برنامه‌های صداوسیما، کارشناس دعوت شده، مطالب خارج از شانی را درباره رئیس‌جمهوری مطرح کرد انتقاد از صداوسیما یکی از محورهای موضع‌گیری مقامات دولتی است و بر اساس برخی خبرها، در جلسات این هفته هیات دولت هم از علی‌عسگری دعوت نشده است.
این در حالی است که مسؤولیت مطالب مطرح شده در برنامه زنده با کارشناسی است که دعوت شده است اما با این‌حال رئیس سازمان صدا و سیما و بخش‌های مرتبط، به دلیل این برنامه از رئیس‌جمهوری و مردم عذرخواهی کردند. با این وجود همچنان دولتی‌ها در حال انتقاد از صداوسیما هستند و در همین مسیر ادامه می‌دهند.
بیش از 7 سال انتظار
رئیس‌جمهوری در حالی از سایرین خواسته که اجازه دهند دولت کار خود را انجام دهد که از مدت‌ها قبل همه قوا و در راس آنها رهبر انقلاب بر ضرورت پیگیری امور از سوی دولت دوازدهم تا آخرین روز فعالیت خود تاکید دارند.
رهبر انقلاب در ارتباط تصویری که تابستان امسال با نمایندگان مجلس یازدهم داشتند در همین زمینه تاکید کردند: «سال آخر دولت‌ها معمولا سال حساسی است و باید مراقبت شود که پیگیری امور به هیچ وجه سست نشود و بر همین اساس اعتقاد راسخ دارم که دولت‌ها باید تا روز آخر وظایف خود را انجام دهند و بعد از پایان دوره قانونی خود، امانت را با ارائه صورت وضعیت، به دولت بعدی تحویل دهند.«
از همان زمان هم مجلس شورای اسلامی در اقدامات خود تلاش کرده به دولت کمک کند اما نکته اینجاست که نمایندگان معتقدند دولت در بعضی زمینه‌ها نتوانسته به وظایف خود عمل کند و چشم‌انداز روند فعلی نیز چندان روشن نیست بنابراین ضروری است با جهت‌دهی به اقدامات دولت، دستگاه اجرایی را در مسیر حرکت خود تقویت کرد.
از جمله مواردی که اتفاقا از موارد اختلافی دولت و مجلس در ماه‌های اخیر بوده و بر اساس برخی اظهارات، نهایتا دستور رهبر انقلاب، گره‌گشا بوده‌است ماجرای قانون مجلس با عنوان لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران بود که با مخالفت جدی دولت همراه بوده سرانجام در شورای نگهبان تایید شد و پس از تاکید رهبر انقلاب، از 15 دی‌ماه به اجرا درآمد.
در خلال تصویب همین قانون در مجلس بود که رئیس‌جمهوری در سخنانی کنایه آمیز خطاب به نمایندگان گفت: «عجله نکنیم، هول نشویم! اگر دولت موفقیتی به دست آورد آن را به شما تقدیم می‌کنیم. اجازه دهید کسانی که در حل مشکلات بزرگ و بین‌المللی تجربه بیست و چند ساله دارند پیگیر حل مشکلات باشند.» محمدباقر قالیباف هم در واکنش به این اظهارات در سخنانی گفت: «عده‌ای می‌گویند مجلس هول شده اما کسی هول نشده است؛ همه ما هفت سال است منتظریم کاری انجام بدهید و مردم آرزویشان این است با دولت دوازدهم با خاطره خوش خداحافظی کنند. مواضع کارشناسان و فعالان سیاسی در بسیاری موارد دیگر هم نشان می‌دهد سایر دستگاه‌ها نیز به دنبال این هستند که دولت در ماه‌های پایانی با تمام توان فعالیت کند؛ اما برخی معتقدند این فعالیت در آن حد و اندازه‌ای که باید نیست. »
مالک شریعتی، نماینده تهران در همین زمینه به جام‌جم می‌گوید: «ما در طول هفت سال و نیم گذشته منتظر این بودیم دولت اقداماتی در حوزه ثبات اقتصادی و تامین امنیت و معیشت مردم انجام دهد و شرایط برای زندگی بهتر شود؛ اما در این زمان فهمی که از تدبیر و مدیریت دولت می‌شود این است که همچنان مشکلات باقی است و حتی در برخی موارد حل و فصل آن را به خارج پیوند می‌دهند.«
عرصه‌های فعالیت
دولت در حالی ماه‌های پایانی فعالیت خود را می‌گذراند که عرصه‌های مشخصی برای کار وجود دارد.
اصلاح نظام بانکی از شعارهای روحانی از ابتدای دولت یازدهم بود و در این هفت سال دولت و بانک مرکزی بارها از تدوین لوایحی در این زمینه خبر داده‌اند اما نهایتا تاکنون هیچ اقدامی انجام نشد.
اصلاح نظام مالیاتی با هدف جلوگیری از فرار مالیاتی 60 تا 100 هزار میلیارد تومانی، دیگر کار مهمی بود که دولت روحانی وعده انجام آن را داد و حتی چند بار که مجلس قبل اقدام به تهیه طرحی در زمینه مالیات بر عایدی سرمایه کرد،دولت از مجلس خواست طرح خود را کنار بگذارد زیرا قصد دارد لایحه جامعی در این زمینه ارائه کند. اما مجلس قبل که تمام شد و دولت لایحه‌ای ارائه نداد و اکنون دولت روحانی هم در حال اتمام است و خبری از اصلاح نظام مالیاتی نیست.
بخش مسکن، تنها بخش اقتصادی کشور است که هیچ ارتباط و تاثیرپذیری از خارج ندارد و تحریم‌ها هیچ تاثیری بر آن ندارد. دولت روحانی به اعتراف چندباره رئیس‌جمهوری، در زمینه تولید مسکن کم‌کاری کرده و در هفت سال و نیم اخیر هم طرح‌هایی همچون مسکن اجتماعی و مسکن ملی را مطرح کرده‌اند که هیچ یک ثمربخش نبوده است و نتیجه آن میلیاردی شدن قیمت یک آپارتمان نقلی در تهران است که خانه‌دار شدن مستاجران را غیرممکن کرده است .
صنعت برق ایران سال‌ها است که خودکفا است و ارتباطی با تحریم‌ها ندارد. با این حال، برخی کم‌کاری‌های در توسعه ظرفیت نیروگاهی در چند سال اخیر سبب شد تا برای اولین بار در دهه‌های گذشته، مردم ایران در زمستان هم با کمبود برق و خاموشی مواجه شوند.
ضمیمه نوجوانه
تیتر خبرها
