سرطان روده بزرگ قابل پیشگیری و درمان است
بیماریهای غیرواگیر بیش از 76درصد کل بیماریها را در ایران تشکیل میدهد. چهار بیماری دیابت، فشارخون بالا، سرطان و بیماریهای مزمن تنفسی مهمترین علل مرگومیر ناشی از بیماریهای غیرواگیر است. ابتلا به سرطان از عوامل شایع مرگومیر در جهان است که بهطور فزایندهای عامل مهم بار جهانی بیماری در دهههای آینده خواهد بود. در ایران سالانه بیش از 90هزار نفر به سرطان مبتلا میشوند که تا سال 1409 شمسی به بیش از 160 هزار نفر خواهد رسید. مهمترین دلیل بهبود در بقای بیماران، علاوه بر درمانهای موثر، افزایش آگاهی مردم و ارتقای روشهای تشخیص زودهنگام است.
یکی از این سرطانهای قابلپیشگیری با تشخیص بهموقع، سرطان روده بزرگ است که بروز آن فرآیندی چندمرحلهای است و در اثر مجموعه تغییراتی بروز میکند که از غشا یا اپیتلیوم طبیعی داخل روده شروع شده و به سمت تکثیر سلولهای غیرطبیعی پیش میرود. در مرحله بعدی زواید قارچ مانندی به نام پولیپ آدنوماتوز اتفاق میافتد و سرانجام بدخیمی بروز میکند. علت بروز پولیپ و سرطان بیشتر بهدلیل شیوه زندگی نامناسب بوده که ممکن است در یک زمینه ژنتیکی، تاثیرگذاری آنها بیشتر شود اما برخی بیماریهای ارثی نیز در ایجاد سرطان رودهبزرگ نقش دارند.
در برنامه پیشگیری، تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان رودهبزرگ، هدف شناسایی و ثبت افراد مشکوک یا مبتلا به سرطان رودهبزرگ و سپس ارائه خدمات مناسب در سطوح مختلف شبکه بهداشتی درمانی و ساماندهی درمان و مراقبت بیماران است. عوامل خطر سرطان رودهبزرگ به دو دسته تقسیم میشود:
غیر قابل اصلاح(سن، سابقه خانوادگی پولیپ یا سرطان رودهبزرگ، بیماریهای ارثی مانند پولیپهای آدنوماتوز)
قابل اصلاح(فعالیت بدنی ناکافی، افزایش وزن، مصرف الکل و دخانیات و گوشت قرمز و مصرف کم میوه و سبزیجات)
امروزه برای پیشگیری، تشخیص زودهنگام و بهموقع سرطان رودهبزرگ، بهخصوص در افراد بالای 50سال که احتمال خطر بروز در آنها بیشتر است از دو روش بهمنظور بررسی افراد مشکوک استفاده میشود؛ اولین روش آزمایش خون مخفی در مدفوع است که بهآسانی با انجام
تست فیت بهطور رایگان در همه مراکز خدمات جامع سلامت شهری انجام میشود. دومین روش کولونوسکوپی است که بهترین و مطمئنترین راه صرفا در افراد با علائم مشکوک یا دارای پاسخ تست فیت مثبت است.