اقتصاد‭ ‬ایران‭ ‬به‭ ‬علت‭ ‬وابستگی‭ ‬بالا‭ ‬به‭ ‬نفت،‭ ‬در‭ ‬اصطلاح‭ ‬كارشناسی،‭ ‬یك‭ ‬اقتصاد‭ ‬رانتیر‭ ‬است‭. ‬درآمد‭ ‬بالای‭ ‬نفت‭ ‬موجب‭ ‬شده‭ ‬تا‭ ‬توزیع‭ ‬رانت‭ ‬در‭ ‬اقتصاد‭ ‬ایران،‭ ‬به‭ ‬معضلی‭ ‬دیرینه‭ ‬تبدیل‭ ‬شود‭. ‬اقتصاد‭ ‬نفتی‭ ‬همچنین‭ ‬موجب‭ ‬بروز‭ ‬معضل‭ ‬امضاهای‭ ‬طلایی‭ ‬نیز‭ ‬شده‭ ‬است؛‭ ‬امضاهایی‭ ‬برای‭ ‬كسب‭ ‬مجوز‭ ‬واردات،‭ ‬صادرات‭ ‬و‭ ‬هر‭ ‬فرآیند‭ ‬پرسود‭ ‬دیگر‭.‬

در‭ ‬فضای‭ ‬دلالی‭ ‬و‭ ‬سوداگری،‭ ‬هر‭ ‬كس‭ ‬بتواند‭ ‬امتیاز‭ ‬اقتصادی‭ ‬را‭ ‬زودتر‭ ‬دریافت‭ ‬كند،‭ ‬سود‭ ‬بیشتری‭ ‬به‭ ‬جیب‭ ‬می‌زند‭. ‬مثلا‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬كه‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬مردم‭ ‬برای‭ ‬دریافت‭ ‬یك‭ ‬وام‭ ‬چند‭ ‬میلیونی،‭ ‬باید‭ ‬ماه‌ها‭ ‬در‭ ‬شعب‭ ‬بانك‌ها‭ ‬معطل‭ ‬بمانند،‭ ‬برخی‭ ‬چهره‌های‭ ‬سیاسی‭ ‬با‭ ‬سفارش‭ ‬و‭ ‬رانت،‌به‭ ‬راحتی‭ ‬میلیاردها‭ ‬تومان‭ ‬وام‭ ‬دریافت‭ ‬می‌كنند‭ ‬بدون‭ ‬آن‭ ‬كه‭ ‬وثایق‭ ‬مطمئنی‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬بانك‭ ‬ارائه‭ ‬دهند‭. ‬بررسی‌ها‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭ ‬عمده‭ ‬مطالبات‭ ‬معوق‭ ‬
چند‭ ‬ده‭ ‬هزار‭ ‬میلیارد‭ ‬تومانی‭ ‬بانك‌ها‭ ‬نیز‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬همین‭ ‬وام‌های‭ ‬سفارشی‭ ‬است‭. ‬

در‭ ‬ماجرای‭ ‬التهابات‭ ‬ارزی‭ ‬امسال‭ ‬هم‭ ‬بالغ‭ ‬بر‭ ‬18‭ ‬میلیارد‭ ‬دلار‭ ‬ارز‭ ‬با‭ ‬نرخ‭ ‬هر‭ ‬دلار‭ ‬4200‭ ‬تومان‭ ‬به‭ ‬افراد‭ ‬خاص‭ ‬داده‭ ‬شد‭ ‬كه‭ ‬توانستند‭ ‬هزاران‭ ‬میلیارد‭ ‬تومان‭ ‬از‭ ‬فروش‭ ‬اجناس‭ ‬خود‭ ‬با‭ ‬نرخ‭ ‬ارز‭ ‬آزاد‭ ‬به‭ ‬جیب‭ ‬بزنند‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬زمینه‭ ‬هم‌اكنون‭ ‬معاون‭ ‬ارزی‭ ‬بانك‭ ‬مركزی‭ ‬كه‭ ‬بالاترین‭ ‬مقام‭ ‬مسؤول‭ ‬در‭ ‬سیاست‌های‭ ‬ارزی‭ ‬كشور‭ ‬محسوب‭ ‬می‌شود،‭ ‬ماه‌هاست‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬بازداشت‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬سخنگوی‭ ‬قوه‭ ‬قضاییه‭ ‬هم‭ ‬روز‭ ‬گذشته‭ ‬از‭ ‬باز‭ ‬شدن‭ ‬ابعاد‭ ‬جدیدی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬پرونده‭ ‬فساد‭ ‬خبر‭ ‬داد‭. ‬این‭ ‬ماجرا‭ ‬البته‭ ‬فقط‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬دولت‭ ‬نیست‭. ‬بابك‭ ‬زنجانی‭ ‬كه‭ ‬بابت‭ ‬بدهی‭ ‬چند‭ ‬هزار‭ ‬میلیارد‭ ‬تومانی‭ ‬به‭ ‬اعدام‭ ‬محكوم‭ ‬شده،‭ ‬گفته‭ ‬بود‭ ‬با‭ ‬دریافت‭ ‬ارز‭ ‬دولتی‭ ‬از‭ ‬بانك‭ ‬مركزی‭ ‬و‭ ‬فروش‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬صرافی‌ها،‭ ‬یك‌شبه‭ ‬ره‭ ‬صدساله‭ ‬را‭ ‬طی‭ ‬كرد‭ ‬و‭ ‬تاجر‭ ‬شد‭!‬