آنچه از فناوری ماشین‌های آتش‌نشانی و امكانات ویژه این خودروها باید بدانید
کالبدشکافی ماشین‌های قرمز
همه ما بارها صدای ماشین‌های قرمز رنگ آتش‌نشانی را در خیابان‌ها شنیده‌ایم یا شاهد عملیات امداد و نجات آنها بوده‌ایم. اما تا چه حد با امكانات و ویژگیهای منحصر به فرد این وسایل نقلیه آشنا هستیم؟ این خودروهای بزرگ كه در نگاه اول شباهت زیادی به كامیون‌های معمولی دارند، مشخصات و تجهیزات ویژهای دارند كه آنها را به یكی از سریع‌ترین ماشین‌های سنگین برای حضور به موقع آتش‌نشانان در صحنه حادثه تبدیل كرده و امكانات مورد نیاز برای اطفای به موقع حریق را فراهم آورده است. در ادامه خواهید دید این ماشین‌ها چه جزئیات فنی و ساختاری دارند كه باعث شده ماشین‌های آتش‌نشانی جزو فناورانه‌ترین ماشین‌هایی باشد كه در زندگی روزمره می‌بینیم. اولین ماشین‌های آتش‌نشانی در یونان باستان به كار گرفته شد. ماشین‌های آن زمان در واقع فقط پمپی بزرگ بوده كه آب را به مسافتی دور پرتاب می‌كرد. پس از این دوران ماشین‌های آتش‌نشانی برای مدت طولانی كنار گذاشته شدند تا این‌كه حدود ۱۷۰۰ سال بعد دوباره در اروپا متولد شد. ماشین‌های آتش‌نشانی ابتدایی اروپا مانند ارابه با اسب كشیده و به محل حادثه منتقل می‌شدند. با توسعه خودروها در قرن 20 كم‌كم ماشین‌های آتش‌نشانی به شكل امروزی‌شان نزدیك شدند. ماشین‌های آتش‌نشانی براساس نوع حریق و حوادثی كه باید به آنها رسیدگی كنند انواع مختلفی دارند.
8 خودروی مهم آتش‌نشان
امروزه برای اطفای حریق، عملیات نجات و سایر خدمات امدادی و ایمنی، انواع خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تقسیم‌بندی خودروهای آتش‌نشانی روش‌‌های مختلفی دارد.
در تقسیم‌بندی براساس ظرفیت خودرو، خودروهای آتش‌نشانی به دو مجموعه خودروهای سبك و خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین تقسیم می‌شوند. اما این خودروها براساس نوع كاربری در هشت گروه جای می‌گیرند:
1 . خودروی آتش‌نشانی شهری
این خودروها مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین وسیله برای مبارزه اساسی با آتش‌سوزی محسوب می‌شوند. از آنجا كه بیشتر این خودروها با استفاده از شاسی كامیون ساخته می‌شوند، به آنها كامیون آتش‌نشانی نیز گفته می‌شود. این خودرو برای مهار آتش در سكونتگاه‌‌های انسانی اعم از شهر‌ها، شهرك‌ها و روستا‌ها استفاده می‌شود.
2 . خودروی حامل نردبان
این گروه از خودروهای امدادی برای انجام عملیات آتش‌نشانی امداد و نجات در ارتفاع ساخته شده‌اند. ساختمان كلی آنها عبارت است از یك شاسی كه نردبان كشویی یا بالابر هیدرولیكی روی آن نصب شده است. نمونه‌های جدید این خودروها، تجهیزاتی از قبیل سبد حمل افراد، مانیتور ثابت آتش‌نشانی، برانكارد حمل بیمار و… نیز دارند.
3 . خودروی آتش‌نشانی فرودگاهی
گروهــــــــی از خـــــــودرو‌های آتش‌نشانی به‌طور اختصاصی برای خدمت در فرودگاه‌ها طراحی و ساخته می‌شود. از ویژگیهای این خودروها می‌توان به شتاب زیاد، امكان حركت مطلوب در زمین‌های ناهموار اطراف فرودگاه، مخزن آب و كف بزرگ، مانیتور پرقدرت و… اشاره كرد. در نمونه‌های پیشرفته این خودروها عملیات اطفای حریق به‌صورت خودكار و از طریق نمایشگرهای پرقدرت خودرو انجام می‌شود.
4 . خودروی فرماندهی عملیات
وقوع حوادث شدید و مهم باعث شده است سازمان‌‌های آتش‌نشانی ضرورت و اهمیت واحدهای سیار فرماندهی را به‌خوبی احساس كنند. این گروه از خودروها، با توجه به همین ضرورت طراحی و ساخته شده‌اند. در داخل خودروهای مزبور با استقرار انواع وسایل ارتباطی شامل كانال‌‌های مختلف بی‌سیم، دورنگار و تلفن همراه و ماهواره‌ای، تلویزیون مداربسته و… همچنین میز كنفرانس و محیط مناسبی برای فرماندهان آتش‌نشانی ایجاد شده است.
5 . خودروی آتش‌نشانی صنعتی
بسیاری از صنایع به علت نوع مواد اولیه مصرفی، فرآیند تولید یا نوع تولیدات در معرض انواع مخاطرات منجر به آتش‌سوزی و انفجار هستند. برای مقابله با حوادث احتمالی در این‌گونه صنایع نیز خودروهای ویژهای طراحی و ساخته شده است. از نكات بارز این خودروها می‌توان به وجود مخزن‌های متعدد انواع مواد خاموش كننده، مانیتور تلسكوپی و… اشاره كرد.
6 . خودروی آتش‌نشانی جنگلی
برای مبارزه با آتش‌سوزی در عرصه‌‌های جنگلی خودروهایی مورد نیاز است كه بتوانند به راحتی از جاده‌‌های كوهستانی و ناهموار عبور كنند، همچنین مخزن آب به نسبت كوچك، موتور قوی و شاسی محكمی داشته باشد. در این مورد خودروهایی با استفاده از شاسی وانت و كامیونت دو دیفرانسیل تولید شده‌اند.
7 . خودروی پشتیبانی
انواع تانكر‌های حمل آب، خودروهای حمل گالن‌‌های كف، خودروی حمل سیلندر‌ها و تجهیزات مربوط به دستگاه تنفسی با هوای فشرده، همچنین انواع خودروهای حامل تجهیزات تامین روشنایی، جرثقیل، لودر، بلدوزر و… تجهیزات این گروه از خودروهای آتش‌نشانی را تشكیل می‌دهند.
8 . خودروی نجات و حوادث ویژه
این گروه از خودروهای امدادی به‌طور معمول از نظر شكل ظاهری شبیه خودروهای معمولی آتش‌نشانی هستند اما برخلاف آنها مخزن آب كف و پمپ آتش‌نشانی ندارند. در مقابل در فضای داخلی اتاق ابزار آنها، به طرز ماهرانه‌ای انواع و اقسام وسایل و تجهیزات نجات، جای گرفته تا در حوادث و سوانح مختلف مثل تصادفات رانندگی و سوانح جاده‌ای، ریزش آوار، وقوع سیل و… برای كمك به افراد درگیر و آسیب‌دیده، مورد استفاده قرار گیرد.
آناتومی یك ماشین آتش‌نشانی معمولی
خودروهای آتش‌نشانی با توجه به اندازه و كاربری خود نیاز به تجهیزات متفاوتی دارند. اما چند مرحله معمولا برای بسیاری از ماشین‌های آتش‌نشانی معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند که عبارتند از:
شاسی
انتخاب شاسی مورد استفاده در ماشین‌های آتش‌نشانی كاملا بستگی به كاربری‌شان خواهد داشت. سازندگان ماشین‌های آتش‌نشانی برای سفارش شاسی مورد نظرشان دو انتخاب دارند. در حالت ساده فقط موتور، محورها، كمك‌فنرها، فرمان و سیستم ترمز روی شاسی سوار شده، اما برخی از سازندگان ترجیح می‌دهند شاسی به همراه كابین راننده سفارش داده شود كه در این حالت كابین و تجهیزات داخلی و سیم‌كشی برق به صورت آماده خواهد بود. در هر دو حالت معمولا شاسی ماشین‌های آتش‌نشانی از كارخانه‌های معروف خودروسازی تهیه می‌شود تا خودرو از كیفیت و قدرت مناسب برای مصارف آتش‌نشانی برخوردار باشد. ماشین‌های آتش‌نشانی شاسی‌های خاصی نیاز دارند كه معمولا سفارشی‌سازی می‌شوند.
پمپ
پمپ اصلی‌ترین بخش و به نوعی هویت‌بخش ماشین‌های آتش‌نشانی است. اگر پمپ به خوبی كار نكند، سایر تجهیزات ماشین آتش‌نشانی عملا بی‌استفاده خواهد بود. بیشتر پمپ‌های مورد استفاده در ماشین‌های آتش‌نشانی امروزی معمولا از نوع سانتریفیوژی هستند. كارخانه تخصصی ویژهای این پمپها را تولید می‌كنند و در اختیار سازندگان ماشین‌های آتش‌نشانی قرار می‌دهند. پمپ‌های آتش‌نشانی رایج قادر هستند نزدیك به 4000 لیتر آب را در دقیقه پمپاژ كنند. این میزان به خوبی قادر است آتش‌های محیط‌های مسكونی و ساختمان‌های تجاری كوچك را مهار كند. قرارگیری پمپ در جایگاه مناسب و در جهت انتقال آب به جریان یكنواخت كمك خواهد كرد.
بدنه
پس از دریافت شاسی و كابین، ساخت بدنه ماشین آغاز می‌شود. معمولا در بدنه این خودروها بیشتر از ورق‌های استیل و در برخی قسمت‌ها ورق‌های آلومینیومی و استیل ضد زنگ استفاده می‌شود. ورقه استیل در ابعاد مورد نظر برای ساخت درها، بدنه، محفظه تجهیزات و ... برش می‌خورند و با ابزارهای تخصصی به فرم دلخواه شكل‌می‌گیرند. در این مرحله، محل عبور سیم‌های تجهیزات الكتریكی و همچنین لوله‌های آب نیز در بدنه مشخص و تعبیه می‌شود. قسمت‌های مختلف بدنه با جوشكاری به هم متصل می‌شوند. البته درها و بخش‌های دسترسی به تجهیزات معمولا برای سهولت تعویض پیچ می‌شوند. برخی از سازندگان هر قطعه را با غوطه‌ور كردن در حوضچه مواد ضد خوردگی در برابر خوردگی‌ها مقاوم می‌كند. بخش‌های داخلی محفظه ماشین و درها پیش از اتصال رنگ‌آمیزی می‌شوند.
مخزن
مخزن آب مورد استفاده در مــــــاشـــــین‌های آتش‌نشانی معمول از جنس پلی‌پروپیلن با ظرفیتی بین 2000 تا 4000 لیتر به شكل مكعبی یا گرد است. پیش از اتصال به بدنه به دیواره نگهدارنده دیگری پیچ می‌شود و سپس در پشت پمپ متصل می‌شود. پس از این مرحله لوله انتقال آب به پمپ و همچنین درپوش ورودی آب به مخزن كه معمولا از جنس استیل گالوانیزه است، وصل می‌شود. حركت به نسبت سریع خودروی آتش‌نشانی، ترمز و توقف‌‌های ناگهانی، حركت در پیچ‌ها، باعث تلاطم آب داخل مخزن می‌شود. این پدیده می‌تواند باعث تصادف و حتی واژگونی آن شود. برای پیشگیری از این خطرات با استفاده از پره‌‌های طولی و عرضی، در داخل مخزن «موج‌گیر» ایجاد می‌شود.
اتصال بخش‌های مختلف
زمانی كه بدنه ماشین تكمیل می‌شود، بر شاسی و روی پمپ و مخزن با استفاده از اتصالات ویژهای سوار می‌شود. در دوطرف بدنه و بالای مخزن تجهیزات مورد نیاز دیگر و همچنین شلنگ انتقال آب نصب می‌شود. هریك از این تجهیزات برای محافظت بیشتر در محفظه خاصی قرار می‌گیرد. تجهیزات مورد نیاز مانند نازل شلنگ، وسایل برای ورود به اماكن بسته و ماسك‌های تنفسی در بخش كناری بدنه بر اساس اندازه قرار می‌گیرند تا در زمان حادثه دسترسی به آنها به سرعت و به آسانی امكان‌پذیر باشد.
در بالای بدنه محل قرارگیری شلنگ است. شلنگ آتش‌نشانی معمولا از اتصال چند شلنگ 15 متری با قطر 76 میلی‌متر تشكیل شده كه در نهایت شلنگی به طول 300 متر فراهم خواهد شد. نحوه جمع شدن شلنگ در قسمت بالایی بدنه یا همان بستر شلنگ به نحوی است كه آتش نشان بتواند با سرعت و به آسانی آن را بردارد و حمل كند. شلنگ‌های كوتاه‌تر مكنده نیز در داخل بدنه ماشین نگهداری می‌شود.
این شلنگ‌ها كه جنس محكم و غیر قابل انعطافی دارد، زمانی كه فشار آب كاهش پیدا می‌كند با همراه شدن با پمپ می‌تواند مانع افت فشار آب خروجی شود.
در قسمت پشتی ماشین، قرقره جمع‌كن شلنگ قرار دارد كه روی آن شلنگی با قطر 5/2 سانتی‌متر موجود است و به آسانی با فشار یك دكمه شلنگ را مجددا دور خودش جمع می‌كند. این شلنگ برای خاموش كردن آتش‌های خیلی كوچك و محدود، شستن ماشین آتش‌نشانی و تجهیزات آن و همچنین خنك كردن بدنه ماشین زمانی كه در نزدیكی آتش قرار دارد، استفاده می‌شود.
نردبان از دیگر واجبات یك ماشین آتش‌نشانی است. جنس نردبان‌ها معمولا از آلومینیوم است و به دلیل وزن زیادی كه دارد روی بدنه بیرونی ماشین متصل می‌شود.
رنگ‌آمیزی
پس از اتصال بدنه به شاسی و بریدن قسمت‌های مورد نظر برای اتصال تجهیزات، باید تمام سطح و سوراخ‌های ایجاد شده رنگ شوند تا از خوردگی در امان باشند. مراحل رنگ‌آمیزی شامل زیرسازی، رنگ‌آمیزی و روكش نهایی برای مقاوم‌سازی رنگ است. ماشین‌های آتش‌نشانی معمولا به رنگ قرمز هستند، اما بر اساس نتایج تحقیقات استفاده از رنگ‌هایی مثل زرد یا آبی می‌تواند بیشتر توجه افراد را جلب كند و از دور دیده شود و احتمال تصادفات رانندگی را كاهش دهد. جنس رنگ مورد استفاده برای بدنه ماشین‌های آتش‌نشانی معمولا از جنس رنگ‌های سنتزی مقاوم به حرارت است. همچنین مواد مقاوم كننده برای افزایش درخشندگی و ماندگاری بیشتر به رنگ بدنه اضافه می‌شود. پس از رنگ‌آمیزی نردبان و سایر تجهیزات با استفاده از اتصالات استیل ضد زنگ روی بدنه سوار می‌شوند.
سیم‌كشی برق
در ماشین‌های آتش‌نشانی جدید سیستم‌های برقی بسیار پیچیده‌ای وجود دارد. سیستم رادیویی، تلفن بی‌سیم، رایانه و حتی سیستم دورنگار بی‌سیم باید همگی با سامانه‌های آتش‌نشانی مركزی در ارتباط باشند. سیم‌كشی كامل یك ماشین آتش‌نشانی معمولی به چند صد متر سیم برای چراغ‌های خطر، آژیر، سیستم رادیویی، ژنراتور، پروژكتورها، قسمت‌های الكتریكی پمپ و دیگر سامانه‌های برقی نیاز دارد. پس از این مرحله، صفحه كنترل الكتریكی پمپ و فلكه‌ها نیز در جای خود نصب می‌شوند.
كنترل كیفی
پس از این كه مراحل ساخت ماشین‌آتش‌نشانی تكمیل شد، باید تمام قسمت‌های آن در مراكز ویژهای بررسی شوند. برای مثال پمپ آب ماشین باید حداقل به مدت دو ساعت با بالاترین فشار خود كار كند تا عملكرد این عضو حیاتی مورد تأیید قرار گیرد. پس از عبور از این مراحل آزمایش، ماشین‌آتش‌نشانی موفق به كسب مجوز فعالیت در واحدهای آتش‌نشانی را خواهد داشت.
آتش‌نشان‌های آینده
ماشین‌های آتش‌نشانی نیز همگام با پیشرفت صنایع و فناوری‌های جدید در حال پیشرفت هستند. مخزن‌های آب جدید ساختار به مراتب محكم‌تری دارند، اما از وزن بسیار سبك‌تری برخوردارند و امكان حمل آب بیشتری را فراهم می‌كند. حتی در برخی كشورها از سامانه‌های رایانه‌ای پیشرفته‌ای كه به شبكه آتش‌نشانی مركزی متصل هستند، برای تحلیل محل و نوع حریق استفاده می‌كنند. استفاده از فوم‌های ویژه برای اطفای حریق در شرایط خاص برای كاهش تخریب بناها یا افزایش سرعت خاموش‌سازی در آتش‌سوزی‌های طبیعت نیز بسیار مورد توجه است. این فوم‌ها به نسبت مشخص و به میزان مورد نیاز هنگام استفاده با هوای فشرده و آب مخلوط می‌شود. استفاده از فناوری هوای فشرده به پرتاب فوم و آب به فواصل بسیار دورتر كمك می‌كند. همچنین آموزش‌های مداوم و به‌روز به آتش‌نشانان كمك می‌كند تا هرچه بهتر از تجهیزات موجود بر اساس نوع آتش‌سوزی استفاده شود تا آتش در كمترین زمان ممكن به بهترین شكل خاموش شود.
امروزه برای اطفای حریق، عملیات نجات و سایر خدمات امدادی و ایمنی، انواع خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تقسیم‌بندی خودروهای آتش‌نشانی روش‌‌های مختلفی دارد.
در تقسیم‌بندی براساس ظرفیت خودرو، خودروهای آتش‌نشانی به دو مجموعه خودروهای سبك و خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین تقسیم می‌شوند. اما این خودروها براساس نوع كاربری در هشت گروه جای می‌گیرند:
1 . خودروی آتش‌نشانی شهری
این خودروها مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین وسیله برای مبارزه اساسی با آتش‌سوزی محسوب می‌شوند. از آنجا كه بیشتر این خودروها با استفاده از شاسی كامیون ساخته می‌شوند، به آنها كامیون آتش‌نشانی نیز گفته می‌شود. این خودرو برای مهار آتش در سكونتگاه‌‌های انسانی اعم از شهر‌ها، شهرك‌ها و روستا‌ها استفاده می‌شود.
2 . خودروی حامل نردبان
این گروه از خودروهای امدادی برای انجام عملیات آتش‌نشانی امداد و نجات در ارتفاع ساخته شده‌اند. ساختمان كلی آنها عبارت است از یك شاسی كه نردبان كشویی یا بالابر هیدرولیكی روی آن نصب شده است. نمونه‌های جدید این خودروها، تجهیزاتی از قبیل سبد حمل افراد، مانیتور ثابت آتش‌نشانی، برانكارد حمل بیمار و… نیز دارند.
3 . خودروی آتش‌نشانی فرودگاهی
گروهــــــــی از خـــــــودرو‌های آتش‌نشانی به‌طور اختصاصی برای خدمت در فرودگاه‌ها طراحی و ساخته می‌شود. از ویژگیهای این خودروها می‌توان به شتاب زیاد، امكان حركت مطلوب در زمین‌های ناهموار اطراف فرودگاه، مخزن آب و كف بزرگ، مانیتور پرقدرت و… اشاره كرد. در نمونه‌های پیشرفته این خودروها عملیات اطفای حریق به‌صورت خودكار و از طریق نمایشگرهای پرقدرت خودرو انجام می‌شود.
4 . خودروی فرماندهی عملیات
وقوع حوادث شدید و مهم باعث شده است سازمان‌‌های آتش‌نشانی ضرورت و اهمیت واحدهای سیار فرماندهی را به‌خوبی احساس كنند. این گروه از خودروها، با توجه به همین ضرورت طراحی و ساخته شده‌اند. در داخل خودروهای مزبور با استقرار انواع وسایل ارتباطی شامل كانال‌‌های مختلف بی‌سیم، دورنگار و تلفن همراه و ماهواره‌ای، تلویزیون مداربسته و… همچنین میز كنفرانس و محیط مناسبی برای فرماندهان آتش‌نشانی ایجاد شده است.
5 . خودروی آتش‌نشانی صنعتی
بسیاری از صنایع به علت نوع مواد اولیه مصرفی، فرآیند تولید یا نوع تولیدات در معرض انواع مخاطرات منجر به آتش‌سوزی و انفجار هستند. برای مقابله با حوادث احتمالی در این‌گونه صنایع نیز خودروهای ویژهای طراحی و ساخته شده است. از نكات بارز این خودروها می‌توان به وجود مخزن‌های متعدد انواع مواد خاموش كننده، مانیتور تلسكوپی و… اشاره كرد.
6 . خودروی آتش‌نشانی جنگلی
برای مبارزه با آتش‌سوزی در عرصه‌‌های جنگلی خودروهایی مورد نیاز است كه بتوانند به راحتی از جاده‌‌های كوهستانی و ناهموار عبور كنند، همچنین مخزن آب به نسبت كوچك، موتور قوی و شاسی محكمی داشته باشد. در این مورد خودروهایی با استفاده از شاسی وانت و كامیونت دو دیفرانسیل تولید شده‌اند.
7 . خودروی پشتیبانی
انواع تانكر‌های حمل آب، خودروهای حمل گالن‌‌های كف، خودروی حمل سیلندر‌ها و تجهیزات مربوط به دستگاه تنفسی با هوای فشرده، همچنین انواع خودروهای حامل تجهیزات تامین روشنایی، جرثقیل، لودر، بلدوزر و… تجهیزات این گروه از خودروهای آتش‌نشانی را تشكیل می‌دهند.
8 . خودروی نجات و حوادث ویژه
این گروه از خودروهای امدادی به‌طور معمول از نظر شكل ظاهری شبیه خودروهای معمولی آتش‌نشانی هستند اما برخلاف آنها مخزن آب كف و پمپ آتش‌نشانی ندارند. در مقابل در فضای داخلی اتاق ابزار آنها، به طرز ماهرانه‌ای انواع و اقسام وسایل و تجهیزات نجات، جای گرفته تا در حوادث و سوانح مختلف مثل تصادفات رانندگی و سوانح جاده‌ای، ریزش آوار، وقوع سیل و… برای كمك به افراد درگیر و آسیب‌دیده، مورد استفاده قرار گیرد.
آناتومی یك ماشین آتش‌نشانی معمولی
خودروهای آتش‌نشانی با توجه به اندازه و كاربری خود نیاز به تجهیزات متفاوتی دارند. اما چند مرحله معمولا برای بسیاری از ماشین‌های آتش‌نشانی معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند که عبارتند از:
شاسی
انتخاب شاسی مورد استفاده در ماشین‌های آتش‌نشانی كاملا بستگی به كاربری‌شان خواهد داشت. سازندگان ماشین‌های آتش‌نشانی برای سفارش شاسی مورد نظرشان دو انتخاب دارند. در حالت ساده فقط موتور، محورها، كمك‌فنرها، فرمان و سیستم ترمز روی شاسی سوار شده، اما برخی از سازندگان ترجیح می‌دهند شاسی به همراه كابین راننده سفارش داده شود كه در این حالت كابین و تجهیزات داخلی و سیم‌كشی برق به صورت آماده خواهد بود. در هر دو حالت معمولا شاسی ماشین‌های آتش‌نشانی از كارخانه‌های معروف خودروسازی تهیه می‌شود تا خودرو از كیفیت و قدرت مناسب برای مصارف آتش‌نشانی برخوردار باشد. ماشین‌های آتش‌نشانی شاسی‌های خاصی نیاز دارند كه معمولا سفارشی‌سازی می‌شوند.
پمپ
پمپ اصلی‌ترین بخش و به نوعی هویت‌بخش ماشین‌های آتش‌نشانی است. اگر پمپ به خوبی كار نكند، سایر تجهیزات ماشین آتش‌نشانی عملا بی‌استفاده خواهد بود. بیشتر پمپ‌های مورد استفاده در ماشین‌های آتش‌نشانی امروزی معمولا از نوع سانتریفیوژی هستند. كارخانه تخصصی ویژهای این پمپها را تولید می‌كنند و در اختیار سازندگان ماشین‌های آتش‌نشانی قرار می‌دهند. پمپ‌های آتش‌نشانی رایج قادر هستند نزدیك به 4000 لیتر آب را در دقیقه پمپاژ كنند. این میزان به خوبی قادر است آتش‌های محیط‌های مسكونی و ساختمان‌های تجاری كوچك را مهار كند. قرارگیری پمپ در جایگاه مناسب و در جهت انتقال آب به جریان یكنواخت كمك خواهد كرد.
بدنه
پس از دریافت شاسی و كابین، ساخت بدنه ماشین آغاز می‌شود. معمولا در بدنه این خودروها بیشتر از ورق‌های استیل و در برخی قسمت‌ها ورق‌های آلومینیومی و استیل ضد زنگ استفاده می‌شود. ورقه استیل در ابعاد مورد نظر برای ساخت درها، بدنه، محفظه تجهیزات و ... برش می‌خورند و با ابزارهای تخصصی به فرم دلخواه شكل‌می‌گیرند. در این مرحله، محل عبور سیم‌های تجهیزات الكتریكی و همچنین لوله‌های آب نیز در بدنه مشخص و تعبیه می‌شود. قسمت‌های مختلف بدنه با جوشكاری به هم متصل می‌شوند. البته درها و بخش‌های دسترسی به تجهیزات معمولا برای سهولت تعویض پیچ می‌شوند. برخی از سازندگان هر قطعه را با غوطه‌ور كردن در حوضچه مواد ضد خوردگی در برابر خوردگی‌ها مقاوم می‌كند. بخش‌های داخلی محفظه ماشین و درها پیش از اتصال رنگ‌آمیزی می‌شوند.
مخزن
مخزن آب مورد استفاده در مــــــاشـــــین‌های آتش‌نشانی معمول از جنس پلی‌پروپیلن با ظرفیتی بین 2000 تا 4000 لیتر به شكل مكعبی یا گرد است. پیش از اتصال به بدنه به دیواره نگهدارنده دیگری پیچ می‌شود و سپس در پشت پمپ متصل می‌شود. پس از این مرحله لوله انتقال آب به پمپ و همچنین درپوش ورودی آب به مخزن كه معمولا از جنس استیل گالوانیزه است، وصل می‌شود. حركت به نسبت سریع خودروی آتش‌نشانی، ترمز و توقف‌‌های ناگهانی، حركت در پیچ‌ها، باعث تلاطم آب داخل مخزن می‌شود. این پدیده می‌تواند باعث تصادف و حتی واژگونی آن شود. برای پیشگیری از این خطرات با استفاده از پره‌‌های طولی و عرضی، در داخل مخزن «موج‌گیر» ایجاد می‌شود.
اتصال بخش‌های مختلف
زمانی كه بدنه ماشین تكمیل می‌شود، بر شاسی و روی پمپ و مخزن با استفاده از اتصالات ویژهای سوار می‌شود. در دوطرف بدنه و بالای مخزن تجهیزات مورد نیاز دیگر و همچنین شلنگ انتقال آب نصب می‌شود. هریك از این تجهیزات برای محافظت بیشتر در محفظه خاصی قرار می‌گیرد. تجهیزات مورد نیاز مانند نازل شلنگ، وسایل برای ورود به اماكن بسته و ماسك‌های تنفسی در بخش كناری بدنه بر اساس اندازه قرار می‌گیرند تا در زمان حادثه دسترسی به آنها به سرعت و به آسانی امكان‌پذیر باشد.
در بالای بدنه محل قرارگیری شلنگ است. شلنگ آتش‌نشانی معمولا از اتصال چند شلنگ 15 متری با قطر 76 میلی‌متر تشكیل شده كه در نهایت شلنگی به طول 300 متر فراهم خواهد شد. نحوه جمع شدن شلنگ در قسمت بالایی بدنه یا همان بستر شلنگ به نحوی است كه آتش نشان بتواند با سرعت و به آسانی آن را بردارد و حمل كند. شلنگ‌های كوتاه‌تر مكنده نیز در داخل بدنه ماشین نگهداری می‌شود.
این شلنگ‌ها كه جنس محكم و غیر قابل انعطافی دارد، زمانی كه فشار آب كاهش پیدا می‌كند با همراه شدن با پمپ می‌تواند مانع افت فشار آب خروجی شود.
در قسمت پشتی ماشین، قرقره جمع‌كن شلنگ قرار دارد كه روی آن شلنگی با قطر 5/2 سانتی‌متر موجود است و به آسانی با فشار یك دكمه شلنگ را مجددا دور خودش جمع می‌كند. این شلنگ برای خاموش كردن آتش‌های خیلی كوچك و محدود، شستن ماشین آتش‌نشانی و تجهیزات آن و همچنین خنك كردن بدنه ماشین زمانی كه در نزدیكی آتش قرار دارد، استفاده می‌شود.
نردبان از دیگر واجبات یك ماشین آتش‌نشانی است. جنس نردبان‌ها معمولا از آلومینیوم است و به دلیل وزن زیادی كه دارد روی بدنه بیرونی ماشین متصل می‌شود.
رنگ‌آمیزی
پس از اتصال بدنه به شاسی و بریدن قسمت‌های مورد نظر برای اتصال تجهیزات، باید تمام سطح و سوراخ‌های ایجاد شده رنگ شوند تا از خوردگی در امان باشند. مراحل رنگ‌آمیزی شامل زیرسازی، رنگ‌آمیزی و روكش نهایی برای مقاوم‌سازی رنگ است. ماشین‌های آتش‌نشانی معمولا به رنگ قرمز هستند، اما بر اساس نتایج تحقیقات استفاده از رنگ‌هایی مثل زرد یا آبی می‌تواند بیشتر توجه افراد را جلب كند و از دور دیده شود و احتمال تصادفات رانندگی را كاهش دهد. جنس رنگ مورد استفاده برای بدنه ماشین‌های آتش‌نشانی معمولا از جنس رنگ‌های سنتزی مقاوم به حرارت است. همچنین مواد مقاوم كننده برای افزایش درخشندگی و ماندگاری بیشتر به رنگ بدنه اضافه می‌شود. پس از رنگ‌آمیزی نردبان و سایر تجهیزات با استفاده از اتصالات استیل ضد زنگ روی بدنه سوار می‌شوند.
سیم‌كشی برق
در ماشین‌های آتش‌نشانی جدید سیستم‌های برقی بسیار پیچیده‌ای وجود دارد. سیستم رادیویی، تلفن بی‌سیم، رایانه و حتی سیستم دورنگار بی‌سیم باید همگی با سامانه‌های آتش‌نشانی مركزی در ارتباط باشند. سیم‌كشی كامل یك ماشین آتش‌نشانی معمولی به چند صد متر سیم برای چراغ‌های خطر، آژیر، سیستم رادیویی، ژنراتور، پروژكتورها، قسمت‌های الكتریكی پمپ و دیگر سامانه‌های برقی نیاز دارد. پس از این مرحله، صفحه كنترل الكتریكی پمپ و فلكه‌ها نیز در جای خود نصب می‌شوند.
كنترل كیفی
پس از این كه مراحل ساخت ماشین‌آتش‌نشانی تكمیل شد، باید تمام قسمت‌های آن در مراكز ویژهای بررسی شوند. برای مثال پمپ آب ماشین باید حداقل به مدت دو ساعت با بالاترین فشار خود كار كند تا عملكرد این عضو حیاتی مورد تأیید قرار گیرد. پس از عبور از این مراحل آزمایش، ماشین‌آتش‌نشانی موفق به كسب مجوز فعالیت در واحدهای آتش‌نشانی را خواهد داشت.
آتش‌نشان‌های آینده
ماشین‌های آتش‌نشانی نیز همگام با پیشرفت صنایع و فناوری‌های جدید در حال پیشرفت هستند. مخزن‌های آب جدید ساختار به مراتب محكم‌تری دارند، اما از وزن بسیار سبك‌تری برخوردارند و امكان حمل آب بیشتری را فراهم می‌كند. حتی در برخی كشورها از سامانه‌های رایانه‌ای پیشرفته‌ای كه به شبكه آتش‌نشانی مركزی متصل هستند، برای تحلیل محل و نوع حریق استفاده می‌كنند. استفاده از فوم‌های ویژه برای اطفای حریق در شرایط خاص برای كاهش تخریب بناها یا افزایش سرعت خاموش‌سازی در آتش‌سوزی‌های طبیعت نیز بسیار مورد توجه است. این فوم‌ها به نسبت مشخص و به میزان مورد نیاز هنگام استفاده با هوای فشرده و آب مخلوط می‌شود. استفاده از فناوری هوای فشرده به پرتاب فوم و آب به فواصل بسیار دورتر كمك می‌كند. همچنین آموزش‌های مداوم و به‌روز به آتش‌نشانان كمك می‌كند تا هرچه بهتر از تجهیزات موجود بر اساس نوع آتش‌سوزی استفاده شود تا آتش در كمترین زمان ممكن به بهترین شكل خاموش شود.
