وطن‌پرستانه یا آشتی ملی؟

در آستانه روز استقلال هند، فیلم‌های میهن پرستانه جایگاه ویژه‌ای در پلتفرم های پخش اینترنتی پیدا کرده‌اند

وطن‌پرستانه یا آشتی ملی؟

با نزدیک شدن به 13 آگوست (22 مرداد) روز استقلال هند از استعمار بریتانیای کبیر، فیلم‌های میهن‌پرستانه در نوبت نمایش قرار گرفته‌اند. از آنجا که فعلا سینماهای هند به‌دلیل کرونا در تعطیلی به‌سر می‌برند، محصولات پرسروصدای میهن‌پرستانه از طریق پلتفرم‌های اینترنتی به دیدار تماشاگران هندی می‌آیند. در این بین، فیلم‌هایی که اختصاص به درگیری هند و پاکستان دارند از اهمیت بالایی برخوردارند. در حقیقت، دو فیلمی که همزمان با جشن‌های استقلال به دیدار تماشاگران بومی می‌آیند، داستان‌هایی در ارتباط با نبردهای مختلف دو کشور همسایه و متخاصم دارد. انتخاب دو فیلم «شیرشاه» و «بوج‌» برای پخش در این محدوده زمانی، بی‌دلیل و اتفاقی نیست. البته بالیوود همیشه نگاهی دوگانه به کشور همسایه و روابط با آن داشته است و الزاما تمام فیلم‌هایی که در این ارتباط تولید می‌شوند، اختصاص به جنگ‌های مختلف و دوره‌ای دو طرف ندارد.

شیرشاه در ارتباط با کاپیتان ویکرام باترا یکی از افسران شجاع ارتش هند است که جان خود را در جریان جنگ کارگیل در سال 1999 از دست داد. او به‌دلیل رشادت‌هایش در جنگ لقب شیرشاه را گرفت و البته این لقب هیچ ارتباطی به کارتون معروف شرکت والت دیزنی ندارد! با این وجود، دیزنی پلاس تلاش زیادی کرد تا امتیاز پخش استریم این درام جنگی را خریداری کند. اما بخت با مدیران پلتفرم آمازون بود که توانستند با طرف هندی به قرارداد خوبی دست پیدا کنند. نقش ویکرام باترا را در این فیلم سیدارت مالهوترا بازی کرده و کیارا ادوانی همبازی اوست. ویشنو واردان هم کارگردانی فیلم را به‌عهده داشته‌است. این فیلم بعد از چند بار تغییر زمان اکران عمومی، بالاخره به شبکه اینترنت راه پیدا کرد.
 یک «پرل هاربر» هندی
اما بوج با بازی آجی دوگان، ستاره معروف چند دهه اخیر بالیوود ساخته شده و شانس بسیار بیشتری برای موفقیت دارد. این درام پرتنش تاریخی که با بلاک باستر هالیودی «پرل هاربر» مقایسه می‌شود، داستانی شبیه همین فیلم دارد. دوگان در نقش ویجی کارتیک، رهبر گردان هوایی هند باید در بخشی از جنگ سال 1978 هند و پاکستان، از یک منطقه نظامی کشور و هواپیماهای آن محافظت کند. تعداد زیادی از زنان ساکن محل برای حفظ این پایگاه به کمک کارتیک می‌آیند. پخش استریم بوج با دیزنی پلاس است.
با وجود جنگی بودن دو فیلم فوق، نمی‌توان چنین ارزیابی کرد که تمام فیلم‌هایی که مربوط به روابط هند و پاکستان هستند با چنین مضمون‌هایی تهیه و تولید می‌شوند. با وجود عدم رابطه مستقیم سیاسی بین دو طرف و تمام کدورت‌های دیرین تاریخی، در سال‌های اخیر فیلم‌هایی راه به پرده سینماهای هند باز کرده‌اند که به‌نوعی مبلغ دوستی و آشتی طرفین هستند و می‌خواهند که با پایان دادن به کدورت‌ها و دشمنی‌ها، راه را برای برقراری روابطی دوستانه‌تر و بهتر هموار کنند. طی چند ماه گذشته فیلم‌هایی از این دست، از پلتفرم‌های اینترنتی پخش شده‌اند. «نوه سردار» با بازی کاپور و دیپتی ناوال یکی از این دو است. داستان ملودرام فیلم با لحنی سوزناک تعریف می‌شود و مضمون آن درباره تلاش‌های پسرجوانی است که می‌خواهد عمارت اجدادی خودش را از خاک پاکستان به هند منتقل کرده و با این کار، آخرین خواسته مادربزرگش را اجابت کند. مادربزرگ خاطرات تلخ و شیرینی از این عمارت و همسر دلیر جوان خود در آنجا دارد. اما جدایی پاکستان از هند و قتل همسر به دست یکی از مردان خشمگین، مادربزرگ را مجبور به سفر به بخش هندی کشور می‌کند. سفر نوه جوان به پاکستان با فلاش‌بک‌های مادربزرگ همراه است و تنها شخصیت منفی داستان، شهردار پاکستانی است که می‌خواهد سد راه جوان شود اما بقیه اهالی منطقه، نگاهی غمخوارانه به جوان هندی و خواسته او دارد.
«جوانی ایندو» اولین ساخته سینمایی ابر سینگوپتا از کیارا ادوانی در نقش ایندو استفاده کرده است. دو تروریست پاکستانی در محل زندگی او تحت تعقیب پلیس هستند. آشنایی او با جوانی پاکستانی، او را به این نتیجه می‌رساند که با یکی از تروریست‌ها روبه‌رو شده اما دشمن اصلی یکی از جوانان هندی محل است که پنهانی با تروریست‌ها همکاری دارد. ایندو و جوان پاکستانی با کمک یکدیگر تروریست‌ها را پیدا و تحویل مقامات می‌دهند. در این فیلم، دشمن نه یک پاکستانی که خائنی از اهالی خود هند است. نکته جالب، استقبال خوب تماشاگران هندی از هر دو فیلم بوده‌است. به همین دلیل است که تحلیلگران هنری و سینمایی این نتیجه‌گیری مثبت را می‌کنند که مردم عادی هند طرفدار برقراری روابط حسنه و دوستانه با دشمن دیرین و قدیمی خود هستند. چنین به نظر می‌رسد که بالیوود نقش مهمی در این آشتی تاریخی ایفا می‌کند.