نذری برای این روزها
موضوع نذورات دینی، مبحثی گسترده است که بخشی از آن به اتفاقی که در این روزهای جامعه رخ میدهد بیارتباط نیست؛ آن هم اینکه وجه نذورات، میتواند با توجه به شرایط و زمان و مکان تغییر کند، مشروط به اینکه نذر خاصی نباشد و زمان و مکان و نوعش بهطور دقیق مشخص نشده باشد. بر فرض مثال، خانوادهای نیت میکند که برای رفع بلایی که اتفاق افتاده در شب تاسوعا در مسیر راه دسته هیات محل گوسفندی قربانی کند. این نذر خاصی است که باید تا زمانی که آن هیات برقرار است و همهچیز برای ادای آن نذر فراهم است، اجرایی شود اما بعضی از نذورات قید زمان و مکان و نوع ندارند. مثلا اینکه محرم به زمستان رسیده و من نیت میکنم که در این هوا، طعامی گرم مانند شیرکاکائو نذری بدهم و طبیعتا میتوانم با گردش فصول و رسیدن ماه محرم به تابستان، آن شیرکاکائو را به شربتی خنک تغییر بدهم یا برعکس.
این روزها هم با تغییر کاربری ایستگاههای صلواتی به سلامتی و عوضشدن نوع نذورات، شاهد پویایی دینی هستیم؛ چرا که درباره حفظ سلامت، روایت متعددی وجود دارد. آنهم نهتنها در شرایط خاص امروز بلکه در روایاتی که از ائمه و معصومین وجود دارد، آنها حتی این توجه به سلامت را در نذر اطعام هم در نظرگرفته و تاکید کردهاند که اطعامتان سبک باشد، باعث سنگینی نشود، مریضی پیش نیاورد و دیگر توصیههایی که همه نشان از اهمیت حفظ سلامت دارد.
پس طبیعی است که باتوجه به شرایط خاص این روزها و همهگیری بیماری میتواند نوع نذورات مردم تغییر کند و همه در جهت نیاز خاص امروز باشد.
به نظر میرسد با تغییر کاربری ایستگاههای صلواتی به ایستگاههایی که مواد ضدعفونیکننده و ماسک و... پخش میکنند، یک مشارکت اجتماعی و دینی رخ داده که اتفاقا بسیار ارزشمند است. از طرف دیگر به نظر میرسد که این اتفاق باعث رخدادن یک تحول دینی هم شده و این نشان از پویایی فقه و کارایی دین در همه زمانها و شرایط است؛ البته بدیهی است که در متفاوتترین شرایط هم اصل دین عوض نمیشود و این فروعات دینی مانند سبک و سیاق عزاداری هستند که دستخوش تغییراتی متناسب با موقعیت میشوند؛ آنقدر که این پویایی دین حتی به نوع اداکردن نماز جماعت هم رسیده است؛ چرا که زمانی گفته میشد که روش صحیح نماز جماعت این است که نمازگزاران شانهبهشانه هم بایستند اما امروز با فاصله از هم نماز میخوانند.