شرکت دانشبنیان «پایا فن یاخته البرز» خدمات شتاب‌دهی تخصصی برای ساخت داروهای نوترکیب و واکسن ها را به شرکت‌های نوپا ارائه میدهد
پایا فن یاخته، حامی کسبوکارهای زیست فناور
با شکلگیری کسبوکارهایی که بر اساس توانمندیهای افراد در حوزههای مبتنی بر علموفناوری و در قالب شرکت‌های دانشبنیان و یا نوآور شکل گرفته بودند نیاز به ساختارهای حمایتی که هم مشاورههای تخصصی شغلی ارائه بدهند و هم پشتیبانی مالی به همراه داشته باشند بیش از پیش احساس میشد. شتابدهندهها با همین ایده شکل گرفتند و از آنجایی که تأسیس شرکت‌های دانشبنیان در ایران رویداد بسیار جدیدی است متخصصانی که خود، مسیر پر فراز و نشیب راهاندازی کسبوکار نو را طی کرده بودند به فکر تسهیلگری و کمک به توسعه افراد و شرکت‌های تازه‌کار افتادند. یکی از آنها دکتر هومن کاغذیان است که با تجربه 20 ساله در حوزه زیست فناوری تلاش کرده است خدمات مؤثر و کاربردی را در قالب شتاب‌دهنده «پایا فن یاخته البرز» به شرکت‌های دانشبنیان ارائه دهد.
دکتر هومن کاغذیان، شتاب‌دهنده زیستفناوری پایا فن‌یاخته البرز را در مرداد ماه سال 1398 با کمک ستاد توسعه زیست فناوری و توسط بخش خصوصی تاسیس کرده است. این شتاب‌دهنده در زمینه حمایت از شرکت‌های فعال در تولید انواع واکسن، داروهای نوترکیب و سلول‌های بنیادی فعالیت می‌کند.
مدیرعامل این شتاب‌دهنده به جامجم می‌گوید: «شتاب‌دهنده پایا فن یاخته، یک مرکز رشد و نوآوری 24 ساعته بوده که با استفاده از دانش بومی و متخصصان تحصیل‌کرده در رشتههایی مانند داروسازی، بیوتکنولوژی پزشکی، دامپزشکی برای تولید واکسن و داروهای نوترکیب گام برمی‌دارد.»
دکتر کاغذیان اشاره می‌کند: «ایده اولیه تاسیس شرکت حدود 5 سال پیش در ذهنم ایجاد شد؛ و دغدغه آن از زمانی که من و چند نفر دیگر به‌عنوان فناوران بومی به کشور کوبا اعزام شدیم تا انتقال تکنولوژی تولید داروهای نوترکیب و واکسنها را انجام دهیم، برایم مطرح شد. پس از آن، مسؤولیتها و تجاربی که در مدیریت مراکز رشد فناوری و پارک فناوری سلامت داشتم کمک کرد تا شرایط بسیاری از شرکت‌های دانشبنیان را از نزدیک ببینم که پس از چند سال تلاش در مسیر سقوط بودند و کاری برای نجات کسبوکارشان از آنها ساخته نبود. انتقال فناوری به صنایع و فروش آن به کارخانههای فعال در صنعت، یکی از راههایی بود که میتوانست شرکت‌های دانشبنیان را از شرایط بد اقتصادی نجات بدهد و از طرفی وامها و حمایتهای مالی کم توام با هدایت و راهنمایی میتوانست توسعه را برایشان تسهیل کند. همه این موارد باعث شد تا بالاخره در سال 98 شتاب‌دهنده
پایا فن‌یاخته را تاسیس کنیم تا هدفمان را که ارائه یک مدل بومی موفق برای زیستبوم فناوری سلامت بوده را به اجرا در بیاوریم. ژل ضدعفونی که در اسفند 98 و در ابتدای شیوع کرونا به بازار آمد در یکی از شرکت‌های زیر مجموعه ما تولید شده بود و اکنون تولید نوعی دارو و یک کاندید واکسن کرونا هم در یکی دیگر از شرکت‌های زیر مجموعه ما در دست تحقیق و بررسی است.
چالشهای فعالیت در حوزه شتاب‌دهی
دکتر کاغذیان می‌گوید: « دولت باید به عنوان تسهیلگر عمل کند و متناسب با نیازهای رایج در کشور، مجوزها و قوانین کیفی را صادر کند. در بسیاری از موارد قوانین رایج در کشورهای پیشرفته در ایران هم وضع می‌شود در حالی که در حوزههای مختلف آنها از ما جلوتر هستند و طبعا قوانینشان هم با شرایط کسبوکارهای کشور ما تناسب ندارد.
اگر یک واحد از نهادها و سازمانهای مهم مثل استاندارد و سازمانهای غذا و دارو و دامپزشکی بخشی از کارشان را به شرکت‌های دانشبنیان برونسپاری کنند اتفاق خیلی خوبی می‌افتد زیرا این سازمان‌ها معمولا به چابکی دانش‌بنیان‌ها نیستند و روال کارها با این واگذاری تسریع می‌یابد. از طرفی دانش‌بنیان‌ها در ارتباط با زمینه‌های کاری خود تجارب بیشتری دارند و این امر به بهبود فرآیند تسهیلگری کمک می‌کند. حتی بسیاری از مراحل صدور مجوزها هم می‌تواند به شرکت‌های دانش بنیان واگذار شود و دولت توسط مدیریتهای زیرمجموعه خود روی فعالیت دانش‌بنیان‌ها نظارت کند. این پیشنهادی است که می‌تواند گوشه‌ای از مشکلات و فرآیندهای اداری اخذ مجوز شرکت‌ها و رشدشان را حل کند.
چشمانداز پیش رو و صادرات
مدیرعامل پایا فن‌یاخته می‌گوید: «مجموعه ما با تلاشی که در حوزه تولید نسل جدید آنتیبیوتیکها داشته است قصد دارد صادرات آن را به کشورهای منطقه آغاز کند. اما به‌دلیل اولویتبندی شرکت ابتدا باید نیاز داخل کشور پاسخ داده شود و سپس صادرات انجام گیرد. برنامه آینده ما برای توسعه هرچه بیشتر شرکت بهرهگیری از تمام ظرفیت دانشگاهی برای تولید دارو و فعالیت تحقیقات در زمینه سلول‌های بنیادی و درمان بیماریهای پوستی و فناوری‌های مبتنی بر سلول‌های جانوری، باکتری و مخمری است. تهیه بذر و واکسنهای مورد نیاز برای دام و طیور هم از دیگر اهداف شتاب‌دهی فن‌یاخته است.»
برای گروهها و شرکت‌های نوپایی که برای اجرای تحقیقاتشان به آزمایشگاه نیاز دارند، فن‌یاخته خدمات و فضای آزمایشگاه پر امکاناتی را تدارک دیده است که به علاقهمندان و شرکت‌ها اجاره داده می‌شود. آزمایشگاههای سنتز شیمیایی، کشت باکتری و کشت سلول جانوری، آزمایشگاههای QC وخدمات QA ، و تجهیزات به‌روز بخشی از خدمات فن‌یاخته است.
شتاب‌دهی و مرکز رشد
فن‌یاخته در حال حاضر خدمات شتاب‌دهی به کسبوکارهای دانشبنیان و نوآور را اراده میدهد و سعی دارد تا مسیر راهاندازی شرکتهایی را تسهیل کند که منابع محدود دارند.
فضای تمیز و دستگاه‌های آزمایشگاهی
فضای تمیز از بخشهای مورد نیاز کارهای آزمایشگاهی است که اجاره یا فراهم‌کردن آن بسیار هزینهبر است. به همین دلیل یکی دیگر از خدمات فن‌یاخته، آمادهسازی فضای تمیز 400 متری برای شرکتهایی است که نیاز به فضای تولید برای اخذ مجوز دارند و نمیتوانند دستگاه‌های گران‌قیمت مورد نیاز خود را بخرند. در این مرکز دستگاه‌های مختلف و فضای کار با هزینه متناسب به شرکت‌ها اجاره داده می‌شود.
ارائه مشاورههای تخصصی فناورانه و کسبوکار
از مهمترین خدماتی که شرکت‌های نوپا در ابتدای فعالیت خود نیاز دارند مشاورههای مختلف است که فن‌یاخته بخشهای متنوعی از آن را در حوزههای مشاوره برای ثبت و دریافت مجوز، مشاورههای تخصصی فرآیندهای تحقیق و توسعه، خدمات تخصصی در زمینه بیوانفورماتیک ارائه میدهد.
خدمات تخصصی حقوقی
خدمات حقوقی و وکلای تخصصی برای عقد قراردادهای مربوطه و دفاع در دعاوی احتمالی برای حمایت از شرکتهایی ارائه می‌شود که معمولا در ابتدای مسیر، اطلاعات حقوقی محدودی دارند.
مدیرعامل این شتاب‌دهنده به جامجم می‌گوید: «شتاب‌دهنده پایا فن یاخته، یک مرکز رشد و نوآوری 24 ساعته بوده که با استفاده از دانش بومی و متخصصان تحصیل‌کرده در رشتههایی مانند داروسازی، بیوتکنولوژی پزشکی، دامپزشکی برای تولید واکسن و داروهای نوترکیب گام برمی‌دارد.»
دکتر کاغذیان اشاره می‌کند: «ایده اولیه تاسیس شرکت حدود 5 سال پیش در ذهنم ایجاد شد؛ و دغدغه آن از زمانی که من و چند نفر دیگر به‌عنوان فناوران بومی به کشور کوبا اعزام شدیم تا انتقال تکنولوژی تولید داروهای نوترکیب و واکسنها را انجام دهیم، برایم مطرح شد. پس از آن، مسؤولیتها و تجاربی که در مدیریت مراکز رشد فناوری و پارک فناوری سلامت داشتم کمک کرد تا شرایط بسیاری از شرکت‌های دانشبنیان را از نزدیک ببینم که پس از چند سال تلاش در مسیر سقوط بودند و کاری برای نجات کسبوکارشان از آنها ساخته نبود. انتقال فناوری به صنایع و فروش آن به کارخانههای فعال در صنعت، یکی از راههایی بود که میتوانست شرکت‌های دانشبنیان را از شرایط بد اقتصادی نجات بدهد و از طرفی وامها و حمایتهای مالی کم توام با هدایت و راهنمایی میتوانست توسعه را برایشان تسهیل کند. همه این موارد باعث شد تا بالاخره در سال 98 شتاب‌دهنده
پایا فن‌یاخته را تاسیس کنیم تا هدفمان را که ارائه یک مدل بومی موفق برای زیستبوم فناوری سلامت بوده را به اجرا در بیاوریم. ژل ضدعفونی که در اسفند 98 و در ابتدای شیوع کرونا به بازار آمد در یکی از شرکت‌های زیر مجموعه ما تولید شده بود و اکنون تولید نوعی دارو و یک کاندید واکسن کرونا هم در یکی دیگر از شرکت‌های زیر مجموعه ما در دست تحقیق و بررسی است.
چالشهای فعالیت در حوزه شتاب‌دهی
دکتر کاغذیان می‌گوید: « دولت باید به عنوان تسهیلگر عمل کند و متناسب با نیازهای رایج در کشور، مجوزها و قوانین کیفی را صادر کند. در بسیاری از موارد قوانین رایج در کشورهای پیشرفته در ایران هم وضع می‌شود در حالی که در حوزههای مختلف آنها از ما جلوتر هستند و طبعا قوانینشان هم با شرایط کسبوکارهای کشور ما تناسب ندارد.
اگر یک واحد از نهادها و سازمانهای مهم مثل استاندارد و سازمانهای غذا و دارو و دامپزشکی بخشی از کارشان را به شرکت‌های دانشبنیان برونسپاری کنند اتفاق خیلی خوبی می‌افتد زیرا این سازمان‌ها معمولا به چابکی دانش‌بنیان‌ها نیستند و روال کارها با این واگذاری تسریع می‌یابد. از طرفی دانش‌بنیان‌ها در ارتباط با زمینه‌های کاری خود تجارب بیشتری دارند و این امر به بهبود فرآیند تسهیلگری کمک می‌کند. حتی بسیاری از مراحل صدور مجوزها هم می‌تواند به شرکت‌های دانش بنیان واگذار شود و دولت توسط مدیریتهای زیرمجموعه خود روی فعالیت دانش‌بنیان‌ها نظارت کند. این پیشنهادی است که می‌تواند گوشه‌ای از مشکلات و فرآیندهای اداری اخذ مجوز شرکت‌ها و رشدشان را حل کند.
چشمانداز پیش رو و صادرات
مدیرعامل پایا فن‌یاخته می‌گوید: «مجموعه ما با تلاشی که در حوزه تولید نسل جدید آنتیبیوتیکها داشته است قصد دارد صادرات آن را به کشورهای منطقه آغاز کند. اما به‌دلیل اولویتبندی شرکت ابتدا باید نیاز داخل کشور پاسخ داده شود و سپس صادرات انجام گیرد. برنامه آینده ما برای توسعه هرچه بیشتر شرکت بهرهگیری از تمام ظرفیت دانشگاهی برای تولید دارو و فعالیت تحقیقات در زمینه سلول‌های بنیادی و درمان بیماریهای پوستی و فناوری‌های مبتنی بر سلول‌های جانوری، باکتری و مخمری است. تهیه بذر و واکسنهای مورد نیاز برای دام و طیور هم از دیگر اهداف شتاب‌دهی فن‌یاخته است.»
امکانات متمایز «فن‌یاخته» نسبت به سایر شتابدهندهها
خدمات آزمایشگاهیبرای گروهها و شرکت‌های نوپایی که برای اجرای تحقیقاتشان به آزمایشگاه نیاز دارند، فن‌یاخته خدمات و فضای آزمایشگاه پر امکاناتی را تدارک دیده است که به علاقهمندان و شرکت‌ها اجاره داده می‌شود. آزمایشگاههای سنتز شیمیایی، کشت باکتری و کشت سلول جانوری، آزمایشگاههای QC وخدمات QA ، و تجهیزات به‌روز بخشی از خدمات فن‌یاخته است.
شتاب‌دهی و مرکز رشد
فن‌یاخته در حال حاضر خدمات شتاب‌دهی به کسبوکارهای دانشبنیان و نوآور را اراده میدهد و سعی دارد تا مسیر راهاندازی شرکتهایی را تسهیل کند که منابع محدود دارند.
فضای تمیز و دستگاه‌های آزمایشگاهی
فضای تمیز از بخشهای مورد نیاز کارهای آزمایشگاهی است که اجاره یا فراهم‌کردن آن بسیار هزینهبر است. به همین دلیل یکی دیگر از خدمات فن‌یاخته، آمادهسازی فضای تمیز 400 متری برای شرکتهایی است که نیاز به فضای تولید برای اخذ مجوز دارند و نمیتوانند دستگاه‌های گران‌قیمت مورد نیاز خود را بخرند. در این مرکز دستگاه‌های مختلف و فضای کار با هزینه متناسب به شرکت‌ها اجاره داده می‌شود.
ارائه مشاورههای تخصصی فناورانه و کسبوکار
از مهمترین خدماتی که شرکت‌های نوپا در ابتدای فعالیت خود نیاز دارند مشاورههای مختلف است که فن‌یاخته بخشهای متنوعی از آن را در حوزههای مشاوره برای ثبت و دریافت مجوز، مشاورههای تخصصی فرآیندهای تحقیق و توسعه، خدمات تخصصی در زمینه بیوانفورماتیک ارائه میدهد.
خدمات تخصصی حقوقی
خدمات حقوقی و وکلای تخصصی برای عقد قراردادهای مربوطه و دفاع در دعاوی احتمالی برای حمایت از شرکتهایی ارائه می‌شود که معمولا در ابتدای مسیر، اطلاعات حقوقی محدودی دارند.
