قریب به 50سال است مردمان کشور دوست و همسایه افغانستان به دلیل جنگ‌های داخلی یا هجوم کشورهای خارجی روی آرامش و آسایش به خود ندیده‌اند. در این سال‌ها بسیاری از آنها به کشورهای همجوار یا دورتر، به اروپا و آمریکا مهاجرت کرده‌اند. در میان این مهاجران و نسل‌های بعدی آنها اهل‌علم، ادب و فرهنگ کم نبوده‌اند. چنان که در ایران نیز هم به دلیل همزبانی و هم به دلیل وجود فضای نسبتا مناسب برای فعالیت، در حوزه ادبیات اعم از شعر و داستان تولیدات قابل‌توجهی داشته‌اند. «آوازهای روسی» اولین رمان بلند سیداحمد مدقق، نویسنده جوان افغانستانی ساکن ایران است. او در این کتاب تلاش‌کرده در قالب داستان، بخشی از تاریخ کشورش را برای خواننده فارسی زبان بازگو نماید؛ بخشی که شاید برای خوانندگان جوان‌تر کمتر شناخته شده باشد. داستان این کتاب درباره دانشجوی زبان و ادبیاتی است که خواسته یا ناخواسته وارد برخی جریانات مبارزاتی در افغانستان دهه50 می‌شود. یعقوب که تک‌فرزند یکی از خان‌های محلی است به کابل آمده تا درس بخواند اما فراز و نشیب‌های زندگی او را به سمت و سویی دیگر می‌کشاند. داستان از اواخر دهه40شمسی شروع می‌شود و تا کمی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران یعنی حدود یک دهه ادامه می‌یابد. در این 10 سال با یعقوب همراه می‌شویم تا بخشی از اتفاقاتی را که کشور همسایه پشت سر گذاشته است، مرور کنیم. مدقق در داستان‌گویی و توصیف جزئیات بسیار توانمند است و خواننده را به‌خوبی در جریان اتفاقات، فضاها و احساسات شخصیت‌ها قرار می‌دهد؛ به شکلی که هنگام خواندن به‌راحتی می‌توان صحنه‌ها را تصور کرد. استفاده از رسم‌الخط متفاوت، گویش افغانستانی و اصطلاحات مربوط به آن برای خواننده ایرانی می‌تواند جدید و جذاب باشد اما نویسنده با هوشمندی تا جایی از این ابزار استفاده کرده که مخاطب را دلزده نکند. فضای داستان برای خواننده غیرافغانستانی جالب و کنجکاوی برانگیز است و او را تا به آخر به دنبال خود می‌کشاند. عنوان کتاب کلیدی به خواننده می‌دهد که قرار است داستانی مربوط به مبارزات مردم افغانستان علیه شوروی بخواند اما توالی تاریخی اتفاقات به‌صورت روشن و واضح بیان نمی‌شود. تاکید داستان بر گذشت 9سال از وقایع قدیم تنها تاریخ مشخصی است که با آن مواجهیم. مضاف بر این‌که برای درک بهتر فضای کتاب، نیاز به دانستن و شناخت مختصری از کودتای کمونیستی در افغانستان و نقش شوروی در این امر و بعد اشغال این کشور وجود دارد؛ اطلاعاتی که در حین خواندن کتاب به‌تنهایی به او داده نمی‌شود. همچنین برای خواننده جوان ایرانی ناآشنا به تاریخ معاصر افغانستان، برخی از وقایع گنگ و مبهم هستند و در انتهای داستان پاسخ بعضی از پرسش‌ها را نمی‌گیرد؛ خصوصا این‌که قصه به اصطلاح پایان باز دارد و سرنوشت یعقوب مبهم می‌ماند. این کتاب که سال1396 توسط انتشارات شهرستان ادب چاپ و منتشر شده، طرح جلد و صفحه‌آرایی جذابی دارد و خوانندگان علاقه‌مند تاریخ و ادبیات افغانستان را به خوبی با خود همراه می‌کند.