این که آدم‌های امانتدار می‌گویند کاری به جز وظیفه‌شان انجام نمی‌دهند یک تعارف نیست بلکه عین حقیقت است؛ چون امانتداری و رعایت حریم اموال دیگران وظیفه‌ای است که شرعا برعهده تک تک ما قرار گرفته‌است.
با این که مراجع مختلف تقلید درباره مالی که پیدا می‌کنیم در برخی جزئیات با هم اختلاف نظر دارند، ولی در کلیات آنچنان شبیه هم نظر داده‌اند که دیگر شکی در وظیفه‌ ما باقی
نمی‌ماند.
در این میان اما میان مالی که صاحبش مشخص است با مالی که صاحب آن نامعلوم است،‌ تفاوت‌هایی وجود دارد. برای مثال مالی که پیدا می‌کنیم اگر نشانه‌ای نداشته‌باشد تا از طریق آن صاحبش مشخص شود،‌ می‌توانیم برای خودمان برداریم اما بازهم احتیاط واجب این است که آن مال را از طرف صاحبش
صدقه بدهیم.
اما اگر مالی دارای نشانه است و به کمک این نشانه‌ها می‌توان صاحب مال را پیدا کرد آزمون بزرگ اخلاق و امانتداری آغاز می‌شود. در این وضعیت ملاک عمل یک عدد شرعی است یعنی 6/12 نخود نقره به عنوان ارزش مال پیدا شده.
به این ترتیب اگر مالی به این اندازه یا بالاتر از آن ارزش داشته‌باشد، کسی که آن را یافته باید اعلام عمومی کند،‌ مثل آنچه ما معمولا در قالب چند خط روی تکه‌ای کاغذ می‌نویسیم و آن را به در و دیوار می‌چسبانیم.
این اعلام عمومی از روزی که مالی را پیدا کردیم تا یک هفته باید به صورت روزانه انجام شود و پس از آن تا یک سال باید هر هفته
تکرار شود.
با وجود این تلاش‌ها و بعد از گذشت یک سال اگر صاحب مال پیدا نشد، می‌توان آن مال را به عنوان امانت نزد خود نگه‌داشت تا روزی که صاحبش پیدا شود؛ ولی برخی مراجع تقلید می‌گویند احتیاط مستحب این ‎‏است که مال مورد نظر از طرف صاحبش صدقه داده‌شود. این اعلام کردن به قدری جدی است که اگر کسی عمدا از اطلاع‌رسانی امتناع کند، مرتکب معصیت شده و این اعلام همچنان به عنوان یک امر واجب بر عهده اوست. همچنین اگر فردی نابالغ مالی را پیدا کند تلاش برای یافتن صاحب آن از طریق اعلان‌کردن باید توسط ولی او انجام شود.
نکته مهم دیگر این که ما نه تنها موظفیم برای یافتن صاحب اموال گمشده تلاش کنیم موظفیم از آن مال مراقبت نیز بکنیم. طبق حکم شرعی نیز اگر در حین اعلان‌دادن و تلاش برای یافتن صاحب مال در‏‎ ‎‏نگهداری از آن کوتاهی کرده‌باشیم، وقتی صاحب مال پیدا شد باید عوض آن را به‏‎ ‎‏او بدهیم.