مهرداد خوشبخت، كارگردان مجموعه تلویزیونی «گشت پلیس» در گفت‌وگو با جام‌جم:
پلیس هالیوودی به مردم نشان ندادیم!
اگر دلتان لك زده برای قدری آدرنالین و فرصت یا امكان جنب‌وجوش و ماجراجویی كردن را ندارید، یا شاید هم سلامت جان برایتان عزیزتر از این است كه با هر تحركی بخواهید آدرنالین را در خونتان به جوشش بیاورید، احتمالا بهترین راه برایتان این است كه در اوج آرامش و امنیت، گوشه خانه بنشینید و یك فیلم یا سریال تلویزیونی اكشن و پلیسی را برای دیدن انتخاب كنید. شاید اصلی‌ترین دلیل موفقیت این گونه و محبوبیت همه‌روزه‌اش هم در سطح دنیا همین باشد؛ كه به ما بینندگان این آثار اجازه می‌دهد در گوشه امن خانه بنشینیم و برای دقایقی خودمان را به جای شخصیت‌هایی كه در قاب تصویر می‌بینیم، قرار بدهیم. شخصیت‌هایی كه می‌توانند پلیس باشند یا دزد، درستكار باشند یا خلافكار یا حتی گروگانی باشند كه در میان این دو طیف گرفتار شده است. می‌توانیم پابه‌پای همین شخصیت‌ها، افت‌وخیزها و تعقیب و گریزها و همه خطراتی كه از سر می‌گذرانند را تجربه كنیم و خودمان را به جایشان بگذاریم. البته تجربه خطر و كسب هیجان، تنها دلیل رونق این سبك در صنعت فیلم و سریال‌سازی نیست؛ بسیاری اوقات نهاد انتظامی خود پا پیش می‌گذارد و همگام سازمان‌های فرهنگی می‌شود تا از طریق ساخت این مجموعه‌ها و آثار، مخاطبان را آگاه‌تر كند یا نسبت به انجام رفتارهای پرخطر اجتماعی پندشان بدهد و از این طریق غیرمستقیم، میزان جرم و جنایت را در جامعه كم كند. یكی از مجموعه‌های تلویزیونی كه این شب‌ها با این هدف از شبكه سه سیما روی آنتن رفته است، مجموعه كوتاه تلویزیونی گشت پلیس است؛ مجموعه‌ای كه با پایان پخش سریال پرمخاطب بانوی عمارت روی آنتن رفته و همین عامل می‌تواند به دیده شدن بیشترش هم كمك كند. فصل اول گشت پلیس در هفت قسمت تهیه شده و مهرداد خوشبخت، كارگردان این مجموعه تلویزیونی در گفت‌وگو با جام‌جم از اثرش می‌گوید.
ابتدا قرار بود كار 14 قسمتی باشد، اما بعد به دلایل مختلف قرار شد مجموعه را در قالب دو فصل هفت قسمتی بسازیم و فصل اول آن در هفته پلیس امسال روی آنتن برود؛ اما به دلیل برخی اختلافات، این اتفاق نیفتاد.
چه دلایلی؟
بهتر است این را از تهیه‌كننده بپرسید؛ چون اختلاف بین سیمافیلم و تهیه‌كننده بود.
و سرنوشت فصل دوم به چه صورت است؟ آیا ساخته شده؟
زمان دقیقی برایش مشخص نشده و هنوز ساخته هم نشده است.
آثار پلیسی جزو آن دسته موضوعاتی هستند كه عموما تكراری نمی‌شوند و همیشه سوژه‌ای برای روایت كردن وجود دارد. بر این اساس معتقد نیستید علاوه بر این 14 قسمت، همچنان می‌شود مجموعه را ادامه داد؟ در این خصوص صحبتی شده است؟
من چنین صحبتی نكرده‌ام. فعلا فقط در خصوص این دو فصل تصمیم گرفته‌ایم و در واقع فیلمنامه فصل دوم از هم‌اكنون آماده است. قصه فصل دوم هم داستان همین شخصیت‌هاست و بر پایه داستانی پیش می‌رود كه در همین فصل اتفاق می‌افتد و در فصل بعد ادامه پیدا می‌كند. در واقع داستان این پرونده بسته شده و پرونده دیگری در ادامه‌اش باز می‌شود.
ساخت فصل اول چقدر طول كشید؟
دو ماه فیلمبرداری كردیم.
چه شد سراغ انتخاب این سه بازیگر اصلی (فرهاد قائمیان، امیررضا دلاوری و برزو ارجمند) رفتید؟
می‌خواستیم سه شخصیت اصلی‌مان متفاوت از هم باشند. فرهاد قائمیان را از ابتدا به عنوان فرمانده انتخاب كردیم. امیررضا دلاوری را از قبل می‌شناختم. می‌دانستم ورزش می‌كند و با توجه به این‌كه نقش پلیسی را دارد كه اسلحه نمی‌كشد، آمادگی جسمانی‌اش برایم مهم بود. برزو ارجمند هم شخصیتی است كه اصلا پلیس نیست و به دلیل تمایل شخصی دوره می‌بیند و به پلیس می‌پیوندد.
در واقع به نظر می‌رسد خودخواسته سراغ یك چینش تكراری رفتید. چون شبیه به این تركیب (حضور یك فرمانده جدی، مامور میانه‌رو و فرد شوخ‌طبع) را پیش از این در مجموعه‌ها و فیلم‌های دیگر هم دیده بودیم.
بالاخره همه فیلم‌های پلیسی یك‌سری فرمول‌های اولیه دارند.
استقبال مخاطبان را چطور دیدید؟ با وجود این‌كه این مجموعه بلافاصله پس از بانوی عمارت روی آنتن رفت، اما چندان دیده نشد و توجه ویژه‌ای را به خود جلب نكرد. خودتان دلیل این قضیه را در چه می‌دانید؟
شما آمارتان را از كجا آورده‌اید؟
اطرافیانی كه می‌دانم تلویزیون را دنبال می‌كنند...
خب اطراف شما وضع آن‌طور است؛ در اطراف من همه مجموعه را می‌بینند و می‌گویند سریالی است كه از همان قسمت اول مخاطبان را جذب كرده است. نظرات مخاطبان در صفحه اجتماعی‌مان هم موجود است و می‌توانید به نظراتشان مراجعه كنید و تمامش را بخوانید. ضمن این‌كه سفارش دهنده‌ها خیلی راضی هستند و گفته‌اند موافق ادامه مجموعه هستند، چون مجموعه ما شخصیت‌هایی واقعی دارد؛ هركدامشان خانواده‌ای دارند و مثلا یكی با باجناقش مشكل دارد و رابطه این سه‌نفر با هم نیز طبیعی است. تابه‌حال در كمتر سریال پلیسی دیده بودیم كه یك پلیس
با پشت دست توی دهان متهم بكوبد و بعد سرهنگ بازخواستش كند و بگوید حق نداشتی این كار را بكنی. اینها عبور از خط قرمزهایی هستند كه این سریال را متفاوت كرده است.
نظارت ناجی هنر چطور بود؟ آیا از طرفشان كسی بود كه در هر سكانس حضور داشته باشد و مشكلات را همانجا بگوید و راهنمایی بدهد؟
بله؛ كارشناس همیشه هست و نظر می‌دهد. به هر حال به تعامل می‌رسیم و همدیگر را راضی می‌كنیم. در خصوص بعضی صحنه‌ها پلیس مخالف بود و معتقد بودند باید حذف كنیم، اما ما پای كارمان ایستادیم و صحبت كردیم و در تعامل با مدیر ناجی هنر، گفتیم اگر از ممیزی‌ها عبور نكنیم، مجموعه به آن صورت دیده نخواهد شد. خودشان هم بر اساس بازتاب‌ها به این نتیجه رسیده‌اند كه پخش شدن برخی صحنه‌ها خوب است و اشكالی هم ندارد، چون مردم استقبال می‌كنند. الان گشت پلیس با كمترین میزان سانسور از طرف تلویزیون و ناجی هنر پخش می‌شود.
خیلی وقت‌ها در مجموعه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی می‌بینیم تصویری كه از پلیس نمایش می‌دهند، تصویری به اصطلاح هالیوودی است و از واقعیت دور. شما در این مجموعه چقدر تلاش كردید از آن تصویر كلیشه‌ای دور شوید و تصویر درست پلیس ایرانی را نمایش دهید؟
ما تمام تلاشمان را كردیم تا تصویری باورپذیر از پلیس به نمایش بگذاریم. تنها مشكلمان كم بودن قسمت‌ها بود؛ وگرنه ایده‌های زیادی داشتیم. به عنوان مثال، پلیس به صورت روزمره از كوادكوپتر استفاده نمی‌كند و این‌طور نیست كه همیشه در ماشین داشته باشد؛ این قضیه پیشنهاد ما بود.
در این نوع آثار می‌بینیم تاكید بر استفاده پلیس از فناوری‌های روز دنیا است؛ به عنوان مثال در مجموعه شما كه با فرمانده‌شان به صورت تماس تصویری صحبت می‌كنند...
مگر خود شما با دوستانتان تماس تصویری نمی‌گیرید؟ این كه فناوری عجیبی نیست. اتفاقا خیلی هم دم دستی است!
بله؛ ولی برای خیلی از مخاطبان این سؤال ایجاد می‌شود كه مگر پلیس ما واقعا از همه این فناوری استفاده می‌كند؟
ما از همه امكانات پلیس در مجموعه استفاده نكردیم؛ وگرنه شما اثر ما را هم هالیوودی می‌نامیدید. ما حداقل‌ها را استفاده كردیم. استفاده از كوادكوپتر اتفاق عجیبی نیست؛ این روزها كوادكوپترهایی هستند كه به گوشی تلفن‌همراه وصل می‌شوند و قیمت زیادی هم ندارند و از اسباب‌بازی‌فروشی‌ها هم می‌شود تهیه‌اش كرد. فقط خواستیم بگوییم می‌شود از این امكانات بهینه استفاده كرد؛ این‌كه بعضی پلیس‌ها از این امكانات استفاده نمی‌كنند یا كم استفاده می‌كنند، نكته دیگری است. باید به یك نكته هم توجه كنیم. پلیس نیروی اجرایی كشور است و خیلی وقت‌ها دستوری برای اجرا كردن می‌گیرد كه ممكن است خودش هم با آن موافق نباشد. چیزی كه در درجه اول اهمیتشان است، امنیت كشور است و برای این قضیه آموزش دیده‌اند. به عقیده خود من، پلیس قشر مظلومی در كشور است.
در حین ساخت مجموعه و در تعاملی كه با پلیس داشتید به این قضیه رسیدید یا نه، اصلا این رویكرد و نگاه شما به پلیس عامل ساخت این مجموعه بود؟
من پیش از این هم فیلم پلیسی ساخته بودم و با آنها آشنایی داشتم. من هم در مواردی از عملكرد پلیس ناراضی هستم، ولی ما پشت صحنه را نمی‌بینیم، فقط پلیسی كه حكم را اجرا می‌كند، در نظر می‌گیریم و مقصرش می‌دانیم. ببینید، پلیس نیروهای گشت ویژه را قبلا هم داشته است؛ برای مدتی ملغی شد و حالا دوباره به دنبال احیای این بخش پلیسی هستند. 110، محدوده اختیارات كمی دارد، تحقیقات اولیه را انجام و بعد به آگاهی ارجاع می‌دهد. خود آگاهی با دایره وسیعی از مشكلات و موضوعات مواجه است و از پرونده دزدی‌های كوچك تا قبل عمد به آن‌جا فرستاده می‌شود. بنابراین محدوده اختیارات 110 را بالاتر بردند تا بتوانند تحقیقات بیشتری انجام بدهند و پرونده‌ها بعد به آگاهی فرستاده بشوند. در واقع گشت پلیسی كه ما در این مجموعه تعریف می‌كنیم، همین كار را انجام می‌دهد. این مجموعه می‌خواهد زمینه این اتفاق را آماده‌تر كند.
بر این اساس مخاطبان اصلی‌تان را مخاطبان عام تلویزیون در نظر گرفته‌اید یا مسؤولان پلیس و نیروی انتظامی كشور؟
بخش اصلی مخاطبان ما قطعا مردم هستند؛ بخش دیگر مسؤولان پلیس و دیگر مسؤولان كشورند كه نسبت به نیروهای پلیس، آگاهی بیشتری كسب كنند و هدف ناجی هنر هم همین بوده كه بتواند تاثیری بر این قضیه داشته باشد.
