دودی که به چشم مردم می‌رود

ساکنان مسکن مهر کمالوند خرم‌آباد بعد از گذشت یک دهه سکونت همچنان با نبود امکانات اولیه زندگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند

دودی که به چشم مردم می‌رود

اجرای طرح مسکن مهر برای رهایی از کابوس اجاره‌نشینی برای اقشار کم‌درآمد در دهه‌های گذشته آغاز و با همه کش‌وقوس‌هایی که داشت بالاخره اجرای آنها تا حدودی خوب پیش رفت و بسیاری از مردم ایران خانه‌دار شدند. اما متاسفانه مشکلات اجرای طرح و ارائه خدمات در برخی از این سایت‌ها گویا هیچ‌گاه به پایان نمی‌رسد. مثال ساده‌اش مسکن مهر کمالوند در خرم آباد، مرکز استان لرستان که از داشتن ابتدایی‌ترین امکانات محروم است و رفع مشکلاتش حالا به موضوع و چالش مهمی بین شهرداری و راه و شهرسازی استان تبدیل شده‌است.

مسکن مهر کمالوند مثل هر مسکن مهر دیگری در کشور، در حاشیه شهر خرم آباد ساخته شد تا باری از روی دوش شهروندان محروم و کم‌برخوردار لرستانی و به‌ویژه خرم‌آبادی بردارد. ساختمان‌های چند طبقه ردیف به ردیف و پشت به پشت یکی‌یکی جان گرفته و قد کشیدند و خریداران خوشحال و خندان با آیینه و قرآن و سلام و صلوات وارد واحدها شدند و به زندگی شیرین‌شده خود لبخند می‌زدند. این اما آغاز ماجرا بود، ادامه ماجرا هر روز تلخ و تلخ‌تر می‌شد؛ هر روز که کمبودها و مشکلات خودش را از روز قبل بیشتر نشان می‌داد. وقتی که تردد روی آسفالت خراب کمرها را پردرد کرده و آمار تصادفات را بالا می‌برد. وقتی که بچه‌ها هیچ فضای سبز و تفریحی برای گذران اوقات فراغت نداشتند، وقتی که خبری از ساخت مرکز آموزشی و درمانی دیده نشد و....
ساکنان منطقه کمالوند پیگیر رفع مشکلات و کمبودها شدند اما خبری از پاسخ نبود، بویژه آن‌که متوجه شدند دعوا و معرکه‌ای حقوقی بین شهرداری و راه و شهرسازی در جریان است و به این زودی‌ها خبری از رفع مشکلات‌شان نیست.
 و اما ماجرا از این قرار است که راه و شهرسازی لرستان مدعی است مسکن مهر کمالوند در خرم‌آباد بخشی از شهر است و شهرداری باید مانند سایر نقاط شهر به این مجموعه نیز خدمات ارائه دهد اما شهرداری می‌گوید که از مجموعه مسکن مهر فقط 65 هزار مترمربع سهم دارد و بقیه گستره مسکن مهر زیرمجموعه راه و شهرسازی است بنابراین راه و شهرسازی هم باید سهم خود را پرداخت کند تا بتوان به کمک آن خدمات لازم را در منطقه به مردم ارائه داد.
همین کشمکش‌ها و توپ در میدان دیگری انداختن توسط دو نهاد مسؤول، باعث شده تا در منطقه مسکن مهر کمالوند تنها جمع‌آوری زباله‌ها در دستور کار قرار بگیرد. بقیه امور و خدمات شهری هم ظاهرا مانده تا شهرداری سهم خود را دریافت کند، گرچه راه و شهرسازی همچنان مدعی است که شهرداری نه‌تنها هیچ سهمی ندارد بلکه از زیر بار وظایف خود در این منطقه نیز به همین بهانه شانه خالی کرده‌است.
دالوند، یکی از اهالی مسکن مهر کمالوند درباره شرایط زندگی در این منطقه این‌گونه به جام‌جم توضیح می‌دهد: مشکلات زیرساختی و امکانات در مسکن مهر کمالوند شهر خرم‌آباد بیداد می‌کند و همین مشکلات، دردسرهای زیادی را برای خانوارها ایجاد کرده‌است. به‌طور مثال نبود پارک و فضای سبز، نبود اماکن تجاری برای تهیه نیازهای اولیه خانوارها و... باعث شده تا خانواده‌ها برای پر کردن اوقات فراغت فرزندان‌شان به محله‌ها و مناطق دیگر بروند یا برای تامین مایحتاج روزانه خود زمان و هزینه زیادی را صرف رفت و آمد و تامین مایحتاج کنند.
یکی دیگر از اهالی صحبت‌های وی را این‌گونه ادامه می‌دهد: نبود زیرساخت‌های شهری مناسب، نبود المان‌های شهری، آسفالت بد و.... باعث می‌شود تصور کنیم این منطقه جزو شهر نیست یا ما مردمی فراموش شده هستیم که هیچ‌گونه خدماتی به ما ارائه نمی‌شود.
رضا معمر می‌گوید: پیگیری‌های زیادی کرده‌ایم اما شهرداری زیر بار ارائه خدمات نمی‌رود، راه و شهرسازی هم توپ را در زمین شهرداری می‌اندازد؛ معلوم نیست تکلیف ما مردم در این منطقه به دست چه ارگانی باید مشخص شود.
معمر می‌گوید دعوا و چالش این دو نهاد به خودشان ربط دارد، آنچه دست‌کم ما می‌دانیم این است که شهرداری موظف است به این منطقه هم همچون سایر نقاط شهری، خدمات‌رسانی کند و تا زمانی که شهرداری اینجا را ساماندهی نکند قطعا شبیه یک روستا باقی مانده و حالا حالاها پیشرفت و توسعه‌ای نخواهد داشت.
از ناچاری در این منطقه ساکن شده‌ایم
اکبر رضایی، دیگر شهروند ساکن در مسکن مهر هم گلایه‌اش را این‌گونه مطرح می‌کند: دعوای بین شهرداری و راه و شهرسازی باعث شده تا دودش در چشم ما ساکنان منطقه برود زیرا آنها که خودشان هیچ‌کدام در این سایت‌ها ساکن نیستند تا از نزدیک مشکلات ما را لمس کنند و حداقل به‌خاطر خودشان درصدد رفع آنها برآیند. باید قانون هرچه سریع‌تر به این دعوا و چالش رسیدگی کند و ما مردم نباید چوب روند سخت و زمانبر رسیدگی به این مشکل را بخوریم. شاید راهکار درست این باشد که شهرداری طبق وظیفه ذاتی خود به این منطقه نیز خدمات‌رسانی کرده و در کنارش سهمش را هم از راه و شهرسازی پیگیری کند نه این‌که ما چشم به راه بمانیم که رای به نفع کدام ارگان صادر می‌شود تا شاید فرجی شود و خدماتی هم به این منطقه برسد.
رضایی با ناراحتی ادامه می‌دهد ای‌کاش همان ابتدا در زمان تحویل واحدها عنوان می‌کردند اینجا کماکان یک روستا و آبادی است و آبادی می‌ماند تا زمانی که دعوای شهرداری و راه و شهرسازی به سرانجام برسد تا ما هم متوجه می‌شدیم که قرار است با چه معضلاتی مواجه شده و کلنجار برویم.
یکی دیگر از اهالی، دغدغه آسفالت نامناسب در منطقه را دارد و می‌گوید: نبود آسفالت مناسب، نبود خط‌کشی خیابان و عدم تقاطع غیرهمسطح از مهم‌ترین مشکلات این منطقه است که لازم است شهرداری در اجرای این پروژه‌ها ورود کند، زیرا در نبود تقاطع غیر همسطح، جان مردم کف دستشان است و همیشه باید شاهد تصادف باشیم.
رحیمی ادامه می‌دهد: هیچ‌کس حاضر نیست با این شرایط در این منطقه زندگی کند. ما هم به دلیل ناتوانی در خرید یا نداشتن بودجه کافی برای رهن منزل در سایر نقاط شهر، حاضر به سکونت در این منطقه شده‌ایم. متاسفانه اینجا هیچ‌گونه نشانه‌ای از شهر بودن ندارد و حتی شاید بتوان گفت برخی روستاها به دلیل داشتن دهیار و شورای موفق و متعهد وضعیت خدمات‌دهی بهتری نسبت به سایت مسکن مهر کمالوند دارند.
وی از استاندار و معاون عمرانی استاندار تقاضا می‌کند به این موضوع ورود کرده و این دعوا را خاتمه دهند تا مردم از این بلاتکلیفی نجات پیدا کنند.


شهرداری به تعهدات شهری خود عمل کند
به سراغ اداره راه و شهرسازی لرستان می‌رویم و مشکلات مردم مسکن مهر را با معاون مسکن این اداره در میان می‌گذاریم. رضا پیامنی به ما می‌گوید ادعاهای شهرداری بی‌اساس است و باید بدون سهم‌خواهی به منطقه خدمات‌رسانی کند: بحث این است که در برج‌های مسکن مهر، دولت مصوبه‌ای در خصوص 10درصد سهم شهرداری‌ها ندارد و چون مسکن مهر اجاره 99ساله است، شهرداری هیچ سهمی ندارد و این موضوع موجب اختلافی بین راه و شهرسازی و شهرداری‌ها در کشور شده است. در همین مورد، وزارت راه و شهرسازی دو بار از معاون حقوقی و پارلمانی ریاست‌جمهوری استعلام گرفته که آیا سهمی به شهرداری‌ها در مسکن مهر تعلق می‌گیرد یا خیر که به‌صراحت و مکتوب اعلام شده در واحدهای مسکن مهر هیچ سهمی به شهرداری‌ها تعلق نمی‌گیرد. با این حال شهرداری خرم‌آباد نظر معاون حقوقی را نپذیرفته و مدعی است 10درصد سهم حق دارد و با همین بهانه هیچ‌گونه خدماتی به سایت‌های مسکن مهر ارائه نمی‌کند.
پیامنی می‌افزاید: هدف از ساخت مسکن مهر این بوده خانه‌هایی با کمترین مبلغ برای مردم احداث و از اراضی دولت بهترین استفاده شود. اما وقتی سهمی به شهرداری‌ها داده شود، این نگرانی وجود دارد که آنها واحدها را به افرادی غیرمستحق واگذار کنند و این رویه در جهت خانه‌دار شدن افراد نیازمند نیست.معاون راه و شهرسازی لرستان هم انگار از شهرداری کم گلایه ندارد: شهرداری در سایت‌های مسکن مهر از بار وظایف خود شانه خالی می‌کند. به هرحال این سایت‌ها هم بخشی از شهر هستند و باید مانند سایر نقاط شهر، خدمات دریافت کنند. شهرداری باید این منطقه را تحویل بگیرد و خدمات شهری مورد نیاز را به آن ارائه دهد. پیامنی تاکید می‌کند لازم است مقام ارشد استان یا معاون عمرانی استاندار، شهرداری را در انجام وظایف خود در سایت‌های مسکن مهر مجاب کنند تا مانند سایر نقاط شهر، توسعه فضای سبز، نظافت، ایجاد ایستگاه آتش‌نشانی و... در این سایت‌ها نیز ایجاد و متمرکز شود.



شهرداری پس از دریافت سهم خود، ورود می‌کند
سراغ شهردار خرم‌آباد می‌رویم تا موضع شهرداری را هم در این چالش بشنویم و گلایه مردم و راه و شهرسازی را به آنها منتقل کنیم.
سعید فتوحی نیز اما روی سهم شهرداری تاکید دارد و به جام‌جم می‌گوید: لزوم تسهیل در واگذاری حق 65 هزار متری شهرداری در مسکن مهر کمالوند ضروری است و شهرداری در قبال این سهم، موظف به ارائه خدمات شهری همچون ایجاد فضای سبز، ایستگاه آتش‌نشانی، نظافت، آسفالت و اصلاح ورودی است.
فتوحی درباره ادعای معاون شهرسازی لرستان مبنی بر نداشتن حق شهرداری در مسکن مهر هم می‌گوید: شهرداری خرم‌آباد طی شکایتی، راه وشهرسازی را به تحویل 65هزار مترمربع خالص مسکونی محکوم کرده، چون مسکن مهر به محدوده شهری وارد شده، پس شهرداری در این مورد خاص محق است و باید حقش پرداخت شود.
شهردار خرم‌آباد یادآور می‌شود شهرداری هنوز مسکن مهر را تحویل نگرفته است و تا وقتی تکلیف حق و حقوق شهرداری مشخص نشود، مسکن مهر تحویل گرفته نمی‌شود.
فتوحی که خودش هم تاکید دارد مسکن مهر کمالوند مشکلات زیادی دارد و از ابتدایی‌ترین امکانات محروم است، می‌گوید: در صورتی که حق شهرداری در مسکن مهر کمالوند به صورت مسکن یا عوض مالی پرداخت شود، شهرداری هم به این منطقه ورود کرده و سهم دریافتی را هم تماما برای ارائه خدمات و رفع مشکلات در همین منطقه صرف خواهد کرد.
وی با بیان این‌که در زمان ساخت مسکن مهر، هزینه راه دسترسی و آماده سازی ورودی منطقه به عهده راه و شهرسازی بوده است، می‌گوید: متاسفانه بیشتر مردم وقتی بحث خدمات شهری می‌شود نگاهشان بیشتر به سمت شهرداری می‌رود، درحالی که ما برای خدمات‌رسانی هر چه بهتر و بیشتر نیازمند همکاری با سایر ارگان‌ها و دستگاه‌ها هستیم.
شهردار خرم‌آباد می‌گوید البته ما خیلی هم نسبت به این منطقه بی‌تعهد نیستیم و در حال حاضر شهرداری زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کند. اما هیچ‌گونه سرانه فضای سبز، تجاری و... برای شهرداری مشخص نشده و هرگونه ورود به رفع مشکلات طبق تعهد راه و شهرسازی باید با کمک آن اداره باشد.
فتوحی هم که از شرایط پیش آمده دلخور است، می‌گوید: باید به این غائله پایان داد. باید دست از جزیره‌ای فکر کردن برداریم و در راستای ارائه خدمات به مردم، توسعه شهر و ارتقای سرانه‌ها و… به یکدیگر کمک کنیم و همراه هم باشیم.
وی یکی از نیازهای ضروری در مسکن مهر کمالوند را با توجه به وجود تراکم جمعیتی، احداث تقاطع غیر همسطح در ورودی مسکن مهر دانسته و می‌گوید: لازم است راه و شهرسازی در این مسیر با شهرداری همسو باشد.
شهردار خرم‌آباد هم از استاندار جدید لرستان کمک می‌خواهد و می‌گوید: حال که استاندار لرستان بومی است و دغدغه خاطر زیادی نسبت به توسعه شهرها دارد، لازم است دیگر دستگاه‌های خدمات‌رسان در کنار شهرداری برای ارائه خدمات مطلوب به مردم، پای کار بیایند و ما را در این مسیر یاری کنند.