همجوار شدن حاشیهنشینهای شهر کرمان با روستای شیشهگر، بهانهای شده تا این روستا هم از طرح هادی و امکانات حداقلی زندگی بیبهره باشد
وقتی آتش حاشیهنشینی دامن روستاییان را هم میگیرد
گاهی وقتها انگار باید پای دیگران بسوزی، بیهیچ گناه و تقصیری، مثل حدود 300نفر اهالی روستای شیشهگر در چند صد متری شهر کرمان که نه شبکه لولهکشی آب دارند و نه گاز و نه جاده آسفالت و خلاصه نه هیچ امکان و خدمات حداقلی دیگری که حتی روستاهای دورافتاده در مناطق صعبالعبوری کشور هم یکییکی از سالهای پس از انقلاب به این طرف به آنها رسیدهاند. روستای شیشهگر اما درست چسبیده به مرکز استان کرمان؛ به شهر کرمان، در ضلع جنوبی بزرگراه شاهد، دیوار به دیوار خط و ایستگاه راهآهن و ساختمانهای دولتی و نظامی کرمان، با این حال هنوز آب شرب مردمانش بدون تصفیه از دل چاه بیرون میآید و دبه دبه به خانهها میرسد تا هم به مصرف شرب و غیرشرب برسد و هم هر یکی دو روز یک بار عضو یک خانواده را بیمار و راهی مراکز درمانی شهر کرمان کند. گناه شیشهگریها که از طرح هادی روستایی و هر امکان و خدمات سادهای محرومند اما این است که در همسایگیشان، خانههای غیرقانونی بسیاری ساخته شده؛ خانههایی که مجموعههای کوچک و بزرگی را تشکیل دادهاند به نام حاشیهنشین. حاشیهنشینها معمولا سهم قانونی از خدمات شهری یا روستایی ندارند و امروز درست یا غلط مهر حاشیهنشین بر جبین روستای شیشهگر هم نشسته و آنها را هم با حاشیهنشینها هم سرنوشت کرده است، بدون اینکه گلایه و اعتراض آنها و وعدههای مکرر مسؤولان برای رسیدگی، هیچیک به سرانجام برسد.
اینجا برای شهر کرمان آخرین نقطه حریم شهر و اولین نقطه آغاز زندگی مردم حاشیهنشین شهرک 14معصوم است که جز حاشیه شهر کرمان جایی برای زندگی ندارند. شهرک حاشیهنشین 14معصوم در ضلع شرقی جاده منتهی به روستای شیشهگر واقع شدهاست و برای رسیدن به روستای شیشهگر باید از اواسط این جاده وارد راه فرعی شوی که به شیشهگر منتهی میشود. روستایی با جمعیتی بیش از 80خانوار که از شهر کرمان یک کیلومتر و از تاسیسات خدمات شهری همچون آب آشامیدنی سالم فقط چند صد متر فاصله دارد اما مردم ساکن آن مجبورند برای آشامیدن از آب چاه کشاورزی استفاده کنند و امکان استفاده از نعمت گاز را هم ندارند.
ارائه نشدن خدمات شهری به شیشهگر
به شیشهگر هیچ خدماتی ارائه نشده و نمیشود زیرا مهر حاشیهنشین روی پیشانیاش نشسته اما رئیس شورای اسلامی روستا به ما میگوید: مشکلT ما نیستیم، مشکل توسعه شهر کرمان است که باعث شده روستای شیشهگر در حریم شهر قرار بگیرد و به همین دلیل به هر اداره و سازمانی برای دریافت خدمات مراجعه میکنیم، میگویند که شما حاشیهنشین هستید، این در حالی است که روستای ما سرجای خود ایستاده بود و شهر کرمان توسعه پیدا کرد و به ما رسید.
علیرضا دشتی، خاکی بودن جاده دسترسی به روستا، آب آشامیدنی ناسالم و غیربهداشتی و نبود گاز را عمده مشکلات روستا عنوان کرده و میگوید: این در حالی است که فقط حدود 300متر با لولههای آب اشامیدنی سالم فاصله داریم و اهالی روستای شیشهگر باید از آب موتور پمپ کشاورزی که از چاه استخراج میشود، استفاده کنند.
وی به مشکل برق روستا و فاصله زیاد کنتورهای برق با خانهها و قرار داشتن آنها در داخل تابلو برق در کوچه اشاره میکند و میگوید: فاصله چندصدمتری هر خانه از کنتور برق خود باعث افت ولتاژ و آسیب رسیدن مکرر به وسایل برقی مردم و سوختن آنها میشود.
دشتی درخصوص وضعیت گاز روستا هم توضیح میدهد علمک گاز روی دیوار اکثر خانههای روستای شیشهگر نصب شده اما متاسفانه به دلیل اجرا نشدن طرح هادی روستایی مردم نمیتوانند از نعمت گاز استفاده کنند و زمستانها را بهسختی میگذرانند.
رئیس شورای اسلامی شیشهگر با اشاره به اینکه جاده دسترسی به روستا نیز به کمک خود اهالی روستا شنریزی شده تا تردد در آن بهخصوص در فصل زمستان و هنگام بارندگی راحت تر باشد، میافزاید: ما 12سال است که پیگیر مشکلات روستا هستیم و در سه دوره شورای روستا و دهیاری مکاتبات و نامهنگاریهای زیادی انجام دادیم اما متأسفانه هیچ اقدامی برای رفع مشکلات مردم صورت نمیگیرد. این درحالی است که روستای شیشهگر دارای کد روستایی است و در تقسیمات وزارت کشور کد این روستا تایید شده است. حتی برای اجرای طرح هادی در این روستا نقشهبرداری شده اما تاکنون این طرح اجرا نشده است.
با گشتوگذار در روستای شیشهگر بهراحتی میتوان مشکلات و کمبودهای مردم محرومی را دید که از 70سال پیش با فاصله یک کیلومتری از شهر کرمان در پشت دیوار بتونی راه آهن کرمان با مشکلات خود دست و پنجه نرم میکنند. سرما و زمستان کمکم از راه میرسد و عدهای مجبورند از کپسول گاز استفاده کنند و برخی دیگر همچون یکی از اهالی شیشهگر به نام حسنی، در حالی که علمک گاز روی دیوار خانهاش نصب شده، از گاز محروم است و برای گرم کردن منزلش به جمعآوری شاخههای شکسته و خشک شده درختان روی آورده. بعضیها هم برای گرم شدن خانه و راحتی اهل خانه به گرمای کم رمق چراغ کهنه نفتی متوسل شدهاند.
استفاده از آب تصفیه نشده چاه هم برای اهالی روستا بیماریهایی از جمله بیماریهای کلیوی به همراه آورده و هزینههای درمانی زیادی به آنها تحمیل کرده است.
نامهنگاریهای بینتیجه
نامهها و مکاتبات زیادی طی سالهای گذشته برای رفع مشکل روستای شیشهگر انجام شده که تصویر آنها در اختیار جامجم قرار گرفته است. در آخرین مورد آنها میتوان به نامه پیگیری محمدمهدی زاهدی، نماینده مردم کرمان در مجلس به مدیرکل بنیاد مسکن در تاریخ 30 شهریور سالجاری و همچنین نامه دادخدا سالاری، دادستان کرمان به مدیرکل بنیاد مسکن در تاریخ 23 مرداد سالجاری برای پیگیری این موضوع اشاره کرد؛ نامهنگاریهایی که تاکنون هیچ نتیجهای برای رفع مشکلات مردم و اجرای طرح هادی در روستای شیشهگر نداشته است.
فرماندار هم به وعدهاش عمل نکرد
پیگیریهای چند روزه ما برای گفتوگو با فرماندار شهرستان کرمان و پاسخگو نبودن بخشدار مرکزی کرمان به سوال جامجم دراینباره در حالی بینتیجه ماند که علی بابایی، فرماندار کرمان 19 آبان سال 97 در گفتوگو با یکی از روزنامههای محلی کرمان گفته بود: منطقه شیشهگر با شهرک 14معصوم کاملا متفاوت است. روستای شیشهگر تلمبه کشاورزی دارد و قانونی است، ولی آن زمینها که در سالهای خیلی قبل سودجویان از تابلویی به نام 14معصوم برای این منطقه استفاده کردهاند در اصل پلاک شهرداری دارند و از اراضی دولتی هستند. اینکه الان منطقه حاشیه شهر با اسم روستای شیشهگر یکی شده هم اشتباهی است که به دلیل نزدیک بودن دو محل اتفاق افتاده و چندین سال است متصرفین حاشیهنشین آنجا را با نام روستا یکی میدانند تا مشکلات خود را به واسطه آن حل کنند. از آنجا که روستای شیشهگر در نزدیک شهر و همچنین نزدیک منطقه حاشیهنشین قرار گرفته در نظر داریم با تصویب طرح هادی از ساختوسازهای غیرمجاز دیگر جلوگیری کنیم تا تعرضی به زمینهای کشاورزی روستای شیشهگر وارد نشود و در اصل تغییر کاربری اتفاق نیفتد. حرفهای فرماندار یعنی اینکه ما میدانیم حساب شیشهگریها از حاشیهنشینها جداست و نباید به پای آنها بسوزند. با این همه هنوز خبری از وعدهای که فرماندار برای اجرای طرح هادی روستا داده نیست.
اول تکلیف منطقه 14معصوم مشخص شود
مدیرکل بنیاد مسکن استان کرمان اما در گفتوگویی کوتاه با جامجم سرنوشت اجرای طرح هادی در روستای شیشهگر را به نوعی به رفع مشکلات تصرفات غیرقانونی صورتگرفته در منطقه حاشیهنشین مجاور این روستا یعنی منطقه 14معصوم گره میزند.
علیاکبر سلطانینژاد با بیان اینکه بنیاد مسکن برای اجرای طرح هادی در روستای شیشهگر مشکلی ندارد، تاکید میکند بااینحال بهتر است پیش از اجرای طرح هادی در روستا، ابتدا تکلیف وضعیت منطقه 14معصوم که در کنار شیشهگر واقع شده، مشخص شود، زیرا اگر در روستای شیشهگر طرح هادی اجرا شود به دلیل اینکه در منطقه 14معصوم تصرفات زیادی از اراضی دولتی توسط مردم صورت گرفته است، باعث گسترش حاشیهنشینی میشود، لذا باید اول تکلیف تصرفات صورتگرفته در 14معصوم مشخص شود.
احد معینالدینی، دهیار روستای شیشهگر هم با اشاره به قدمت 70ساله روستا به ما میگوید: عمده مشکل ما محروم بودن از خدمات روستایی به دلیل اجرا نشدن طرح هادی روستاست،زیرا ادارات خدمات رسان میگویند تا زمانی که طرح هادی اجرا نشود، ما نمیتوانیم به شما خدمات بدهیم. از سوی دیگر پیگیری زیادی انجام داده و سراغ یکایک ادارات و مسؤولان از استانداری گرفته تا بخشداری رفتهایم اما نمیدانیم چرا پروسه اجرای طرح هادی در این روستا چند سال طول کشیده و طولانی شده است.
معینالدینی اجرای طرح هادی در روستای شیشهگر را به نفع این روستا و شهر کرمان و عامل جلوگیری از سوءاستفاده برخی افراد سودجو برای زمینخواری و انجام ساخت و ساز غیرمجاز عنوان میکند و میگوید:
در فاصله بسیار کمی از روستای شیشهگر یکی از شهرکهای حاشیه شهر کرمان به نام 14معصوم واقع شده که برخی خانههای ساخته شده در آن بهصورت غیر قانونی از خدمات شهری آب و برق استفاده میکنند و همین اقدام آنها که خود را از اهالی روستای شیشهگر معرفی میکنند، باعث شده مسؤولان فکر کنند ما هم جزو این افراد هستیم، در حالی که منطقه شیشهگر 70سال قدمت دارد.
وی با اشاره به نامهنگاریهای متعدد صورتگرفته میگوید: واقعا تکلیف روستایی که سه دوره شورا و دهیاری و مستثنیات قانونی دارد چیست؟
آیا کماکان اهالی روستا که یک کیلومتر تا بلوار شاهد کرمان فاصله دارند باید از خدمات آب آشامیدنی بهداشتی، گاز و برق و ... که کمترین حق آنهاست بیبهره باشند؟ آیا داشتن طرح هادی به نفع روستاست یا به ضرر آن؟ اهالی روستا دیگر صبرشان تمام شده و از بنیاد مسکن میخواهند طرح هادی را روی همین مستثنیاتی که داریم مصوب کند، نه چیزی کمتر درخواست داریم نه چیزی بیشتر.