چرا باید مهربان باشیم؟
ازآنجا که یکی از نیازهای اصلی انسان، نیاز عاطفی است، مورد محبت و مهربانی واقعشدن نیز از جمله نیازهای فطری انسانهاست. استفاده خداوند از این ظرفیت میتواند اشارهای به همین مهم باشد که در قرآن کریم نیز بیش از هر مفهوم دیگری تکرار شده است؛ بهگونهای که با جمله آغازین هر سوره «بسم ا... الرّحمن الرّحیم» از مهربانی خداوند سخن به میان آمده است. همچنین چهار مرتبه در قرآن کریم از خداوند متعال بهعنوان «أرحمُ الرّاحمین؛ مهربانترینِ مهربانان» یادشده و بالاتر از این در آیهای فرموده: «وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ؛ رحمت و مهربانی من شامل همهچیز میشود.»
با مراجعه به تفاسیر مختلف میتوان فهمید این آیه، اشاره به مهربانی خاص خداوند دارد که به تمام ذرات عالم تعلق میگیرد و هیچکس نمیتواند اینگونه، کسی را دوست داشته باشد.
مهرورزی و محبت به حدّی در اسلام و مکتب اهلبیت (علیهمالسلام) اهمیت دارد که با تعابیر مختلفی از آن سخن به میان آمده است. بهعنوان مثال: «هل الدّینُ الّا الحُبّ؛ آیا دین چیزی جز محبت است.»
با توجه به آیات و روایت فوق بهوضوح میتوان به اهمیت استفاده از مهربانی و مهرورزی در جذب انسانها توسط خداوند پی برد؛ مخصوصا اینکه برای معرفی خود، بارها در قرآن کریم از این صفت استفاده کرده است.
تعریف مهرورزی
مهرورزی در لغت به معنای اظهار دوستی، علاقه، مهربانی و عشق ورزیدن و درواقع تعریف مهرورزی در اصطلاح چیزی غیر از تعریف لغوی آن نیست.
تعریف محبت
محبت از ريشه «حُبّ»، نقيض «بغض» به معناى كشش شديد، دوست داشتن و مودت است. محبت در اصطلاح، حالتى است كه در دل انسان نسبت به چيزى كه با تمايلات و خواستههای او تناسبى داشته باشد، پديد میآید. میتوان گفت: محبت، يك جاذبه ادراكى است. پس مهرورزی عنوانی جامع در اظهار محبت و دوستی بوده و شامل اکثر مفاهیم مربوط به محبت میشود. ما در اینجا به مفهوم مهرورزی در قرآن، روایات و سیره ائمه اطهار اشاره می کنیم: قرآن «فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ ا... لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ؛ به برکت و رحمت الهی، مهربان شدی و اگر خشن و سنگدل بودی از اطراف تو پراکنده میشدند.»
روایات
پیامبر اکرم (صلیا... عليهوآله): «قولُ الرجلِ لِلمَراۀِ إنّی أُحبُّکِ لایَذهبُ مِن قَلبِها أبدا؛ این گفتار مرد به همسرش که من تو را دوست دارم هرگز از قلب او خارج نمیشود.»
سیره
ابن شهرآشوب در کتاب مناقب نقل میکند: روزی پیامبر در مسجد مشغول نماز بود. ناگهان امام حسین (علیهالسلام) که کودک بود بهسوی محراب دوید و به هنگام سجده پیامبر، بر پشت آن حضرت سوار شد، هنگامیکه پیامبر سر از سجده برداشت، حسین را با دستهایش گرفت و در کنار خود بر زمین گذاشت. وقتیکه به سجده دوم رفت، باز حسین بر پشت حضرت سوار شد و این صحنه چندین بار تکرار شد تا پیامبر از نماز فارغ شد. یک نفر یهودی از دور این منظره را دید. نزدیک آمد و به پیامبر عرض کرد: شما با فرزندان خود بهگونهای رفتار میکنید که در ما چنین رفتاری نیست. پیامبر به او فرمود: اگر شما به خدا و رسولش ایمان بیاورید، به کودکان مهر و محبت میورزید. همین صحنه و گفتار باعث شد که آن یهودی مسلمان شود.
مهرورزی و محبت به حدّی در اسلام و مکتب اهلبیت (علیهمالسلام) اهمیت دارد که با تعابیر مختلفی از آن سخن به میان آمده است. بهعنوان مثال: «هل الدّینُ الّا الحُبّ؛ آیا دین چیزی جز محبت است.»
با توجه به آیات و روایت فوق بهوضوح میتوان به اهمیت استفاده از مهربانی و مهرورزی در جذب انسانها توسط خداوند پی برد؛ مخصوصا اینکه برای معرفی خود، بارها در قرآن کریم از این صفت استفاده کرده است.
تعریف مهرورزی
مهرورزی در لغت به معنای اظهار دوستی، علاقه، مهربانی و عشق ورزیدن و درواقع تعریف مهرورزی در اصطلاح چیزی غیر از تعریف لغوی آن نیست.
تعریف محبت
محبت از ريشه «حُبّ»، نقيض «بغض» به معناى كشش شديد، دوست داشتن و مودت است. محبت در اصطلاح، حالتى است كه در دل انسان نسبت به چيزى كه با تمايلات و خواستههای او تناسبى داشته باشد، پديد میآید. میتوان گفت: محبت، يك جاذبه ادراكى است. پس مهرورزی عنوانی جامع در اظهار محبت و دوستی بوده و شامل اکثر مفاهیم مربوط به محبت میشود. ما در اینجا به مفهوم مهرورزی در قرآن، روایات و سیره ائمه اطهار اشاره می کنیم: قرآن «فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ ا... لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ؛ به برکت و رحمت الهی، مهربان شدی و اگر خشن و سنگدل بودی از اطراف تو پراکنده میشدند.»
روایات
پیامبر اکرم (صلیا... عليهوآله): «قولُ الرجلِ لِلمَراۀِ إنّی أُحبُّکِ لایَذهبُ مِن قَلبِها أبدا؛ این گفتار مرد به همسرش که من تو را دوست دارم هرگز از قلب او خارج نمیشود.»
سیره
ابن شهرآشوب در کتاب مناقب نقل میکند: روزی پیامبر در مسجد مشغول نماز بود. ناگهان امام حسین (علیهالسلام) که کودک بود بهسوی محراب دوید و به هنگام سجده پیامبر، بر پشت آن حضرت سوار شد، هنگامیکه پیامبر سر از سجده برداشت، حسین را با دستهایش گرفت و در کنار خود بر زمین گذاشت. وقتیکه به سجده دوم رفت، باز حسین بر پشت حضرت سوار شد و این صحنه چندین بار تکرار شد تا پیامبر از نماز فارغ شد. یک نفر یهودی از دور این منظره را دید. نزدیک آمد و به پیامبر عرض کرد: شما با فرزندان خود بهگونهای رفتار میکنید که در ما چنین رفتاری نیست. پیامبر به او فرمود: اگر شما به خدا و رسولش ایمان بیاورید، به کودکان مهر و محبت میورزید. همین صحنه و گفتار باعث شد که آن یهودی مسلمان شود.